| |
| |
| |
XIII. gedicht. Tot alle Rechters ende Princelycke Officieren.
GHy Rechter, die daer zijt ghestelt om recht te wijsen,
Den quaden tot de straff', den goeden om te prijsen,
Doorsiet de saken wel, en wijselijck versint
Eer dat ghy 't vonnis strijct, en recht te doen beghint.
Is Godes eygen werck. Dus wilt u niet vergheten
In soo gewichtigh stuck: want 't wijsdom dat ghy doet,
Keert wederom tot u, recht op den selven voet.
De vreese Gods en mach u hier dan niet ghebreken,
Om neerstigh ende wel het vonnis te besteken.
Die alles watter is, ten nauste gade-slaet:
Soo oock en mach by u het minste quaet niet wesen,
Begheerdy dat by hem het vonnis zy ghepresen.
Noch giften, noch persoon, noch kleyn', noch groote lien,
Wie arm is, ofte rijck, en meughdy eens aensien:
Maer moet (al of ghy waert berooft van u gesichte)
De saken soo sy zijn, door-wegen met gewichte,
En gheven yder 't sijn, soo 't recht sal wijsen aen:
De waerheyt soo sy is, alleen sult voren-staen.
De liefd', haet, ofte nijt, en hebben hier geen spreken:
Dat goet is, ende recht, voor recht moet zijn gestreken.
Die bloot sit ende naeckt, berooft van goet en gelt,
En mach om dat gesagh, in voordeel zijn gestelt.
Tot achterdeel van recht, om sijnen noot ontfermen.
Laet bitter bitter zijn: dat soet is, laetet soet.
| |
| |
Wee Rechters altemael, die onrecht alleen dachten.
Den onrechtveerdigen in onrecht looft en prijst.
De waerheyt en het recht laet schandelijck begraven.
Seer dicwijls toch geschiet, dat 't gelt, al is het krom,
Den Rechter die't aenveert, om recht te doen maect stom.
En, om sijn aengesicht, goet vonnis laet te strijcken.
Wee Rechters, wie sy zijn: wee Rechters altemael,
Die oock de minste saeck niet wegen in de schael
Van waerheyt, soo't behoort: die hier hen laten vanghen
Door eenigh tijt'lijck goet; en 't recht daer mede pranghen.
Dat hem op korte stondt, gants av'recht setten kan.
Het geeft sijn' woorden keer, om andersins te leggen
Dat eerst was wel geleyt om effen uyt te seggen.
Het maect toch sijn verstandt soo blint, en soo verdraeyt,
Dat, soo't daer werdt getelt, sijn' wijsheyt al verwaeyt.
Die niet en zijn gheweest voor-staenders en beminders
Van waerheyt, en goet recht: maer door de ghierigheyt
Hun' oogen wierden blindt: en 't recht, dat wiert misseyt.
Den rijcken sagen aen: sijn' gaven groot'lijcks achten:
Den armen sonder gelt, was buyten hun' gedachten.
Daerom heeft Godt begeert, en straf en dier belast,
Van uyt den diepen grondt des herten sullen haten
Die Rechters willen zijn, en hebben ondersaten.
De vreese Gods voor al, moet wesen hun beghin,
Op dat sy, soo't betaemt, de waerheyt volgen in.
En, die met vreught sijns geests de rechtigheyt bewandelt:
De waerheyt ondersoect: geen' valsche munt' en handelt:
Sijn' ooren, sijn gesicht, niet averecht en set,
Sal in den hemel zijn een Rechter na Gods wet.
| |
| |
| |
Eer-dicht. Tot den edelen ende vveerden Ionckheer Gvido Lavryn, Schiltknaep, Baillu vanden Ambachte van Bouchaute.
I.
DE naem, Laurijn, alleen, gheeft elck genoegh te mercken
(Eerweerd' en Edel Heer) dat ghy van edel bloet,
En van een Afkomst zijt van outs seer rijc, seer goet/
En goddelijck daer-by. De kostelijcke wercken
Te Watervliet gewrocht, dit heden noch verstercken,
En houden vaste staen. Sy toonen toch den moet,
Den rijckdom van 't geslacht, en watter meer toe doet.
Hun' deught bewijst te klaer 't schoon boutsel van de kercken
Die M'her Ieronymus Laurijn u derd' out-va'er,
De selve fray verciert, vereert in eeuwigheden
Met Priesters en groot goet. Maer boven desen lof
Die u van Ouders komt, wort oock schoon edel stof
In u van alle man bevonden en beleden.
II.
Dus werdt ghy van het volck om uwe wijse seden
In allen uwen doen, geëert, geacht, ontsien;
Ontsien; maer niet te min bemint van alle lien.
Een-yder toch bemerckt hoe ghy met rijpe reden
De saken overleght. Wanneer gh'u gaet besteden
Tot datter dient gedaen. In 't heeten, in 't verbien,
Altijt voorsichtigh t'huys. Voorwaer 'k en weet voor wien
Ghy wijcken moet hier in. Dus hebt oock all' uw' Leden
Geset in groote rust. Het Ambacht gants ghestilt,
'tWelc door inlantschen twist, liep voor uw' komst in 't wilt.
Den Prins heeft u dan hier tot 's volcks geluck gesonden,
Om sulck groot werck te doen door uw' rechtveerdigheyt,
Die voor uw' oogen staet in allen u beleyt:
In uwen handel toch gheen onrecht werdt bevonden.
| |
| |
| |
Eer-dicht. Tot den vveerden ende voorsienigen Ionckheer Gvillam Damman, Borghermeester der Stadt Gheerdsberghen.
'K En kan hem niet voorby aen wie ick stae verbonden
Van over langhen tijt met dobbel knoopen vast,
En wiens ghemaeckten knoop niet mindert, maer meer wast;
Soo dat ick my beschaemt in sijn ghesagh heb vonden.
De reden dan vereyst hier neffens te verkonden,
Sijn naem, sijn' goede faem, sijn' deughden dick getast,
En wie dat Damman is; ter wijlen dat wel past:
Want d'oorsaeck dieër is, en komt niet t'alle stonden.
Nochtans is't buyten noodt van hem te segghen iet
Wiens aensicht elck voldoet. Die dat alleen besiet,
Besiet hem deur en deur. Aen yder sal 't vertoonen
Sijn' ingeboren deught. Hoewel tot naerder blijck,
Merckt op sijn leven vry: sijn aensicht heel ghelijck.
Een' peerel, een cieraet, voor die te Gheerdsbergh woonen.
| |
Eer-dicht. Tot den vveerden en voorsienigen Ionckheer Gielis van VVaesberghe, Licentiaet in beyde Rechten.
DEs Waesberghs oudt gheslacht is komen en ghesproten
Wt Waesberghs edel huys en Heerlijcheyt in 't Landt
Van Vlaenderen: die noch heeft heden daer ter handt
De derde vrye tromp met meer daer in besloten.
Tot klaeren blijck dat s'is gesegent en begoten
Met voordeel en met eer. Hoewel uw's Ouders bant
Noch vaster staet geknoopt, en weerdigher hem spant
Met Godt en met den Prins: mits sy de hardste noten
Wt yver van 't geloof met mannelijcke kracht,
Doen hebben kloeck gekraect, wanneer sy wijs bedacht,
De waerheyt stonden veur met pijnen, met veel slaghen,
Met groot verlies van goet. Bedwonghen om hun' deught
Te vluchten uyt het lant, te derven alle vreught,
Ten tijde 't Geusche volck den Ghentenaer quam plaghen.
| |
| |
| |
Eer-dicht. Tot syn broeder Ian van VVaesberghe, Oock Licentiaet in beyde Rechten.
GHy Waesbergh zijt voorwaer op wien ic all' mijn sinnen
Geleyt heb van jonghs kints: en die ick verre meest
Mach noemen met waer woort mijn' siel en mijnen gheest,
Met alles watter meer mijn hert bewoont van binnen.
Ghy zijt toch die ick ben: mijn laten, mijn beghinnen.
Die liefde my dan praemt, dat ick u op de leest
Van die ick eer' bewijs sal setten in het eest;
Wel wetende dat ghy mijn' jonste sult beminnen.
Nochtans sal met een woort uyt-segghen wie ghy zijt,
En hoe ghy hebt besteet van jonghs wel uwen tijt
In deughden, en in eer'. Seer vroegh in bey' de Rechten
Ghekroont Licentiaet. Verstandigh ende wijs,
Te Leuven in de school verdient den hooghsten prijs
Gheen achthien jaeren oudt. Wie sagh oynt kloecker vechten?
| |
Eer-dicht. Tot den vveerden en voorsienigen Meester Philips de Rantere, Licentiaet in beyde Rechten, Schepen van Geerdsbergen, &c.
'T Is my genoegh bekent wat goede vrienden pleghen
Den anderen te doen: en hoe sy t' aller stont
Wanneer de oorsaeck komt betoonen uyt goet gront
Hoe geerne dat sy zijn om wel te doen geneghen.
Dus wil ick Ranter oock recht in-gaen dese weghen,
En toonen wie ick ben. Niet vleyer met de mont,
Die al' sijn' dinghen doet door averechten vont:
Maer die uyt 't herte spreeckt. Dus jon' u voor mijn segghen,
Gheluck en saligheyt met 't Schependom der stadt
Het welck ghy nu bedient. Ick weet toch dat ghy dat
Door kloeckheyt uw's verstants, door wijs-bedachte sinnen,
En wel-geleerde pen, sult setten in den staet
Daer't dient geset te zijn van een wijs Advocaet,
Die noch de hooghste plaets met recht staet toe te winnen.
| |
| |
| |
Eer-dicht. Tot den vveerden ende voorsienighen d'Heer Ivstvs Vaerheil, Ontfangher vande Casselrije vander Auderburch.
VAerheil wat sal ick doen? hier swijghen ofte spreken?
Het swijghen waer my 't best: mits wat ick segh' oft niet,
Dat sal van uwen lof noch wesen kleyn bediet:
Want daer noynt komt genoegh, daer moet altoos ghebreken.
Nochtans wil met dit Veers het minste deel besteken
Van datter woont in u; die als een volle riet
Van gaven zijt gevult. Dus wie u wel doorsiet
Sal vinden u verstandt by d'Engh'len meer gheleken
Als by ons kleyn begrijp. Ghy hebt toch over-al
Gereyst, geleert van als. 'k En weet niet wie u sal
Bevinden sonder stof, oft konnen voor-gesetten
Een onbekent swaer stuck. Met schriften, en met spraeck,
By-nae in elcke tael een-yders groot vermaeck:
In alle Rechten t'huys: vol-leert in alle wetten.
| |
Eer-dicht. Tot den vveerden ende voorsienighen d'Heer Ian VVielant, Borghermeester van het Ambacht van Assenede.
ICk hope niemant sal het segghen my benijden
Van 't Wielants out geslacht, dat hier elck kent en weet,
En geven kan aen hem die 't soect, soo goet bescheet
Dat oock een' quade tongh niet derven sal bestrijden.
Ia Basseveld' alleen (hun' woonst' in goede tijden)
Alom roept overluydt met waerheyt en op eedt
Den weert-gepresen lof, den aerbeydt en hun sweet
Geoffert aen de deught. Dus meught u vry verblijden
Met soo vereerden struyck, voor eel en goet vermaert.
Te meer, om dat ghy hem aen u lof-weerdigh paert
Met Borghermeesters staet; en die verheven ganghen
Vw's Ouders kloeck volght naer: want u nu yder siet
Een Hooft van Assene en 't Ambachts groot gebiet.
Dees peerel moest ghy toch aen u geslacht noch hanghen.
| |
| |
| |
Eer-dicht. Tot den vveerden ende voorsienighen Gvillam Hercke, Borghermeester vanden Ambachte van Bouchaute.
VVat kan ick seggen meer, dan dat ghy jonck van jaeren
Aen yder hebt vertooght den ingeboren aert
Die selden ofte noynt, soo vroegh hem openbaert.
Geen' twintich jaren out konst toch elcx recht bewaeren
Met 't Schependom vereert; als by den Prins vermaert
Wie dat ghy noch soudt zijn, en wie ghy van doen waert.
Van daghen jonck voorwaer: maer oudt van grijse haeren
Ghegroeyt in u verstant; die als verheven baeren
V hieffen haest op 't hooghst. 't Is doch de vierde keer
Dat ghy in desen staet, bewaert Borgh'-meesters eer'.
Want soo't was yders wensch, zijt andermael verkoren
Het eerste Hooft te zijn. Een-yder weet te wel
Hoe dat ghy daer toe zijt bequaem voor ymandt el,
En, hoe ghy tot goet recht gheeft ygelijck de sporen.
| |
Eer-dicht. Tot den vveerden ende voorsienighen d'Heer Pieter dv Bosch, Baillu vande Heerlijckheyt van VVaterdijck.
ALsoo ick niet en ben alleen Pasteur erfachtigh
Van Bouchaut, nemaer oock van VVaterdijck daer met,
Het welck werdt geestelijck in Bouchauts kerck geset
Al hevet 't hoogste recht, (een' Heerlijcheyt waerachtigh
Seer groot in haer bedrijf: van polders rijck en machtigh.
Met seven Schepenen vereert, tot volle wet:
Om yder recht te doen, een lichaem, niemants let)
Voorwaer het staet my toe te wesen oock indachtigh
Die daer in wooningh zijn, en trecken in 't geheel
Met Godt en met den Prins een recht-gespannen seel.
Waer onder ghy du Bosch zijt een; die naer u Vader
Baillu ter plaetsen zijt; en met wel kloecken moet
Als van het huys du Bosch, gheeft ygelijck den voet
De waerheyt ende Godt altijt te komen nader.
| |
| |
| |
Eer-dicht. Tot syne bysondere vrienden, Ian de Donckere, Meyer van Onckerzeel, ende Pieter de Donckere, Borgh'meester van VVaterdijck.
DE Donckers moet ick oock met klaren inck beschrijven
En bringhen in het licht: hier segghen dat sy zijn
Niet doncker van verstant uytwendigh in den schijn,
Oft inder waerheyt ooc: maer die, recht, sonder kijven
De saken diep in-sien, en wijselijck die drijven
Tot op haer' vaste plaets met eenen rechten trijn.
Dus drincken s'alle bey' als Heeren, Heeren wijn:
Geset in sulcken staet daer niemant in kan blijven,
Oft immer komen toe, als die met kloecken sin
De waerheyt en de deught met neerstigheyt volght in.
Het welck sy-lieden doen. Ten beste mach ick't weten,
Die over derthien jaer den Meyer heb gekent
Als sijn Pasteur, en vrient. En nu altijt ontrent
Sijn broeder Pieter ben; Borgh'meester hier gheseten.
| |
Eer-dicht. Tot alle Lief-hebbers vande Vlaemsche Dicht-konst.
SOo ick nu onlanghs heb gaen proeven ende smaken
't Goedt sap van suyver Vlaems, 't gaf my een verschen mont,
En eenen kloecken moet te dalen op den gront
Van daer't sijn oorspronck neemt. Te meer, dat ick sagh maken
Schoon' Dichten in dees tael, die oock de konst geraken,
En halen lof en eer met soo volmaecten vont
Als wel het werck vereyst. Waer by soo ick verstont
Dat Mannen van verstant, en t'huys in meerder saken,
Oock hebben hunnen geest geset daer midden in,
Heb my daer door verstout dit slecht, en kleyn begin,
Te bringhen voor den dagh, te leggen voor elcks oogen,
Wt yver van de spraeck, en van dees nieuwe konst,
Die my wel heeft behaeght. Dus Meesters neemt de jonst
In danck, en voor het eerst, mijn' fouten wilt gedoogen.
| |
| |
| |
Eer-dicht. Tot den Gheest-rycken Gvillam van Nieuwelandt, Konstigh Dichter ende Schilder binnen Antvverpen.
DE Vlaemsche Poësij van onse moeders tael,
Geperelt, en verciert, met veel konst-rijcke Dichten,
Gemaect in suyver Vlaems, gewegen met gewichten
Van maet, en van getal, en gelt niet aen den Wael,
Oft aen den Latinist; mits sy met schoon verhael,
Doet dat de dese doen: en machtigh is te lichten
Elck een tot haer vertoon: hem wijsen, ende stichten,
Die d'edel konst bemint. Het welck ghy menighmael
O Nieuvv'landt! hebt gedaen, en klaerelijck doen blijcken
Met veelderley schoon werck; daer wy diep inne kijcken
Tot lof van uwen naem. Het toont toch dat ghy zijt
Een minnaer van de konst: een konstenaer gepresen;
Niet van 't penceel alleen: maer oock een uytgelesen
Lief-hebber van goet Vlaems, en Dicht, in onsen tijt.
|
-
margenoot+
-
Ten tijde van Philippus den II. Koningh van Spangien.
|