|
| |
LXII. gedicht.
Tot Tvysschers ende Speelders.
DE Tuysschers moeten oock hier met de Speelders spelen,
En dansen bey' te saem op eender speel-mans velen:
Het wort toch hunnen keer. Oock waer't my een groot leet,
Te laten ongeseyt wat ick te seggen weet
Van een' soo snoode sond' vol schandelijcke blamen;
Waer van een-yder sich met recht wel moeste schamen,
En kennen sijne schult als van een groot misdaet,
Het welck gemeynelijck noch voestert meerder quaet.
Want soo het spel begint, begintmer oock te seuren,
En kijven overluyt, en om het gelt te treuren
Dat daer verloren is. En als't by-na is op,
Het bloet terstont verwarmt, en door 't heet bloet, de kop.
| |
| |
Dus kan hy sijn verlies niet wederom gewinnen,
Den speelder wort gants dul en raesende van sinnen,
En anders als een mens. Hy weet niet wat hy spreect,
Wat dat hy doet of laet, of hoe hy slaet of steect.
Hy sal hem allesins al spelende vergeten,
En worden meer en meer op sijnen vrient verbeten:
Tot dat noch achternaer door langhe kijverij,
Naer menigh duysent woort, den doot-slagh komt daer by.
Soo dat de tuysscherij den mens op korte stonden
Bringht tot seer groot misval, en veelderhande sonden.
De daet bewijst dit klaer, al waer hier yder stom,
't Gebeurt toch dagh op dagh daer tuysschers zijn, alom.
En boven dit groot quaet, wel pijn'lijck om t'ontvlieden,
Soo siet men noch daer by gemeynelijck geschieden,
Dat speelders, quaet van aert, wanneer sy komen t'huys
Met borsen sonder gelt, en mager als een' luys,
Hun' vrouwen, door gram bloedt ontstelt, dan willen smijten,
En een soo groot verlies d'onnooselen verwijten.
Hun hoofden staen verdraeyt: sy roepen overluyt:
De kinderen, de vrou, ter deuren moeten uyt.
En, als het broot is op, en 't backsel verr' te soecken,
Geeft hy in plaets van gelt de vrou dan duysent vloecken,
En duysent noch daer toe. Eylaes! sy keert den bal,
En moet met droeven moet betaelen 't groot misval.
O wonder groot verdriet! dat menschen zijn genegen
Moetwillens in te gaen soo moeyelijcke wegen:
Dat ymant al sijn goet, en 't leste van sijn gelt,
Op eenen oogenblick vertuyscht, verliest, verspelt.
Noch daer en is aen 't spel geen voordeel groot te kiesen,
Als tuysscher dieër tuyscht het sijn komt te verliesen:
Het geeft een kleyn bediet, 't zy teerelinck, 't zy kaert,
Of eenigh ander spel; wanneer hy qualijck vaert.
Niet, dat wy alle spel versteken en verwijsen
Als ongeoorlooft werck: noch oock te geerne prijsen
Het beste datter is: want hoe'ter gaet of niet,
Gemeynelijck in 't spel sal altijt hap'ren iet.
Hoewel het Koningh-spel, het welck sy noemen Schaecken,
Wy heffen boven al, en duystmael eelder maecken
Als teerelinck of kaert. 't Is toch een ander stuck,
Van eerbaerheyt, van konst: en geen spel van geluck
| |
| |
Gelijck all' d'ander zijn, of luttel uytgesteken:
Bemasschert en beseurt met vele snoode treken.
Hier in speelt toch alleen den geest, en het verstandt:
En dieër wint, voorwaer heeft sinnen in de handt.
't Geluck doet hier niet met. De sinnen t'samen wercken
Tot dat het spel vol-eyndt. Doch neerstigh staet te mercken
Wat dat partije speelt: want die in desen strijdt
De sinnen eens herkeert; is all' de baete quijt.
Voorts, is dit spel soo eel, waer't oock werdt van gepresen,
Dat niemant wie het zy, hier speelder in mach wesen
Van veel oft luttel gelts. Het haelt toch sijnen lof,
Sijn' eer' en sijnen naem, uyt 's Koninghs edel Hof.
Speelt Tictack, speelt Verkeer, 't en sal u nimmer baten
Wat meester dat gh'oock zijt, kont ghy 't geluck niet vaten
Het welck den teerelinck moet geven in het spel:
Want, siet, dat moeter zijn al speelt ghy noch soo wel.
En van gelijcken oock, al zijnter veel manieren
Van 't spelen met de kaert, de kaert sal u bestieren
Iont sy u 't voordeel niet, gelegen in het blat.
Den winner toch daer uyt sijn' meeste winste vat.
Doch hoe't met 't spel al gaet, niet veel en salmer vinden
Van die hen dagelijcks het spelen onderwinden,
Die koopen daer met lant, of daer met worden rijck.
De speelders toch seer naer, malkand'ren zijn gelijck
Met luttel, of geen gelt. Ia dickwijls werden dieven
Wt ijver van het spel. En menigh mens ontrieven
Om in het spel te zijn. Den alder-snootsten vondt
Waer met den dwaesen mens hem bloot tot op den grondt.
Al is de dronckenschap van vele quade saken
De voester en de mo'er, noch sal den dronckaert smaken
Wat voordeels uyt den dranc, en oock behouden wat:
Den speelder niet en proeft, en maect sijn' borse plat.
Elc wacht' hem dan van joncx met speelders te verkeeren,
En 't broetsel van groot quaet, de tuysscherij te leeren.
Een olie-plec is quaet te vagen uyt het kleedt;
Wien 't spel oock eens besmet, dat doet hem eeuwigh leedt.
|
|
Auteursrechtvrij