Gheestelycke dichten

[p. 78]

XVIII. ghedicht.
Tot de Maeghden.

DEn Maeghdelijcken staet, ten hooghsten opgheresen,
Als boven ons gheset, zy hooghelijck ghepresen.

Hy is toch die alleen de sinnen en 't verstandt

Door d'alder-kloecste daet verwint, en heel vermant.

De werelt niet en kan voor-setten sulck groot wonder:
Den hemel door de kracht van blixem, en van donder,

Of ander vremt vertoogh, en kan gebringhen by

Dat in een vleeschlijck mens soo seer verwondert zy

Als maeghdelijcke deught. Dit gaettet al te boven,
Dat hier een' schoone maeght sal suyverheyt beloven,

En die bewaeren oock: Dat tegen vlees, en bloet,

Een mens van krancke stof, soo swaeren aenstoot doet.

Voorwaer seer grooten strijdt. Den vyant vecht van binnen,
En, die tot hulp moest zijn, wilt self in 't vechten winnen.

Wie sagh noch sulck gewoel? het lichaem aldermeest

Met d'aldersterckste kracht, beroert, en praemt den gheest.

⁺Een vyant binnen huys, als onverwacht verrader,
Maeckt onghelijcken meer sijn weder-deel vervader

Als die van buyten staen: en sal met minder macht

Bevechten het casteel daer hy is onverwacht:

Soo sal den krancken mens veel kloeckelijcker vechten,
Sijn' wapenen by een voor-bringhen ende rechten,

En jagen in den noot een ander die stijf slaet,

Als eygen vlees en bloet; 't welck al te na bestaet.

't Geeft toch te veel te doen sijn selven te bestrijden:
Dat 't lichaem en de siel malkanderen benijden:

Want 't lichaem quelt den geest: den geest het lichaem praemt

Dus hoe ter gaet of niet, een blijfter staen beschaemt.

⁺Het gaeter dan op aen als vyant vol van krachten,
Met aerbeydt en gewelt sijn selven wilt versmachten:

Want die met koelen sin sich soeckt te hebben doot,

Eylaes! hy hevet quaet, en is in grooten noot.

+ Gelijckenisse.

+ Gelijckenisse.

[p. 79]

 

Siet, wat een' Maghet doet: wat bloedighe vyanden,

 

Wat uytghelaten toght sy houden moet in banden,

 

Wanneer sy soeten lust (die vlees en bloet verwect)

 

Met pijnelijcken strijdt allinghskens stilt, en brect.

 

Die tegen ander vecht, alleen'lijck heeft verwonnen⁺

 

Die met gelijcken strijdt het vechten had begonnen:

 

Maer hier in desen strijdt, die bitter smaeckt als brijn,

 

Elck moet, hoe dat hy't maeckt, sijn eygen meester zijn.

 

En, die met ander vecht, heeft dan genoegh gestreden,⁺

 

Als, die verwonnen lagh, de neer-laegh heeft beleden:

 

Maer hier is't noynt gedaen. Want waer ghy gaet, of keert,

 

Den vyant volght u naer: den strijdt altijt vermeert.

 

Gods Martelaeren all', wel hebben veel geleden:

 

Met een volmaect geloof de waerheyt voor-gestreden

 

Met stortingh van veel bloets: noch eer en hielden op

 

Voor dat gegeven was den lesten harden klop:

 

Wat doen de maeghden min? die niet op korte stonden

 

Gerabraect of verbrandt, verbeten of verslonden

 

Van moordenaers en zijn: maer in haer eyghen vier

 

Altijt gevoelen brant, en blijven branden schier.

 

Een' maeght en werdt dan niet by Maertelaers geleken,

 

Om dat men maeghden vindt gewont en doot-gesteken

 

Voor Godt en voor de deught: maer om dat dit gevecht

 

Self Martelaeren maeckt, en maeghden daer in recht.

 

Dus wachten sy hier naer van Godt bysonder' kroonen,

 

Waer mede sy bekroont haer' hoofden sullen toonen,

 

En volghen 't suyver Lam als menschen sonder smet:

 

Die werelt, vleesch, en bloet hier hebben gants verplet.

 

En sullen boven dien een hemels schoon liedt singhen⁺

 

Vol alle melodij; dat 't herte sal doen springhen

 

En heffen hoogh tot Godt. Een liedt dat niemandt el

 

Als een' verkoren maeght sal konnen singhen wel.

+ Ghelijckenisse.

+ Ghelijckenisse.

+ Apoc. 14.

Andermael tot de Maeghden.

DE maeghden en is gheen gebodt oft last gegeven
Van tegen haeren danck hier maeghdelijck te leven:

Maer hebben vrijen wil, soo't Paulus ons bebrieft,⁺

Om laten, en om doen, wat haer hier in gelieft.

+ 1. Cor. 7.

[p. 80]

 

Aen niemandt en werdt dit bevolen: maer geraden

 

Als wel het beste lot: geensins om te versmaden

 

Den houwelijcken staet. Elck kiest hier wat hem lust,

 

En daer de siel in vindt de saligheyt met rust.

 

Hoewel men niet en mach het Houwelijck gelijcken

 

By Maeghdelijcken staet: maer moet daer voren wijcken

 

Als van veel minder deught. Een man trout toch een' vrou:

 

Een' maghet haeren Godt: en eeuwigh blijft ghetrou

 

Al kostet moeyt' en strijdt. Een man meest set de sinnen

 

Om sijn' getroude vrou te lieven en te minnen

 

Van uyt des herten gront. Dus groeyt in sijn ghemoet

 

Den ingeboren lust tot 's werelts vreught en goet;

 

Waer met hy sit verstelt, beroert, verdraeyt, gespleten,

 

En tot verscheyden werck op eenen tijdt gheseten.

 

Maer anders gaetet hier: want wat een' suyver maeght

 

Bemint, groot acht en soect, is, dat den Heer behaeght.

 

Haer hert is vol van Godt. Haer' sinnen alleen strecken

 

Om voorder tot de deught haer selven te verwecken:

 

Op dat sy niet en zy na 't lichaem aldermeest,

 

Reyn, suyver, ende schoon: maer boven inden g[ees]t.

Vermaen-dicht.
Tot syne svster ende dienstmaeght Clara vander Elst.

DE dagen zijn seer kort die wy hier konnen leven:

Den mens is kranc en swac: sijn selven kent hy niet,

Sijn' kranckheyt noch veel min. En, als het swacke riet

Werdt met de minste windt ter aerde neer ghedreven
Met schadelijcken val: en selden op-geheven

In sijnen eersten standt. Voor 't meest is't dan verdriet,

Verdriet en swaerigheyt, dat hier de ooge siet.

Dus Suster, als ick u den besten raedt sou gheven

Tot baet van uwe siel, 'k en kan geseggen meer,

Dan dat ghy dagh op dagh tot Godt neemt uwen keer

Om sterckheyt en om hulp. Op dat gh'uw' jonge jaeren

Wt 's werelts woeste baen, en uyt sijn' valsche vreught,

(Vol ongemacks en schand') met Godt, en met de deught,

Tot grooten lof en eer meught salighlijck hier paeren.