|
| |
| |
| |
XI
Een toevoegsel, waerin de lezeressen het laetste woord vernemen.
Ongeveer dertien maenden waren verloopen, sedert den dood van Oscar Gullivers, toen op een bal der groote harmonie de meeste oude kennissen zich aenwezig bevonden. Daer zag men mynheer Blondeau nog altyd in zyne hoedanigheid van surnumeraire. Meester Haenrots wacht met ongeduld op de klanten, die maer niet willen tot hem komen; hy zoekt ieveriger dan ooit naer eene ryke erfgename. De geneesheer Chauvel heeft het laetste geheim der geneeskunst nog niet gevonden; doch de hoop is niet ganschelyk verdwenen. Mynheer Chatel blyft de oude lekkerbek zonder geld. Meer dan ooit, vraegt men: ‘zou hy dan werkelyk de henne bezitten, die de gouden eijers legt?’
Buiten den danskring, rond eene tafel, zitten geschaerd mevrouw Bridaine, de bultin Wespestrael en een zestal eerbiedwaerdige persoonen, die haer beste hadden gedaen, om de verwoestingen der jaren op hare aengezigten te verbergen. Nogtans de huwbare dochters, welke zy op het bal hadden vergezeld, waren de onfeilbare ther- | |
| |
mometers harer jaren. De bult der Wespestrael dreigt hoe langer zoo grooter, hare tong hoe langer zoo venyniger te worden. Ook is het zigtbaer, dat de nyverheidsridders haer of vermyden of streelen.
Heden ziet Adelheid er niet boosaerdig uit; op haer gelaet bemerkt men eene soort van geheimzinnigheid... van goedhartigheid.
Aen het scherpziende oog van mevrouw Bridaine kon 't niet ontsnappen, dat de Wespestrael ergens den sleutel bezit van een geheim, en dat zy niets vuriger wenscht, dan hetzelve ruchtbaer te maken. Daertoe werd haer welhaest eene schoone gelegenheid geschonken. Een jongman kwam binnen de balzael met mevrouw Engelen aen zynen arm, en wandelde voorby de tafel, waeraen de bedoelde matronen met de bultin zaten.
Nauwelyks was het paer voorby, of Adelheid boog haer schenkelachtig aengezigt over de tafel en fluisterde tot de gezellinnen: ‘ziet me de borst eens van meester Goudaert; zy is schier te nauw, om al de kruisen te bevatten, die men, als om stryd, er op hangt. Doch dit moet gezegd wezen, hy verdient er nog meer. Is my dat een Goudhart, die de vrouweslagers weet aen de kaek te planten! En stond Oscar Gullivers op het doek! zoo getrouw, als of hy zes weken voor den kunstenaer hadde gezeten! En het stervende kind! En de Pennefetter! Daer ontbrak toch nu geen enkel siertjen aen!’
- Ik heb my laten zeggen, - bemerkte eene gryshoofdige - dat meester Goudaert de mishandelde gade van Oscar Gullivers wreekte, omdat hy nooit opgehouden had, haer te beminnen. Gaerne zou hy zyne schoone nicht op zyne netten gevangen hebben, en Blinkhout's schatten op den hoop toe!
| |
| |
- Niemand, zelfs hy niet, betwist, dat Kunegonde zyne eerste liefde was; en eene zuivere gewaerwording, gelyk de zyne, legt men niet af, als of het een hoed, of een kleed ware. - Zoo sprak mevrouw Bridaine - Maer dat hy op rykdommen zoude geaesd hebben, dit kan en moet ik ten stelligste tegenspreken. Eene der rykste en lieftalligste erfgenamen der hoofdstad werd smoorlyk in hem verliefd. Haer vader bood hem de dochter aen, met een millioen huwelyksgifte en vyftig duizend franken reisgeld; hy weigerde, na zyn hart twee maenden beproefd te hebben. Hy zegde tot den vader, dat hy geen geluk zonder liefde begreep, en daerin had hy gelyk. Goudaert is een edeldenkend man; gelukkig mag de vrouw genoemd worden, met wie hy zyn lot verbinden zal.
- In dezen gevalle moogt gy Kunegonde Blinkhout gelukkig noemen; - vezelde eene oude matroon, die tot hiertoe gewacht had, om haer woord te plaetsen - want heden heeft de ondertrouw plaets gegrepen. Wie morgen voorby het stadhuis gaet en een oog op het kasjen wil werpen, die zal de eerste huwelyksafkondiging kunnen lezen. Naer het schynt, heeft men het ding zeer geheim gehouden; ik vernam het nieuws van mynen echtgenoot, die, gelyk gy weet, op het stadhuis belast is met het opstellen van soortgelyke stukken.
- Het valt te verwonderen, - merkte mevrouw Bridaine aen - dat mejuffer Wespestrael niet het eerst dit nieuws wist. Immers beeldde ik my in, dat zy met al de huizen der hoofdstad telegrafeert!
- Het blyft nog te bewyzen, dat dit nieuws evangelie is. - Wierp de bultin op - Ik wist zeer wel, dat er druk werd gebriefwisseld tusschen mevrouw Engelen en het Ursulinnen klooster van L...; maer dat de zaken zooverre
| |
| |
waren gevorderd, als mevrouw Hanen zegt, dit durf ik niet verzekeren.
- Wilt gy daervan een doorslaende bewys, - hernam deze laetste met eenige bitsigheid - dan nader ginds dien heerenkring! Gy zult vernemen, hoe men den schilder gelukwenschingen toestuert, en hoe hy dezelve aenvaerdt met eenen glimlach van zalige vreugde.
- Ik kan deze zalige vreugde maer in het geheel niet begrypen. - Bragt eene rykgeworden gasthofhoudster te berde, die twee huwbare dochters op het bal telde - Meester Goudaert in den vollen glans van zynen roem, versierd met de voornaemste ordeteekenen van Europa, kon wel eene jonge erfgename der hoofdstad kiezen. In myne oogen verdient hy geen kruis voor zyn huwelyk met de weduwe van den woekeraer Gullivers. Immers valt de schande des gemaels altyd min of meer terug op de gade.
- Daer brengt gy verouderde en verfoeijelyke vooroordeelen op het tapyt; - bejegende mevrouw Bridaine berispend - immers kan Kunegonde Blinkhout geensdeels verantwoordelyk gesteld worden voor het wangedrag haers onwaerdigen echtgenoots. Ik reken het haer zelfs als eene eer aen, dat zy zuiver en deugdzaem bleef, alhoewel zy onder den invloed en het gezag stond van eenen schurk. Van tien zulke vrouwen, zouden er negen ten val zyn geraekt, met een dergelyk wanschepsel. Geloof my vry, eene deugdzaembeproefde vrouw is een juweel, dat men niet elken dag op straet vindt. En heeft zy verstand, deze Kunegonde? Meester Goudaert weet zeer wel, wat hy doet.
- Men verhaelde my, - zoo bragt eene andere matroon te berde - dat de weduwe Gullivers van alle kan- | |
| |
ten overstormd werd met brieven van postulanten; men noemt zelfs zekeren graef, die haer van vroeger kende. Zy zou alle brieven ongelezen verbrand hebben. Zy was het dus eens met den kunstenaer!’
- Myne vriendin Kunegonde(?) aenvaerdde geene brieven van gegadigden, zoolang zy te L... verbleef. - Bemerkte Adelheid met eenen glimlach - Van den schilder moest zy geene weigeren; hy begreep en eerbiedigde haer afgezonderd leven. Maer de boezemvriendin, mevrouw Engelen, wist zeer wel, dat beider harten voor elkander klopten. Daer de vriendinnen nu eene drukke briefwisseling onderhielden, laet zich het overige ligtelyk gissen.
Gelyk de bultin had gesproken, zoo was het: Elisa begreep den edeldenkenden Goudaert, en voorkwam den wensch, dien hy niet durfde uiten. Twee maenden was Kunegonde te L..., toen Elisa haer bezocht; zy bleven twee dagen te samen, zonder den naem des kunstenaars uit te spreken. Zoodra mevrouw Engelen in de hoofdstad terug was, speet haer dit zwygen. Den eerstvolgenden dag, schreef zy aen Kunegonde, ten slotte haers briefs:
‘Veroorloof my, dat ik dit schryven eindige met een woord, rakende onzen vriend Marcelis. Sedert eenigen tyd, komt hy elken dag hier. Hy vraegt wel niet nieuwsgierig, wat gy denkt en doet, zegt en schryft; doch, als tegen wil en dank, valt het gesprek telkens op uwen persoon. Nauwelyks was ik gisteren van L... teruggekeerd, of hy trad binnen. Hemel! was me dat een stroom van loutere vragen, tegen zyne gewoonte! Hoe vaert zy? Wat doet zy? Wat zegt zy? Is zy tevreden? Had zy geen enkel woord voor haren ongelukkigen vriend der jeugd?
‘Dit woord ‘ongelukkigen’ trof my, als een bliksem- | |
| |
strael. Ik sloeg hem met opplettendheid gade, en bemerkte, dat hy er droefgeestig en treurig uitzag. - Kunegonde, duid het my niet ten kwade, indien ik u met eene volle overtuiging zegge: Marcelis bemint u, gelyk nooit een man bemind heeft. Het is eene eerste, maer zuivere en onwankelbare liefde. Geef my, ik bid en smeek er u om, in den eerstvolgenden brief een hoop- een troostwoord voor den eerlyken, deugdzamen en trouwen vriend. Kunegonde mag dit woord gerustelyk toevertrouwen aen hare onveranderlyke vriendin,
Elisa.
Acht dagen na dit schryven, ontving mevrouw Engelen eenen brief, waerin de jonge weduwe, onder anderen, zegde:
‘Gy vraegt my een hoop- een troostwoord voor den vriend Marcelis! Met een waer gevoel van zalige vreugde, zou ik dit woord neerschryven, indien ik de verzekering konde verwerven, dat daermede zyn geluk gemaekt ware. Geloof my, waerde vriendin, Marcelis laet zich voortslepen door zyn edel en gevoelig hart. Hy weet, wat ik heb geleden, gedurende vier lange huwelyksjaren... het is met de lydster, dat hy samenneigt. Ik houd my overtuigd, dat hy al zyne krachten zoude inspannen, om my gelukkig te maken; doch eene edele, poëtische liefde, gelyk de zyne, eischt in wedervergelding meer, dan ik bekwaem ben te schenken...! De poëzy myner jeugd is onwederroepelyk verdwenen; want ik ben al te geweldig met de droevige wezenlykheid in aenraking geweest. Voor vriendschap ben ik nog bekwaem; ik voel zelfs de behoefte van vriendelyke uitboezemingen. Laet my dus voortaen voor zoete, dankbare herinneringen
| |
| |
leven, dan zal myn lot nog benydenswaerdig zyn. Immers heeft ooit eene lydende vrouw bewyzen van warme vriendschap ontvangen, dan was het uwe dankbare’
Kunegonde.
Op dezen brief volgde een antwoord, waerin Elisa geheel de redenering der vriendin in duigen sloeg met éen woord: ‘Marcelis verkwynt!’
Kortom, de kunstenaer vernam uit den mond van mevrouw Engelen, dat hy het voorwerp was geworden harer briefwisseling. Hy herleefde van stonden aen; maer verzekerde tevens, dat hy alleenlyk het toppunt zyner wenschen, zyns geluks zoude bereikt hebben, als Kunegonde het jawoord gaf.
Dat dit woord haer weinig moeite kostte om te schryven, dit zullen onze lezeressen ligtelyk begrypen; want nooit zou zy Gullivers gehuwd hebben, indien zy haer hart hadde geraedpleegd.
Veertien dagen na de samenspraek op het bal der groote harmonie, leidde Marcelis Goudaert zyne schoone bruid ten outer. Van Mirbach, Engelen en Elisa vergezelden hen. By het feestmael, maekte graef Van Mirbach aen de gasten bekend, dat hy den voorgaenden dag had ondertrouw aengegaen met mejuffer Paelinck, die, in plaets van een blazoen, ontelbare schatten en eenen goeden voorraed deugden als huwelyksgifte medebragt. De graef had de ryke fabrikantsdochter maer yverig gezocht, van den oogenblik, dat Kunegonde voor hem ongenaekbaer was, en dat het hart der jonge weduwe onwederroepelyk aen den kunstenaer behoorde.
Vader en moeder Blinkhout waren in hunnen schik: zy bekwamen eenen reeds beroemden schoonzoon. Daer- | |
| |
enboven (zegde Kunegonde's vader) moet Marcelis maer het pinseel op het doek zetten, om goud onder zyne handen te zien stroomen. Dit heet ik eene party voor onze dochter!
De bultin Adelheid Wespestrael, ten einde raed en altyd nog trouwziek zynde, schonk hare lange, rimpelende hand en haer versleten hart aen den diepdenkenden Chauvel, die sedert dit huwelyk zich weinig bekreunde, achter zieken te zoeken en het leste geheim der geneeskunst op te sporen. Hy had de henne met de gouden eijers gevonden; want de bultin was zeer ryk. Het vinden van eenen echtgenoot had haer tot meerdere toegevendheid gestemd.
Ten slotte diene nog het volgende. De dieven Willem Bakeland en de Pennefetter maekten het zoo bont in Zwitserland, dat zy uit de vrye kantons wierden gedreven. Zich naer Frankryk begeven hebbende, vraegde en verkreeg het belgische staetsbestuer hunne uitlevering. Zy verschenen voor het assisenhof van Brussel, bygestaen door meester Engelen, wien zy hadden gevraegd als verdediger, ter oorzake zyner groote faem.
Willem beweerde, genomen te hebben, wat Gullivers hem had beloofd. De Pennefetter deed zich voor, als het slagoffer eener regterlyke dwaling, en verwierp alle medepligtigheid. Het publiek, altoos begeerig naer schandkronyken, verwachtte zich aen openbaringen en was er in grooten getalle aenwezig. Meester Engelen belette, dat er iets geopenbaerd wierde.
De gezworenen verklaerden Willem pligtig als dief, de Pennefetter als medepligtig aen het feit; doch men aenvaerdde voor beide, dat er verzachtende omstandigheden bestonden. Willem ging voor tien jaren naer Sint-Bernard,
| |
| |
te Hemixen; de Pennefetter daerentegen werd voor twee jaren naer de vrouwengevangenis te Namen gezonden.
De eerste verblyft nog onder de dieven. De lestgenoemde maekt, sedert eenige jaren reeds, deel van eenen troep rondzwervers, die allerlei aftroggelaryen plegen, wanneer zy er gelegenheid toe vinden.
De ouders van Oscar Gullivers zyn spoorloos verdwenen uit Brussel.
De drie huishoudens Engelen, Goudaert en Van Mirbach leven door de nauwste vriendschapsbanden vereenigd; zy genieten huiselyk geluk in de ruimste maet. Dusdanig is voornamelyk het geval met den kunstenaer Goudaert, die in Kunegonde eene vrouw heeft gevonden, welke, beproefd door wederwaerdigheden, een ware engelin is geworden.
Door zyne schrandere gade aengemoedigd, werkt hy met meer smaek, dan ooit te voren. Zyne moeder en zusters zyn door Kunegonde verzorgd en beveiligd tegen alle voorvallen. Wil men in Brussel een aerdsch paradys schetsen, dan wyst men op Goudaerts huis. Het is maer eenige maenden geleden, dat wy deze familie bezochten. Wy vonden de schoone vrouw bezig met hare vier kinders te onderwyzen, en hun hechte deugden in te planten. Hare overanderlyke les was: ‘vlugt den lediggang, den woeker en de ontucht... deze drie kankers der groote steden. In tegendeel:
Zoekt uw geluk in stille deugd;... Zy is des levens beste vreugd.
Vader en moeder Blinkhout staen menigmael als kinders te luisteren naer de wyze lessen, die van de lippen der dochter stroomen. Zoohaest zy zich tusschen vier oogen bevinden, zegt de oude blinkzuchtige vrouw
| |
| |
doorgaens: ‘ik weet niet, waer onze Kunegonde al haer verstand heeft gehaeld!’ - ‘Ja, - antwoordt de vader - wat zou zy in Parys anders gedaen hebben, gedurende twee jaren, dan verstand leeren!’
Anne sukkelaers! gy beseft niet, dat men in de school der rampspoeden rappe vorderingen doet. Voor u is het te laet; doch de opkomende geslachten mogen uit deze tafereelen leeren, dat schyn bedriegt; als mede, dat de woekery, de zedeloosheid en het overvloedige levensgenot de kankers der steden zyn, waeruit alle rampen voortspruiten.
Wy eindigen dit al te lange verhael met Kunegonde's wyzen regel, die in gouden letteren zou dienen te pryken in elk huishouden:
Zoekt uw geluk in stille deugd;... Zy is des levens beste vreugd.
einde.
|
|
Auteursrechtvrij