De Amsterdamse boekhandel 1680-1725. Deel 3. Gegevens over de vervaardigers, hun internationale relaties en de uitgaven A-M

Desbordes (Jacques) 1704-1742, Waals

Leven

Geb. 5-, ged. Walenkerk 8-5-1704, lid Waalse Gem. met attestatie van Rotterdam 18-10-1722, st. 27/28-10-, begr. Walenkerk 1-11-1742 (4de kl.), zoon van vorigen.

7-2-1742 test. voor not. Dorper (N.A. 10706, 40).

4-12-1742 inv. nalatenschap voor not. Roermond (N.A. 9962, 737).

Adres

1727-1742 Beurssluis. Waarschijnlijk huurde hij hetzelfde huis als zijn ouders (kohier 1742 wijk 7, 1617 huur f 600.-).

Boekhandel

1719 als leerknecht ingeschreven bij gilde te den Haag (Kossmann 90).

10-11-1732 geciteerd om gilde te kopen, krijgt 4 weken tijd (G.A. 108), 17-1-1733 poorter als boekverkoper, 19-1-1733 gildelid met boete van f 12. -. (Na zijn moeders dood was hij lid gebleven op naam van de weduwe Desbordes. Dat was stellig, omdat hij niet het dure poorterschap wilde kopen (een poorterszoon kreeg dat gratis, hij niet, omdat zijn vader kleinpoorter was geweest). In feite mocht dit niet, maar bij oogluiking werd het wel eens toegelaten).

1742 staat in het kohier vermeld, dat hij insolvent is.

2-11-1742 beneficie van inventaris. Crediteuren zijn Jean du Long, Levinus en IJsbrand Vincent, ... Brouerius, Judith Sibille, H. Boussière, Klaas Eel, Anthony en Hendrik Bruyn, D'Erven David le Tellier, François Changuion,... de Marees, Dr. Laban, Michiel Soyer, de wed. Schagen,... Waldorp, Dr. Perez (R.A. 2049, 93vo).

7-11-1742 fiat van schepenen op het rekwest van de erfgenamen van Jacques Desbordes om, hoewel de boedel onder beneficie van inventaris is aanvaard, het copia kokeralmanakje (door de overledene in het Frans en Duits ter perse gezet en bijna afgedrukt), de almanakken, besteld uit Parijs en andere plaatsen, en enige maandelijkse en wekelijkse nouvelles te mogen verkopen in het lopende jaar, daar ze anders onverkoopbaar zullen worden (R.A. 901, 71).

4-12-1742 op de inventaris van de nalatenschap wordt de inboedel getaxeerd op f 273. -, de boeken (getaxeerd op 30 nov. door Salomon Schouten): gebonden en ingenaaide op de voorkamer, trap en in de winkel f 325. -, de ongebonden (eigen boeken met copie en vreemde sorteringen) f 1593.13. -, ongebonden op een pakzolder ten huize van de wed. Waldorp op de O.Z. Voorburgwal bij de Servetsteeg, waarvan de sleutel onder de heer Jean du Long berust f 895. -, ongebonden

[p. 96]

(beleend voor f 1200. - aan François Changuion) thans onder François Brouerius f 1198. -, ongebonden (beleend voor f 900. -) onder de wed. François van der Schagen f 597.10. -, ongebonden (beleend voor f 500. -) onder de erven van David le Tellier f 265. -, alles tezamen f 4874.3. -. Voor de uitstaande schulden wordt verwezen naar de boeken van negotie.

12-14-2-1743 veiling van gebonden boeken, 25-27-3-1743 van ongebonden boeken van de overledene (G.A. 118).

20-8-1743 obligatie voor not. Roermond van Pieter Gosse voor zijn vader van f 2196.6.2. voor boeken, gekocht op de veiling, af te betalen in 4 halfj. term. (N.A. 9965, 573).

Uitgeverij

Van 1730 tot 1742 verschenen uitgaven in het Frans met de naam van Jacques Desbordes.

16-11-1735 overlieden ontvangen het rekwest van Desbordes aan de Staten om privilege voor een almanakje, dat hij reeds 13 à 14 jaar geleden was gaan uitgeven, en geven gunstig advies (G.A. 81, 73, zie voor het privilege van 3-12-1735 KS 178 en G.A. 82, 88 voor verlenging).

20-3-1736 gunstig advies van overlieden op het rekwest van Etienne Ledet et Comp. en Jacques Desbordes aan de Staten om privilege voor les Oeuvres de Voltaire in 8^o (G.A. 81, 80, zie voor het privilege van 30-3-1736 etc. KS 350-351, 1254 en 1613).

9-9-1738 verklaring voor not. T.D. de Marolles van Etienne Ledet voor zich en zijn compagnie, gaande op naam van Etienne Ledet en Comp. en Jaques Desbordes, dat die schuldig is aan François Changuion f 345. - voor het recht van copie van het boek gen. L'Histoire de Charles XII roy de Suede par M. de Voltaire, te betalen in 4 halfj. term., en verklaring, dat Changuion bovendien zal krijgen 25 exemplaren van al de werken van Voltaire, die reeds zijn gedrukt of zullen worden gedrukt, voordat de bovengenoemde obligatie is afbetaald. (N.A. 11246, 25 en 26. De oprichtingsacte van de compagnie, tussen Ledet et Comp. en Desbordes blijkbaar speciaal voor de uitgaaf van de werken van Voltaire opgericht, zal waarschijnlijk dateren uit het jaar 1736, toen het privilege werd aangevraagd, en misschien voor not. Ph. de Marolles verleden zijn. Daar zijn protocol geen index heeft en veel brandschade, kon ik daarnaar geen onderzoek instellen).

29-10-1738 schuldbekentenis voor not. de Marolles van Jacques Desbordes voor f 1200. - aan François Changuion met als onderpand 600 delen van de Oeuvres de Voltaire in 4 delen 8^o, die in november zullen uitkomen en worden gedrukt door Claas Eel. Alle risico's zijn voor Desbordes; de pakhuishuur wordt betaald door Changuion, die ½% interest per maand zal krijgen. Aflossing van de helft van deze schuld na ½ jaar tegen teruggave van 300 exemplaren, van de andere helft na 1 jaar. (N.A. 11246, 84. Bij de dood van Desbordes in 1742 was de schuld nog niet afgelost).

29-10-1738 transport voor idem door Changuion aan François Brouerius, koopman, van bovengenoemde obligatie (N.A. 11246, 85).

Bijzonderheden

Een uitgaaf van de abbé A.F. Prévost, Mémoires pour servir à l'histoire de Malte, met naam van François Desbordes te Amsterdam, van 1741, zal stellig een gefingeerd adres hebben. Van een persoon van deze naam vond ik geen gegevens te Amsterdam.