Het oude Nederlandsche lied. Deel 3

[p. 1896]

489. Had ick vloghelen als een arent grijs.

1.
Had ick vloghelen als een arent grijs,
ick soude so hooghe vlieghen
daer boven, in dat schoon paradijs,
tot minen soeten lieve.

2.
Dan soude ick segghen: vader mijn,
wanneer suldi mi halen
wt dese allende op aertrijck
in uwer hoochster salen?

3.
Waer is die dochter van Syon?
ick wilse vrolijck maken,
ick wil haer eene boetscap doen
van also hooghen saken.

4.
Die hoochste inder minnen
dat is Iesus, Marien soon,
God laet ons hem ghewinnen
daer boven inden throon.

5.
Dat hemelrijc ende aertrijck
noyt man en conde ghebruyken,
dat sal een suyver maget reyn
in haren lichaem besluyten.

[p. 1897]

 

6.

 

Die duysternisse is ons verclaert,

 

dat licht is op gheresen;

 

een maghet heeft een kint ghebaert,

 

dat mach wel wonder wesen.

 

 

 

7.

 

Dat kint was teeder ende cranc,

 

een maghet moestet voeden;

 

tis recht, dat wi hem weten danc

 

van sijnder groter armoeden.

 

 

 

8.

 

Heer Iesu Crist, wat hebt ghi ghemeent,

 

wij soudent u gaerne vragen,

 

dat ghi hier dus ligt en weent?

 

Ghi sijt so ionck van daghen.

 

 

 

9.

 

Dat dus viel ende was ongereet,

 

dat moghen wi nu gebruyken;

 

dat Adam inden appel beet,

 

dat dede den hemel sluyten.

 

 

 

10.

 

O moeder Gods van hemelrijc,

 

coninginne in shemels throne,

 

bidt voer ons allen innichlijc

 

uwen alder liefsten sone.

 

 

 

11.

 

Dat wij daer boven moeten,

 

daer die engelen vrolijc singen,

 

u ende u lief kint groeten,

 

dat wil ons God ghehinghen.

3, 3. t.: een. - 5, 2. Hofken, 1577: Noyt en conste ontluycken. Moll stelt de vraag: ‘moet er misschien omluycken (= omsluiten, omvatten) gelezen worden? - 7, 4. Hofken: grooten ootmoeden. - 9, 1. is volgens de Nederduitsche lezing die volgt, wellicht zóó te lezen: Dat ons wilen was ongereet. - 11, 1. moeten = mogen.

Tekst.

Een dev. en prof. boecxken, Antw. 1539, nr. 221, uifg. D.F. Scheurleer, bl. 251, en aant. bl. 322. De tekst doet zich nog voor in: Dit is een schoon suyverlijck boecxken (geest. goedk., Antw. 1570), Amst., Cornelis Claesz., z.j., fol. 12 r^o; - Het hofken der geestelycker liedekens, Loven 1577, bl. 14: - Veelderhande Schrift. leysenen, geest. goedk., Antw. 1587, sign. B 5 r^o; - W. Moll, Joannes Brugman, II (1854), bl. 151, naar Het hofken. - Aangehaald door Dr. Acquoy, Het geest. lied in de Nederl. vóór de Hervorming, 1886, bl. 46, die tevens de ‘vrij wat minder poëtische nabootsing’ vermeldt, te vinden in Een dev. en̄ pr. b., onder nr. 217, bl. 248, met aanvang: ‘Had ic vlogel als Seraphin // ic soude so hooghe vlieghen’.

[p. 1898]

J. bolte, Das Lb. der Anna von Köln (XV^de en XVI^de eeuw) in Zeitschr. fur deutsche Philologie, bl. 129 vlg. deelt, onder nr. 10, dezen Nederduitschen tekst mede:

1.
Hed ic die vlogelen eyns aren grijs,
ich suld so hoge vleigen
dar boven int dat paradijs
tzo myme suessen lieven.

2.
Dan sulde ich sagen: Vader myn,
wanneir sulde ir mych halen
wss desem ellenden ertrych up
in uren hoesten salen?

3.
Wair is die dochter van Syon?
Ich wil sy vroelich machen,
ich wil ir eyn boetschaff doen
van also hoegen sachen.

4.
Der hoechste in der mynnen
dat is Jhesus Marien son,
got laess den ons gewynnen
hie boven in den throene.

5.
Dat hemelrich int ertrich
neman en coenst gebruchen,
dat sal eyn suver maget reyne
in eren licham sluyssen.

6.
Die donckernisse is ons verclairt,
dat licht is ons gebleven,
eyn maget hait eyn kynt gebeirt,
dat mach wail wonder wesen.

7.
Dat kynt was teder int kranck,
eyn maget moist it voeden;
it is recht, dat wir eme wyssen danck
van synre groissen oitmoeden.

8.
Her Jhesus Kerst, wat hait ir gemynt,
wir sulden uch gern vragen,
dat ir hie sus licht ind weynt?
Ir syt so ionck van dagen.

[p. 1899]

 

9.

 

Dat ons wilen was ongereit,

 

dat moegen wir nu gebruchen;

 

dat Adam in den apel beiss,

 

dat [dede] den hemel sluyssen.

 

 

 

10.

 

Maria moder van hemelrich,

 

conynck in den throene,

 

bid vur ons allen ynnenclich

 

Marien eren soene.

 

 

 

11.

 

Dat wir dar boven moessen,

 

dair de engelen vroelich syngen,

 

uch ind ur kynt gruessen,

 

dat wil ons got gehengen. Amen.

2, 3. sic J. Bolte; t.: up ertryck.

Melodie.

Volgens Een dev. en̄ pr. boecxken werden het hier besproken lied, en de liederen ‘Had ic vlogel als Seraphin’, enz., en ‘Waer is die dochter van Syon’ (zie hiervoren, nr. 486, bl. 1888 en vgl. str. 3 hierhoven), voorgedragen ‘op de selve wise’, d.i. de wijs: ‘Puer nobis nascitur’, zie hiervoren nr. 479, bl. 1860: ‘Ons is gheboren een kindekijn’.