Gheestelycke dichten
(1622)–Willem van der Elst–
Auteursrechtvrij
[pagina 168]
| |
LXIV. gedicht.
| |
[pagina 169]
| |
Afgrijselijck is't dan te vallen in Gods handen:Ga naar margenoot+
En van sijn aengesicht altijt te zijn gebanden:
Te komen in den noot des doots, en in 't verdriet
Dat onse sielen raect, en beven doet als riet.
O sondaer hier op let! en met een diep bedincken,
Gods vrees, Gods groote macht, wilt salighlijck in-drincken.
Doorgrondt wel wie Godt is, en daer-by wie ghy zijt;
Bevinden suldy dan waer tegen ghy voert strijdt.
Een eeuwigh geest is Godt: onendigh in sijn wesen:Ga naar margenoot+
Van ongeschapen macht: van heyligheyt volpresen.
Die't al na sijnen wil, en sijn' beliefte doet:
Die door sijn selven is almachtigh, hoogh, en goet.Ga naar margenoot+
Die met een inckel woort alleen doet alle dinghen:
Die alles wat hem lust, kan even-wel volbringhen:
Die op een oogenblick kan d'aerde doen vergaen
Met wat hem daer op roert: de hem'len stil doen staen.
Wien niet onmog'lijck is te schapen of te maken:Ga naar margenoot+
Wien geen dinck swaer en valt, oock in de swaerste saken:
Die door sijn wesen is alom: al hoort, al siet:Ga naar margenoot+
Die hemelen en aerd' regeert: alom gebiet.
Hier uyt den sondaer merct hoe slecht hy is beraden:
Hoe grooten leet hy doet sijn' siel, wat groote schaden,
Wanneer hy sonde doet, en op-staet tegen Godt:
En hoe hy in dees saeck is dwaes, en meer als sot.
Dat hy kom' nader oock: en nem' eens and're pennen
En vliegh' sijn eygen in; om wel te leeren kennen
Dat hem soo naer bestaet: en mercke van wat stof
Dat hy geschapen is; als aerde, rou, en grof.
Sijn' wooningh oock insie hier in dit al der traenen,
In dit ellendigh perck, in dese droeve baenen.
Waer inne menigh mens leeft als een' wilde beest;Ga naar margenoot+
Meer volgende sijn lust, als d'inspraeck vanden geest.
Soo gaet de saeck met hem. Van boven tot beneden
Met droefheyt overlaen, vervult met veel kranckheden.Ga naar margenoot+
Geweken vande deught, van waerheyt, en van recht:
En in sijn selven voet geduerelijck gevecht.
Die uyt sijn selven niet en weet oft kan: en gants onmachtighGa naar margenoot+
Om uyt sijn eygen hooft te doen iet dat waerachtigh,
Of lof, of prijs verdient. Een dier dat door geschrij,
Door droefheyt en gejanck, oprecht is nimmer blij.
| |
[pagina 170]
| |
Een dier dat niet en kan sijn selven waer'lijck helpen:
Sijn alder-swaersten noot volkomelijcken stelpen.
Dat in der waerheyt is van lichaem ongesont:
Bedorven in sijn' siel: en boos uyt eygen gront.
Wt eygen gront tot sond', tot sond' en quaet genegen:
Genegen in te gaen des sondaers boose wegen.
Een dier dat in dees baen soo wandelt bot en blent,
Dat oock sijn meeste leet ten vollen niet en kent.
Onnut, en onbequaem, oneffen, ongebonden,
In reden, in verstandt, en in den wil geschonden.
Een dier dat dicwijls mint, oock dat hem aendoet leet,
En haten sal het geen' dat 't sijner voordeel weet.
Wiens leven by goet recht mach immers zijn geleken
Ga naar margenoot+By eenen korten tijt van dagen of van weken.
Ga naar margenoot+Oft liever by het hoy, by dompen, en by wint,
Of by den soeten dauw dien haest de son verslint.
Den mens die komt hem toch gelijck een' bloem vertoonen,
Wiens schoonheyt niemant kan in 't minste deel verschoonen.
Ga naar margenoot+Al-welcke schoone bloem soo sy seer licht vergaet,
Den mens oock soo verhuyst, en nimmer stille staet.
Ga naar margenoot+Of soo wy licht'lijck sien een' schaduwe verdwijnen,
Verdwijnen even haest oock menschen die veel schijnen
Te zijn in hunnen moet. Wat wil ick seggen noch,
Dan dat wy allegaer hier suygen in quaet sogh
Wt d'eerste mo'er en va'er: en gaen in ons bederven
Wt eenen quaden aert: en dag'lijcks moeten sterven
Met vrees en grooten schrick. Noch immer zijn gerust,
Voor dat de bleecke doot dees dinghen heeft gesust.
Dus bidde, siet eens aen, siet aen wat wonder' wercken
Wy in soo krancken dier, als is den sondaer, mercken.
Siet aen, het is toch vremt, hoe dattet derft bestaen
Oock tegen sijnen Godt soo harden kamp te slaen.
Siet aen hoe dat een mens van kranckheyt overwonnen,
En die met al' sijn' macht in waerheyt niet sou konnen
Ses voeten springhen hoogh, of 't afgesneden let
Noch setten eens daer't stont, volmaectelijck en net,
De Godheyt oock veracht: en niet en wilt hem schamen
Daer tegen te misdoen, en uyt te storten blamen:
Te doen dat haer mishaeght: dat hy weet al te wel
Recht tegen haer te zijn, en tegen haer bevel.
| |
[pagina 171]
| |
Die sekerlijcken weet, dat Godt noynt sal gedoogen
Het alder-minste quaet, oock stout derft in sijn' oogen
Het alder-meeste doen. Al of soo krancken dier,
Dat tegen Godt geset is minder als een' mier,
Oock hem verwinnen konst, en gants en heel verpletten:
Verpletten oock met hem sijn' aengegeven wetten.
Voorwaer een wonder groot, dat Godt, met all' sijn' macht,
Van een onmachtigh mens soo leelijck werdt veracht.
Dus sondaer siet wel toe. Ick bid's u wilt versinnen
Eer ghy soo grooten quaet noch meermaels sult beginnen.
Bedinct toch uwen staet daer ghy u inne stelt:
Bedinct de helsche pijn die eeuwelijcken quelt.
Eens rijp'lijck overpeyst, hoe groot'lijcks Godt mishagen
De sonden, die een mens stout tegen hem derft wagen,
En doen in sijn gesicht: dat hy het beste goet,
Den schat des eeuwigheyts derft steken mette voet.
Dit wint toch elcks verstandt, dat hy den Heer der heeren,
Die hemel vult en aerd', en dien hy meest moet eeren
Van uyt den diepen gront des herten, dat hy hem
Veracht wel boos en stout, noch past op sijne stem.
O boosheyt sonder endt! dat oock de creatueren
Hun Schepper wederstaen: en handt en voeten rueren
Veel stouter tegen hem als ymant el.
Noch achten meer of min de pijnen vander hel
Als dit geschildert vier. Noch op Gods macht meer passen
Als of sy door meer krachts die waeren overwassen.
O averechten strijdt! dat wy den schoonen prijs
Des hemels, ons belooft, met willen werden wijs.
O wonderbaeren lust! dat wy de langhe pijnen
Die 't lichaem en de siel eens sullen over-schijnen
Naer desen korten stondt, nu niet en nemen waer:
En van soo heeten vier eens qualijck hebben vaer.
Het meeste wonder dan, is wel hier in gelegen,
Dat menschen van verstandt dees dinghen niet en weghen.
Dat ymant die gelooft dees saken door 't geloof,
('tWelck niemant en bedrieght) soo blent blijft ende doof.
Voor-seker toch sal hem dees korte vreught eens rouwen
Wanneer hy op het lest sal bevende verflouwen,
En vallen heel te niet. Als't wesen sal te laet,
Voor niet dan roepen sal: O Heer! komt my te baet.
| |
[pagina 172]
| |
Den Rijcken wreck, die in de helle wiert begraven,
En had sijn' wellust hier genomen in dees haven,
Den sondaer heeft geleert met woorden en met werck,
Dat hem het eeuwigh vier eens branden sal te sterck.
|
|