Gezinsuitstapjes in Nederland

Dagrecreatie voor het hele gezin

[p. 99]

17 Een dagje naar de kop van Overijssel

Toeristisch iets bijzonders, omdat het zich in deze vorm in Nederland niet herhaalt, is de kop van Overijssel, een gebied van heel veel water, van geïsoleerd gebleven dorpen, van rust en ruimte, een gebied dat een interessant doel kan zijn van een dagtrip, waarbij alle leden van het gezin aan hun trekken komen. Ik zou u wel dringend willen adviseren u te voorzien van de anwb-kaart Friesland (inderdaad ja), waarop dit gebied op schaal 1:100.000 is getekend en waarop u het navolgende kunt aanstrepen om er dan een keus uit te doen.

Natuurlijk ligt daar in de eerste plaats Giethoorn, waar u geen draagbare radio moet aanzetten, maar rustig kunt wandelen tussen de bomen, langs de wat rommelige erven met de tuintjes vol duizendschonen en over de houten bruggetjes, die hoge ruggen hebben opgezet om ruimte te houden voor de hooibokken. De man die voor het eerst op het idee is gekomen om Giethoorn Klein-Venetië te noemen moet overwerkt geweest zijn, want er staat in Giethoorn geen enkel paleis en in Venetië bijna geen enkele boom. Maar bovendien wordt er iets ontkracht door het beslist te willen vergelijken met wat anders. Het moet in de eigen waarde worden opgenomen. Venetië wordt nergens in Europa geïmiteerd, maar Giethoorn evenmin. De schilder Piet

[p. 100]

Zwiers, wiens atelier u bezoeken kunt, heeft het sprookje van Giethoorn vastgelegd. Verder kan op het program gezet worden een puntertocht, een boottocht naar en van Zwolle, Meppel, Hasselt en Zwartsluis en een bezoek aan het schildersatelier van H. Boer en het poppenhuis van D. Twaalfhoven. En let u ook op de drijvende grasvlakten in de omgeving, waarop het vee kan lopen en die zelfs verplaatst kunnen worden.

Nu moet Giethoorn wel erg oppassen dat het zijn eigen aard niet verliest (er zijn enkele vege tekenen), want anders gaan de ware reisbroeders naar Belt- en Schutsloot, in de oneindigheid van rietvelden en water en minstens zo karakteristiek. De hele weg van Giethoorn naar Blauwehand dwars door de Belterwijde naar Belt- en Schutsloot is een belévenis en in boerderij-restaurant De Kraggehof in Schutsloot kunt u dan uw koffie drinken.

Naar de andere kant van Giethoorn is het land al even karakteristiek, een mysterieuze natuur met vaarwatertjes en binnenmeertjes. Zoekt u hier eens het kleine waterdorp Dwarsgracht op, maar ook Scheerwolde, een voorbeeld van rationele, maar niet geslaagde planologie; zeker ook Muggenbeet, wel het schilderachtigste dorpje van deze streek; zeker ook Kalenberg, dat nog niet lang geleden voor het verkeer werd ontsloten en waar auto's nog zeldzaam zijn. U bent hier midden in het gebied waar uit water, kraggen en riet het land wordt gewonnen. En daar vindt u ook het dorpje Nederland, alleen wat bedoeninkjes aan het water, Nederland in Nederland, zoals het uniek is in Europa. En verder tip ik u in de kop van Overijssel het ook voor kinderen interessante natuurhistorisch museum Schoonewelle in Zwartsluis. En ik tip het stille, maar allerminst dode Genemuiden, dat de halve wereld van mattekloppers voorziet en waar aan de Achterweg 's zomers niet gerookt mag worden in verband mer de vele hooibergen en de geverfde kokosmatten die te drogen hangen; iets unieks wederom in Europa en iets dat uw kinderen niet licht zullen vergeten.

Maar ik aarzel eigenlijk om Staphorst te tippen en Rouveen, want het zou nooit te druk mogen worden in deze plaatsen, naar aspect en sfeer volgens wijlen Fred Thomas het grootste sprookje van ons land. Het zijn aan een mooie weg gelegen dorpen met groen en blauw geschilderde boerderijen in veel bomen en met een bevolking (niet op fotograferen gesteld) in oude klederdrachten en gehecht aan oude zeden, afstammelingen van de sekte der flagellanten of zelfkastijders. Het schouwspel van Staphorst, zo tegen het uur dat de school uitgaat, met de entourage van dit uitzonderlijk mooie dorp, dat is iets dat niet meer mogelijk geacht zou worden in deze tijd. En op zondagochtenden gaan honderden vrouwen in klederdracht uit de kerk naar huis, marcherend in gelid als een leger, de ogen naar de grond, de bijbel

[p. 101]

aan een ketting in de hand en er wordt geen woord gezegd. Als u dit schouwspel van Staphorst wilt gaan zien - maar het is geen bezienswaardigheid en in dit dorp stelt men toeristen niet erg op prijs, men ziet ze veel liever niet, wat natuurlijk het goed recht van de bevolking is - als u dat per se wilt meemaken, laat dan uw vervoermiddel ver weg staan en bekijk dat schouwspel eerbiedig op een afstand. Alleen domme mensen lachen erom, zoals slechts quasi-progressieve Randstadjournalisten tegen dit dorp menen te moeten fulmineren, omdat de denkbeelden daar de hunne niet zijn. En natuurlijk fotografeert u hier niet, dat eist het respect en het goed fatsoen. Bij hotel Waanders kunt u zich vervoegen om een huis van binnen te gaan zien, in café v.d. Haar vindt u een gelag- en toonkamer met Staphorster interieur.

En heel deze kop van Overijssel kunt u bezoeken van Kampen uit, hét model van een Nederlandse provinciestad in de goede zin des woords, de stad die meer dan honderd kerkgenootschappen kent en waar het op zondagochtend ruikt naar de geur van sterke koffie en van de statenbijbel, en een heel klein beetje ook naar wierook. Zeker moet u de stad zien liggen vanaf de overkant van de IJssel, winderig en schoon gewapperd. Dat silhouet van Kampen, met de huizen op dezelfde hoogte, zodat de toppen een vloeiende lijn vormen, met de torens daarbovenuit en de witte Koornmarktspoort terzijde, dat maakt Kampen tot een der fraaiste riviersteden van ons land, nee - en dan mogen Maastricht en Nijmegen me vergeven - tot dé fraaiste. U kunt de trip ook beginnen in Zwolle, de stad die met weemoed naar het verleden kijkt en verliefd staart naar de toekomst, waarvan het zeer veel verwacht, maar die met het heden niet altijd goed raad schijnt te weten. De stad heeft een specifiek karakter als verzorgingscentrum en middenstands-plaats, als ambtenarencentrum ook, en heeft iets van een kalme deftigheid over zich. Hoewel zonder grote monumenten, heeft Zwolle een aparte bekoring, omdat de hele binnenstad als een eiland in de buiten wijken ligt, omringd door een krans van water, bomen en bloemen.

En wilt u voor een dagtrip naar Overijssels kop enkele tips voor uw kinderen, behalve die ik boven al noemde? In Zwolle de beklimming van de Onze-Lieve-Vrouwetoren, het openluchtbad Ceintuurbaan, het zwembad bij Sint-Agnietenberg en de vrijdagse markt; in Steenwijk de openluchtlijnbaan; het strandbad Zwartemeer Strand bij de Kadoelersluis; het recreatiegebied de Witte Bergen (met natuurbad) in IJhorst; en bij het gehucht Kamper Zeedijk een der oudste stoomgemalen van ons werelddeel, thans museum.