Logo DBNL
Gheestelycke dichten (1622)

Gheestelycke dichten

(1622)–Willem van der Elst–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

LV. ghedicht.
Tot den Rycken ende Gierigen.

 
DEs werelts meesten hoop soect schatten te vergaeren:
 
De koffers vol met gelt in 't heym'lijck te bewaeren:
 
En dag'lijcks meer en meer te halen wijt, en breet,
 
Veel gelts, veel goets by een met aerbeyt, ende sweet.
 
+Noynt is het hert in rust, of daer is meer verkregen;
 
En, als 't verkregen is daer't eerst toe was genegen,
 
Dan valter weer terstont wat anders in den sin
 
Soo aengenaem als 't eerst: daer't dan leyt midden in.
 
+Soo gaen de rijcke voorts. Hun' gangen, en hun' stappen,
 
Alleen'lijck zijn geset om meer goets te betrappen.
 
Geen goet den mens versaedt die gierigh is, en rijck,
 
Al had hy 't gelt by een vergaert gelijck het slijck.
 
+Wat erven hy besit, wat rijckdom boven maten,
 
Sijn' tonghe sal altoos van meer te hebben praten.
 
Wat grooten overvloet hem dagelijcks valt by,
 
Het hert staet noch beroert, den geest is nimmer bly.
 
+En als't al is vergaert tot menigh duysent ponden,
 
Met sorgh, met grooten anckst, met leelijckheyt van sonden,
 
+Seer dickwijls niet en weet die 't soo vergadert heeft,
 
(En allen sijnen tijt geweest seer onbeleeft)
 
Voor wien hy ditte doet. Dus isset te beklagen,
 
Dat in dit werelts goet den mens neemt sulck behagen.
 
+Want, soo de leste keerss' sal wesen uytgebrant,
 
Den rijcken die daer sterft en vindt niet in sijn' handt.
 
+In sijnen lesten dagh, een dagh, een dagh de wraken,
 
Die allen onsen doen doet stil-staen ende staken,
 
+Den rijckdom niet en baet; maer laet den mens in noot.
 
+Een leven sonder smet verlost dan vander doot.
 
Seer dickwijls oock geschiedt, dat, die hen vast betrouwen
 
Op groot verkregen goet, op korten tijt verflouwen,
 
En vallen gants te hoop: maer die van deughden bloeyt,
 
Sal wesen als het bladt dat voortkomt ende groeyt.
 
Dus is te prijsen meer een luttel ongeschonnen,
 
Dat in de vreese Gods rechtveerdigh is gewonnen,
 
Dan schatten sonder endt, en al des sondaers goet,+
 
Verkregen en besorght met averechten voet.
 
Want die sulck goet besit, besit met sond', en sorgen,
 
Daer hy sijn' edel siel heeft doot'lijck aen verworgen:
 
Maer een rechtveerdigh mens met 't luttel dat hy heeft,
 
Is vrolijck in den geest, en tot elck een beleeft.
 
Den rijckdom oock verweckt den rijcken tot veel dinghen,
 
Die hy niet al te wel met Godt en kan volbringhen.
 
En, daer-en-tusschen, siet, een arm rechtveerdigh man,+
 
Veel wijser is als hy, en meerder dinghen kan.
 
De weelde maect den mens toch bot, en soo hooveerdigh,
 
Dat hy hem duncken laet, veel meer te wesen weerdigh
 
Dan hy met waerheyt is. Dus werdt op 't lest soo blent,
 
Dat hy niet wel het goet uyt 't meeste quaet en kent.+
 
Het arghste dan van al, is met geseten sinnen,+
 
Wt 't binnenste des geests het gelt te seer beminnen:
 
Want die dit quaet bedrijft, loopt qualijck sijnen loop,
 
En set sijn' weerde siel voor kleynen prijs te koop.
 
Dus heeft den Wijseman (beroert met goede reden)+
 
Den Heer uyt diepen gront ootmoedelijck gebeden,
 
Dat hem gelieven sou hier op dees aerdsche baen,
 
Van rijckdom, en gebreck, altijt hem gae-te-slaen.
 
Alleen'lijck hy aensocht den nootdruft van sijn leven:
 
Hem vindende voldaen wiert hem maer dat gegeven.
 
Van overschot was hy vervaert: en vreesde seer,
 
Oft hy versaet van goet, quaem loochenen den Heer
 
Voor al' sijn' groote jonst: Of dat hy door armoede,
 
En van te groot gebreck (waer van Godt elck behoede)
 
Tot diefte hem begaef. Dus geen' van twee en socht:
 
De middelbaere maet hem verr' de beste docht.
 
Den overvloet verheft, en doet den mensch vergeten
 
Gods ingeboren wet, die hy wel moeste weten:
 
D'armoede dwinght en praemt; en doet den armen doen
 
Het gene hy genoegh voor sonde kan bevroen.
 
De middel-maet behaeght. Maer Godt, die't van hier boven
 
Ons altemael verleent, seer hooghelijck moet loven
 
Van 't gene dat hy geeft. En, om t'ontgaen den noot,
 
Laet bidden dagh op dagh den Heer om 't dag'lijcks broot.
 
+Het alderbest gewin, leyt in Gods rechte wegen:
 
In oeffeningh der deught, en in Gods vrees gelegen.
 
Den rechten schat laet daer versoecken daer hy is:
 
Het gelt, het tijtlijck goet, slaet toch te dickwijls mis.
 
Men hebben hier niet in gebrocht om uyt te dragen,
 
Wat willen wy dan seer van aerdsche dinghen klagen?
 
Ons hoeft maer kost en kleedt: daer met heeft elck het sijn.
 
In 't purpuren habijt, in kostelijcken wijn,
 
En leyt de welvaert niet. Den Rijcken wiert begraven
 
Beneden in de hel: en boven in Gods haven
 
+Den armen Lazarus. Den welcken naer de doot,
 
Den Rijcken heeft gesien in Abra'ms blijden schoot.
 
Dit wijst, en leert ons klaar, dat wy meer moeten trachten
 
+Te leven na Gods wet, als groot den rijckdom achten.
 
Veel beter is het toch te zijn van goede faem,
 
Dan t'hebben onder 't volck den alderrijcksten naem.

Vorige Volgende