Nazomer
(1859)–Prudens van Duyse–
Auteursrechtvrij
[pagina 138]
| |
De Krygsgevangene Spanjaerts.
| |
[pagina 139]
| |
De vijg lacht zijnen honger aen;
De bergbron, zijnen dorst.
Hij smacht naer gouden-appelfruit,
Steekt, hijgend, hals en lippen uit,
En wanhoop brandt zijn borst.
En somtijds ziet zijn walend brein,
Het blij fandango weêr,
Dat in het lustveld ommevliegt,
Zich bij de castanjetten wiegt,
Aen 't dartlen heinde en veer.
Maer voller heil danst vóor zijn oog,
En wemelt in zijn droom:
Niet enkel boom- en brongeruis,
Maer bidkapel en vaderhuis
Heet blij hem wellekoom.
‘Dank, Hemel!’ gilt hij, met der koorts
Der landmin in de borst,
En reikt hun dweepende armen toe.
Wat vindt hij, plots ontwaekt, doodmoê?
Den honger en den dorst.
| |
II.Aen Gent, herbergzaem te aller tijd,
Die menig leed genas,
En ook den vreemde een moeder is,
Ontzegt de dwingland deerenis
Voor wie zijn vijand was.
| |
[pagina 140]
| |
Maer ijlings droomt hij, op zijn troon,
Een nieuwen ijzren band.
‘Waer is de Spanjaert, die mij tart?
'k Wil meester wezen van zijn hart,
Een speelbal in mijn hand.’
Hij spreekt: op keizerlik bevel
Vergadert hunne stoet.
't Kazerneplein wacht ze allen af.
En zij staen op, als uit het graf
Gerezen, traeg van voet.
‘Wat wil men ons? Waer voert men ons?
Wrook Spanje ons jammerleed?
Verkwikt ons dra zijn warme zon,
Of velt ons 't schroot van 't krijgskanon,
Dat ons niet bukken deed?
Het was een koude winterdag:
Zij wagglen, bibbrend, voort
In lompen, en hun pinkend oog
Heft, biddend, zich ten hemelboog,
Waer Godes zonne gloort.
Wat zien ze op 't breed kazerneplein?
Een franschen krijgerstoet,
Die met zijn pracht-galonnen blinkt.
Het krijgsmuziek heft aen, en klinkt
Vol jubelenden gloed.
| |
[pagina 141]
| |
De Spanjaerts staen op éene rei,
Met weigrend hart en oor:
Want daer in ruist, als hemelval,
Het spaensche lied van berg en dal,
Eens uitgestort in choor.
Want daer in ruist het wiegelied,
Dat eens hun moeder zong,
En dat ook voor hun eigen kind
Uit vrouwenlippen teêr bemind,
Vol zaelgen wellust, klonk.
Want daer in bruist de aloude psalm,
Het Super flumina,
Voor vorst en vaderland tot God
Geschreid in Spanjes jammerlot,
Opdat het niet verga.
| |
III.Nu treedt een overste hervoor,
Die 't hoog besluit vermeldt,
Dat elken spaenschen brave noodt
Te treden in des legers schoot,
Gelijk een fransche held.
Zij mogen hunne hopmans zelv'
Verkiezen onder hen,
Nog elk gedoscht op spaenschen voet,
Doch 't fransche striklint op den hoed,
Opdat men ze onderkenn'.
| |
[pagina 142]
| |
‘O vrienden, waerdig beter lot,
Hij 's vrij, die 't wezen wil.
U wachten in het fransche heir,
Zoo gij 't verlangt, en rang en eer;’
En alles zwijgt doodstil.
Gewis, zijn woord wierd niet verstaen!
Hij spreekt op nieuw: ‘Die wil,
Hem wachten in het fransche heir
Geluk en vrijheid, rang en eer;’
En alles zwijgt doodstil.
Maer uit dien hoop van bedelaers,
In d'afgrond van den smaed
Verpletterd door des Keizers glans,
Stapt, lang en vael, een schimme thands
Traeg aen, met geel gelaet.
Hij stapt, de grijze Kastiljaen,
Gewikkeld tegen koû
In de arme deken, die op 't bed
Het leên-verstijven hem belet
Bij zoo veel ramp en rouw.
Hij stapt op bloote voeten, 't hoofd
Omhoog, als spaensch gezant;
Schouwt kalm en langzaem om en rond,
Spreekvaerdig met verbleekten mond,
Holoogig, fix van stand.
| |
[pagina 143]
| |
Gewis, dat afgemarteld ras
Buigt eindlik dan de knie!
't Hangt alles aen zijn mond en oog;
Hij steekt den maegren arm omhoog,
Dat aerde en hemel 't zie.
De Franschen siddren daer zij staen.
Hij spreekt: ‘Éen God, éen vorst!’
En keert, bij 't stille handgeklap
Der Spanjaerts, met grandeza-stap
En opgeheven borst.
| |
IV.Dat klonk gelijk een donderslag,
Heel 't aerdrijk door gehoord.
Dat schoot, als de elektrieke stof,
Gebliksemd uit het wolkenhof,
Van ziel tot ziele voort.
Dat trof den franschen overste
Met onverzetbren schrik,
Die, vóor hij zwijgend henengaet,
Op 't spaensche bedelaerssenaet
Staert met vergramden blik.
Dat sloeg den Groote om 't hart; zijn troon
Verdween voor 't bed van stroo.
Dat riep: ‘Hispanje, zij, wier schoot
Die geuzen kweekte, is u te groot;’
Dat spelde Waterloo.
|
|