Exordium magnum

van perickel der eyghenheit

SAliger ghedachtenisse heer abraham wilneer abbet van pratee welke cloester een is vanden cloesteren die ghesproten sin wt clarendael onthielt van der gauen xpisti al soe lange alse he leuede die bloeme der ionferscap mit vruchten gueder werken sonder welken die kuusscheit niet groet en is by gode. Dese seer hillige mensche sunderlinge mit die doeghet der sachtmoedicheit verciert heuet ghedragen sonder onderlaet dat iuck des heren van sinre ioghet alle die daghe sins leuens. Doe hie noch ionck was beide van iaren ende oec van gheesteliken leuen hudede hie sonder oerlof in sinen bedde een cleyn stuckesken meswandes omme sin cleet daer mede toe lappen. mer doe hyt namaels ghesocht hadde. ende hie dat bedde al om ghekiert hadde ende niet gheuonden en hadde. verwonderende ghinc hie hene ende alse hem die consciencie wroechde soe pinichde hie alse hie eerst mochte mytter bichten te deligen den diefliken roef. O hoe groet is die cracht der bichten ende hoe groet is oec die guedertierenheit onses verloesers. die in eenre manieren alden hoepe der menscheliker salicheit gheset heuet in dat sacrament der bichten. Want alse gheen manichuoldicheit gheen groetheit der sunden en mach dat hinderen dat die ghenade niet op en boere van die diepheit. der hellen den ghenen die puerlike ende oetmoedelike bichtet. ende sette oen in die hoechte des hemels. soe werpen oec die mynneste sunden den menschen neder die niet en achtet te bichten van die hoecheit der volcoemenheit in die diepheit der onsaliger ontbondenheit ofte lichtuerdicheit. Dese voerghenoemde iongelinc die wysliken anghemerket hadde dat syne sunde sonder bichte niet ghedeliget en mochte werden. doe hie een luttel tydes daer nae inder koeken allene die schottelen weesch soe quam dat stuckesken wandes doer die locht vallen recht oftet yemant in sin hant gheworpen hadde dat hie daer mede afdroeghen solde die mateerlike ofte wtwendige onreinycheiden. ouermids welken die duuel sine siele becoert hadde mit de onreinicheit der eygentheit. Doe hie dit stuckesken sekerlike kande ende sin ogen alre wegen liet ommegaen ende nyemant en sach inden seluen huuse. noch boeuen noch beneden. soe vant hie apenbaerlike dattet dieflike ghenomen was vanden onreynen gheeste. mer dat hys niet holden en mochte nae dat die bichte

[p. 29]

ghedaen was. Daer om danckenden gode in anxten ende oec in vroelicheiden sins herten. anmerkede hie hoe seer dat dese eyghentheit hoe cleyn dat sie oec is te schuwen ende te ontsien den ghenen die puer ende volcoemen armoede ghelouet hebben. Item als men oec leset dat een nonne om enen cleynen syden vadem den sie sonder oerlof onder hoer bedde gheleget hadde in hoerre doet moeyenysse leet vanden duuel Item het was een ander monick van der orden van cistercien doe hie siec was gheworden ende ghecoemen was totter laetster vren. ende hadde syne sprake verloeren sach hie den onreinen gheest recht alse ene ape sitten op dat recke dat daer was by der want. daer sin schapulier op henc. An den schapulier dat olt ende ghebroeken was hadde die selue brueder een cleine stuckesken wandes sonder oerlof kortes daer te voeren an ghenayet. welke lappeken die onreyne gheest suetelike handelde. ende dickewile kussede ende lickedet oec mytter tonghen. Doe dit die sieke brueder sach suchtede hie ende want hie niet spreken en mochte soe wees hie mytten vinger ende mit ghebrokenen ende mit haluen woerden stamerende alsoe hie mochte wenckede hie den bruederen dat sie van daen solden doen den alre boesesten bespotter. Doe die brueders verwonderden ende langhe vragheden wat hie sechde of wat hie meende. ten laetsten ouermids der barmherticheit godes ontfenc hie sine sprake weder ende sechde. En sie dy niet den onreinen duuel sittende op onse schapulier ende mytten alre onreynsten monde lickende den lappe den ic laetsten daer op ghenayet hadde sonder oerlof. Dryft wt haesteliken den duuel ende doet af die lappe vanden clede. op dat my in dat eynde dese boese belacher niet en bespotte. Doe sie alle gader eernstelike toe segen. ende den boesen gheest den hie sach niet sien en mochten soe nemen sie dat schapulier van der stede ende te hantes ghinc hene die alre boeseste verwiter. Die sieke brueder ontfenck penitencie voer sine sunden. ende waert weder onsprekende ende een luttel daer nae starf hie in gueder beliynge