|
| |
| |
| |
541. Nu laet ons dancken ende loven.
Nu laet ons dancken ende loven
den hogen God al van hier boven,
die waerheit en is niet gheloghen:
Een pellicaen mach hi wel heten,
Te Nazarette so is hi comen,
een tortelduve heeft hem vernomen,
die welcke ontfinc, tot onser vromen,
Doen had Ioseph, staphans, die goede,
die tortelduve in sijn hoede,
dat wilde hi, so ic mi bevroede,
Neghen maenden was hi ghedraghen
die duyve, ten sijn gheen saghen;
sij aenbadent oec alle daghe
Dat huys des paeys had hi vercoren,
daer in waest dat hi was gheboren,
daer mede hielt hi dat was verloren,
Dits eenen ghier nu comen te voren
ende heves in sijn herte toren,
ende ducht dat hem noch sal becoren
| |
| |
Sijn claeuwen so heeft die gier ontdaen
ende wil begrijpen dan pellicaen,
het is om niet, hi is ontgaen,
Al daer Ioseph lach en sliep,
een heilich enghel tot hem riep:
staet op, Ioseph, in Egipten vliet;
Doe wilde die gier van rouwe sterven
om dat hi des vogelkens moeste derven,
menich ionck dede hi bederven;
Als die tijt was overleden
van tweeendertich iaren, dit is waerheden,
track tot Iherusalem der steden,
Daer wert ghevaen die pellicaen
ende soechde die ionge met sinen bloede saen,
wt rechter oetmoet die hem quam aen,
Nu laet ons bidden met herten goet,
dat hi ons wer voer die helsche gloet,
die voer ons storte sijn heylich bloet,
1, 2. al bijgev. - 1, 5. Moll, t. hierna a.p., bl. 160, noemt dat lied het lied van den pelikaan. ‘Die het dichtte’, zegt Moll, ‘maakte gebruik van een symbool dat reeds duizend jaren vóór hem in de kerk algemeen geliefd werd, het symbool van den pelikaan die zijne jongen met zijn eigen bloed voedt, als beeld van den Christus. Tegenover den pelikaan plaatste hij den roofzuchtigen en moordlustigen gier (str. 5, 1) als beeld van Herodes, terwijl de reine Moeder als eene tortelduif werd geacht’. Volgens kanunnik Auber, Hist. et théorie du symbolisme religieux,
| |
| |
III, bl. 448, is dit eene meer moderne opvatting. ‘C'est’, zegt deze schrijver, ‘et d'une manière un peu inexacte, le symbole du Seigneur qui nourrit ses enfants de l'Eucharistie. Il devient ainsi la figure de la Charité’. Volgens de oudere opvatting doet de pelikaan bij middel van zijn eigen bloed zijne door het serpent gedoode jongen herleven. In dien zin schreef Conrad Granerus een gedicht met aanvang: ‘Den Edlen Vogel Pelican’, aangehaald door Erk u. Böhme, Deutscher Liederhort, III, bl. 843, bij het aldaar besproken geestelijk lied, nr. 2146: ‘Ein Mühl und die ich bauen will’. - 2, 1. Een dev.: is hi ghecomen. - 3, 1. Id. Ioseph ter stont. - 3, 2. Id. sijn behoede. - 4, 1-2. sic: Een dev.; t.: Negen maenden was hi gedragen // al over duve en was geen sage. - 6, 2. Een dev. heeft dies. - 9, 1. Id. doen woude. - 9, 3. Id. dede hi daer om sterven. - 10, 2. Id. iaer. - 10, 3. t.: in die stede. Een dev.: track hi tot Iherusalem der stede. - 12, 2. behoede bijgev. naar Een dev.
| |
Tekst.
Dit is eē suverlijc boecxken, Antw. 1508, bl. 23 r., zonder wijsaanduiding, hierboven weergegeven; - Een dev. en̄ prof. boecxken, Antw. 1539, nr. 224, uitg. D.F. Scheurleer, bl. 254, aant. bl. 337; - Het hofken der geest. liedekens, Loven 1577, bl. 50; - herdrukt door W. Moll, Johannes Brugman, 1854, II, 162, en onder de leisen, door Dr. J.G.R. Acquoy, Kerstldr. en leisen (Versl. en mededeelingen der K. Akad. van Wetensch., afd. Letterkunde, 3de reeks, dl. IV, 1887, bl. 391). Moll noemde dit lied in zijne soort een juweeltje, ‘en zoo zal ieder het gaarne noemen’, zegt Dr. Acquoy, ‘die het in zijne fijnheid van gedachte en liefelijkheid van versbouw heeft leeren kennen’.
| |
Melodie.
Een dev. en̄ p.b., t.a.p., ‘op die selve wise’, d.i. op de wijs van: ‘Nu laet ons allen Gode loven’; zie het onmiddellijk voorgaande lied.
|
|
Auteursrecht onbekend