Het oude Nederlandsche lied. Deel 3

[p. 2651]

690. Wilt ontspringhen, lofsanck singhen.

Eerste melodie.

Tweede melodie.

1.
Wilt ontspringhen, lofsanck singhen
onsen Heer' ghebenedijt,
want hy doet ons groote dinghen;
hier af looft hem met iolijt,
en wilt u van quaet bedwinghen;
sijn weldaet ghedachtich zijt.

2.
Ingheseten, wildy weten
wat den Heer' ons heeft ghedaen?
Door zijn goetheyt onghemeten
gheeft hy ons zijn lichaem saen
voor een spijse om te eten;
wilt hem weerdelick ontfaen.

[p. 2652]

 

3.

 

Proeft u sinnen wel van binnen

 

eer dat ghy ontfanghen sult

 

desen grooten schadt der minnen,

 

die hemel end' aerde vult;

 

eer dat ghy die sult beghinnen,

 

spreeckt ootmoedelick u schult.

 

 

 

4.

 

Groot en cleyne, maect u reyne

 

en trect aen u bruylofts cleyt;

 

comt ter tafel Godts ghemeyne,

 

aensiet wat daer is bereyt:

 

Godts lichaem en bloet certeyne,

 

alsoo hy ons selve seyt.

 

 

 

5.

 

Dese spijse groot van prijse,

 

liefd' in onse sielen straelt;

 

wt des hemels paradijse

 

is hy voor ons neer ghedaelt;

 

looft hem, met d'engelsche wijse,

 

van dees spijse onghefaelt.

 

 

 

6.

 

Glorie, lof, hoocheyt, eere,

 

sy die hooghe triniteyt,

 

die ons arme menschen teere

 

dese spijse heeft bereyt;

 

u loven wy, onsen Heere,

 

nu en inder eeuwicheyt.

6, 1. Glorie, drie syllaben.

Tekst.

Het prieel der gheest. melodie, Brugghe 1609, bl. 102, ‘op de wijse: alsoot beghint’, tekst hierboven; - Ib., uitg. Antw. 1617, bl. 97, zelfde wijsaanduiding; - Het Paradiis der gheest. vreuchden, Antw. 1617, nr. 53, bl. 109, op de wijse: ‘Komt nu ter stacy iubilacy . sonder aldaer ghemerckte nemen op den 3. ende 4. reghel / die den toon van den 1. ende 2. repeteren’; - Catholijck sanckboeck (later verschenen als Gheest. harmonie), Embrick (1620), exemplaar zonder titelblad 1633 (?), nr. 75, bl. 105, zonder wijsaanduiding; - Theodotus, Het Paradys der gheest. en kerck. lofsanghen (1621), uitg. Antw. 1648, bl. 283; - Willems, Oude Vl. ldr., nr. 220, bl. 469, eerste strophe, naar Het prieel, enz., uitg. Antw. 1630.

Aangeh. in Den blijden-wegh tot Bethleem, Antw. 1645, bl. 156, en Den gheestelycken speel-wagen, Antw. 1671, bl. 154, voor: ‘Seght, ghetrouwe knecht des Heeren’.

Melodie

I. Het prieel, enz., 1609, t.a.p.; - II. Het prieel, enz., 1617; - Theodotus, t.a.p., ‘op de voorgaende wijse’, n. op de wijs van het lied: ‘Maeckt uw' tonghen // versch ontspronghen’, dat, bl. 278, op zijne beurt tot wijsaanduiding heeft: ‘Pangue lingua, ofte: Wilt ontspringhen’; - Willems, t.a.p.

Het prieel, enz. 1609, bl. 136, bevat daarenboven ‘op de wyse alsoot beghint’, eene variatie van II, die men ook aantreft bij Stalpaert, Extractum catholicum, 1631, bl. 267, voor: ‘Heer genade! mijn misdaden’; en Id. Gulde-iaers feest daeghen, 1635, bl. 418, ‘stem: als 't begint’ voor: Wilt u wat pijnen; - aangeh. aldaar bl. 1017, voor: ‘Doet geworden / ons Bernarde!’ Uit deze variatie spruit, dat de melodie II reeds vóór 1617 was bekend.