|
| |
Bijlage II.
(bl. 294.)
UITTREKSEL uit de Resolutiën van den Raad van State, betrekking hebbende op de weigering van Deventer en Zwolle om het voor haar bestemde garnizoen in te nemen.
| |
[12 October 1593]
- 12 October 1593. De Heere Scherff ende Diderick Sticke, Raedt der stad Deventer, naer overleveringe van credentie op denselven Sticke spreeckende, versoecken in effecte, datse desen winter met niet te groten garnisoen mogen werden besweert, maer alleenlijck die stadt met twee vendelen ende 40 off 50 peerden beset.
| |
[21 October]
- 21 October. Is met Sijn Excellentie geadviseert op het verdeylen vande ruyteren in de steden, dewijlen Sijn Excellentie verklaerde schrijfens ontvangen te hebben vande Heere Grave Wilhem Ludowijck van Nassauwe, dat Sijn L. met het voetvolck was naer Weden getrocken ende die ruyteren hadde terugge gesonden. Ende is goedgevonden dat den Commissaris Cloetingen hem in diligentie sal begeven naer Swolle, omme den respective Ritmeesteren hare patenten te leveren, omme daerop in haere garnisoenen te vertrecken, ende sal hem Commissaris sonderlinge werden belast, die ruyteren binnen Swolle, Deventer ende Arnhem gedestineert, selfs daerinne te brengen. Ende sal aende Magistraten van deselve steden werden geschreven, van egeene swarigheyt te willen maken, die selve ruyteren, aldaer gedestineert, inne te willen nemen.
- Id., des Naernoens. Den Burgermeester Doctor Scherff ende Sticker leveren over brieven vande Magistraet van Deventer, tenderende in effecte, dat se van ruyteren mogten blijven onbeswaert, daerop sij seer waren insisterende..... Werdt haer in effecte geantwoort.... aengaende de ruyteren, dat uyt gewichtige consideratien, in de jegenwoordigheyt van Sijn Excellentie, voornamentlijck doordien den vijandt in dier quartieren was, de ordre in ’t verdeylen van ruyteren was genomen, sulcx als tot ’slands meesten dienst nodigst is bevonden. Dat daeromme | |
| |
haerl. werden versogt ende vermaendt hare principalen daertoe te bewegen, dat se geen swarigheyt willen maken die ruyteren inne te nemen. Werdt haer L. ten dien fine voorgehouden, dat die ruyteren niet dan alle neeringe onder die gemeynen borgeren inne en brengen, als werdende seer wel betaelt, ’t welck alles aldaer werdt geconsumeert. Zij doen daerop hare excuse op de armoede ende onvermogentheyt van hare borgeren, als nog versoeckende, immers van d’eene compagnie. Men geeft haer daerop weder voor antwoordt, dat men daerop sal letten omme ter eerster gelegentheyt, ende den vijandt hem in een ander quartier begevende, hen van een compagnie sal mogen verlichten etc.
Die Borgermeester van Swolle de Heere Verborcht versocht mede van wege sijne principalen, vande compagnie ruyteren te mogen ontslagen sijn, daer over mede allegerende die onvermogentheyt vande burgeren van Swolle. Werdt hem genoegsaem gelijck antwoordt als die van Deventer gegeven.
| |
[22 October]
- 22 October. Dirck Sticker, Raedsverwante van Deventer, weder binnen staende, verklaert dat Doctor Scherff ende hij op huyden bij Sijn Excellentie hadde geweest die henlieden goede hoope van eenige verlichtinge hadde gegeven; insisteerden daeromme seer, dat de eene compagnie peerden elders mogt werden gelegt, soo hij t’sijnen leetwesen beduchte, datter swarigheyt sal vallen die inne te laten. Hem werdt, als gisteren, weder verthoond dat sulcx tot ’slands dienste is gedaen, ende nu soo geen veranderinge daerinne kan werden gemaeckt, te min, dat den Raede verstont, dat den vijandt seer naer dien quartiere als omtrent Swolle was gekomen, dat hij daeromme wel sal doen sijne principalen te induceren, deselve compagnien, sonder eenige swarigheyt inne te nemen, dat het maer voor eenen kleynen tijt sal sijn, ende men de eerste occasie sal waernemen omme henlieden van d’eene compagnie te verlichten. Hij Sticker blijft bij sijn geallegueerde off dat immers henlieden eenig subsidie tot servitie mogt werden gegeven, onder belofte dat hetselve sal secreet gehouden werden. Men antwoordt hem daerop, dat hij alleenlijck maecke dat die patenten van Sijnder Excellentie werden nagekomen, ende soo die ruyteren daer langer als een maendt off ses weecken inne blijven, dat men dan op het versoeck van Deventer sal letten ende een behoorlijck insien nemen.
| |
[25 October]
- 25 October. Op het aengeven vanden Heere Brienen, dat die van Deventer onwillig sijnde die twee compagnien peerden van du Bois ende Warmentlo, volgende patente, inne te nemen, die Veluwe daer door groffelijck wordt beschadigt, ende dat die van Deventer met haren schrijvens sigh op de receptie derselver ruyteren excuseren, seggende te vreeden te sijn eene vane te accepteren: te schrijven voor antwoordt aen die van Deventer, dat men meyndt, dat zij der Heeren Generale Staten ende Sijn Excellentie ende onse meyninge zedert haere schrijven van haren Burgermeester ende onsen Commissaris sullen verstaen hebben; dat men van haer dese weygeringe niet en hadde verwagt; dat daar door de twee provintien van Gelderlandt ende Overijssel souden tegen malkanderen komen; dat zij die eerste | |
| |
niet en behooren te sijn de patenten niet nae te komen etc. Ende te schrijven met eenen oock aende twee Ritmeesteren Warmentlo ende Du Bois, dat zij volgen hare patenten, ende hun elders niet en laten billetteren, ende terwijlen zij trecken binnen Deventer, dat zij hun houden in tucht, sonder den goeden luyden te beschadigen, off dat men de klagten op hun sal verhaelen.
- Id. Nae middach. De Heere Doctor Scherff, van wegen Overijssel in de Generale Staten instaende, versoeckt, volgens het schrijvens, dat hij zeyt ontfangen te hebben vande stadt Deventer, dat deselve stadt Deventer mogte verschoondt worden van beyde de vanen ruyteren in te nemen; men antwoord volgens huydige resolutie.
Die Heere Verburg, van wegen Overijssel in de Generale Staten, versoeckt dat die stadt van Swolle verschoondt mach worden van die ruyteren die gedestineert sijn daer in garnisoen te trecken; men antwoordt hem, daerin voor dese reyse niet te konnen veranderen, ende voorts volgens voorige resolutie op huyden geschreven te worden aen die van Deventer.
| |
[28 October]
- 28 October. De Heere Brienen instaende, volgens seeckeren brieff vande Gedeputeerden vande Veluwe, protesteert dat met den jegenwoordigen inval van ruyteren in Veluwe ende Veluwezoom meer beschadigt wordt dan in eenige jaren herwaerts is beschadigt geweest; ende dat daerom die vande Veluwe, nogh aen die van Zutphen nog Doesburg, nog aen niemandt anders daerop zij sullen mogen geassigneert sijn off worden ter saecken van des quartiers loopende ende belooffde extraordinaris consent, geenen betalinge en sullen doen konnen; ende dit ten eynde den Raede wil op andere middelen van betalinge versien.
| |
[30 October]
- 30 October. Die Griffier Aerssen verklaert, dat die Heeren Generale Staten verstaen hebbende dat eenigen compagnien peerden in de Veluwe ende elders ten platten landen nog blijven liggen, sonder volgens hare patenten in hare geassigneerde garnisoenen te trecken; begeeren dat den Raede daerop versie, dat deselve volgens hare patenten in garnisoen trecken, ende aldaer ontfangen werden, schickende off schrijvende inductivelijk om deselve te ontfangen met belofte van verlichtinge ter eerster gelegentheyt ende in allen gevalle deselve alvoorens aenveerden, ende soo sij jet hebben te allegeren, hetselve daernae sullen mogen doen. Ende dezen volgens scribatur aen die van Deventer, dat zij niet alleenlijck de compagnie van Warmentlo, maer oock die vanden Ritm. du Bois aenveerden, dat zij wel mogen considereren, dat soo sulcx niet van noode en ware, dat men hun daarmede niet en sonde begeeren te beswaren: ende andersints in ernstige termijnen. Van gelijcken oock aen die van Swolle, met inductie op Nicolaes de Wael om deselve van Deventer ende oock van Swolle tot aenneminge vande vane ruyteren van Barchon, soo zij sulcx nogh niet gedaen en hebben, te bewegen, ende niet ophouden alvoorens deselve vanen sullen aldaer ingenomen sijn.
| |
[1 November]
- 1 November. De Heere Brienen binnen staende klaegt weder over die ruyteren van Barchon ende Du Bois, soo die van Deventer ende Swolle weigerich | |
| |
sijn deselve ruyteren inne te nemen. Sal aen den Capiteyn Wagemans, Lieutenant vande Heere van Barchon werden geschreven, dat den Raede verstaen, dat bij die van Swolle swarigheyt werd gemaekt die ruyteren inne te nemen, men op nieuws een Commisaris derwaerts is schickende omme hunl. daertoe te induceren; dat men hem daeromme belast met sijne compagnie onder die stadt te blijven, sonder die op andere plaetsen te verdeylen, off tot laste vanden huysluyden te liggen.
- Id. Nae middagh. Die van Swolle, antwoordende op het schrijvens vanden 25 October, op het innemen vande ruyteren doen haer excuse waeromme zij die niet en kunnen innemen; sal daerop aen haer werden gerescribeert, dat se ontwijffelijck voorgaende schrijvens sullen hebben ontfangen, oock die nadere meyninge door den Commissaris de Wael sullen hebben verstaen; dat daeromme werdt versogt, dat se sonder vordere swarigheyt deselve compnie willen innemen, doen onderbrengen ende accommoderen.
| |
[8 November]
- 8 November. Die van Swol schrijvende haer excuse, dat se die compagnie van Barchon niet hebben kunnen innemen, sal daerop wel ernstelijck geantwoordt ende zijlieden vermaent worden, sulcx als nogh te doen, ende geen oorsaecke te willen sijn dat die publique authoritteyt werde door hunlieden geinfringeert; ende sal aen Sijnder Excellentie werden versocht, deshalven mede wel ernstelijck te willen schrijven, oock met communicatie, soo se van des te doen in gebreecke blijven, ende dat werde geordonneert de Heere van Barchon, immers sijn Lieutenant Capiteyn Wageman, selffs derwaerts te reysen, omme sijne ruyteren binnen Swol te brengen, ende soo se alsnogh sulcx weygeren, die dan te leggen onder die poorten in de voorstadt tusschen die stadt ende fort.
| |
[10 November]
- 10 November. De Commissaris Nicolaes de Wael, weder gekeert van Swolle ende Deventer, verklaert, dat die selve steden de compagnien peerden respective van Barchon ende du Bois niet en begeeren in te nemen, hun excuserende op hare onvermogentheyt vande servitien te vervallen.
- Id. Nae middagh. Is goetgevonden dat men alsnogh door den Commissaris Lesch sal sien te beproeven ende daerop te doen insisteren, dat die compagnien van Barchon ende van du Bois mogen komen binnen Swoll ende Deventer ende mogten geaccomodeert worden, ende soo die van Swolle immers swarigheyt maecken die geheele compagnie inne te nemen, dat hij daerop sal insisteren, dat se die twee deelen van deselve innemen, immers die helft, ende dat de reste binnen Hattum werde gelegt, ende soo zij daertoe geensints te bewegen en sijn, dat men dan die compagnie sal doen leggen binnen Harderwijk ende Elburch. Ende soo die van Deventer oock immers niet te induceren en sijn die compagnie van du Bois in te nemen, werdt verstaen, dat men deselve compagnie sal doen trecken binnen Bergen op den Zoom; doch is goetgevonden hetselve als morgen te doen communiceren den Heeren Staten Generael.
| |
[11 November]
- 11 November..... Sijn daernae de Heeren Raeden gegaen in de verga- | |
| |
deringe der Heeren Staten Generael, omme volgende die gisterige resolutie te verstaen haerder E. goedt gelieven; die in effecte, naer onderlinge communicatie daerop voor eyntelijcke resolutie hebben genomen, die saecke geremitteert hebben ter goeder dispositie van Sijne Excellentie ende vanden Raede, achtende vooral nodigh, dat daerop seer werde geinsisteert, dat die ruyteren van Barchon ende du Bois binnen Deventer ende Swolle mogten werden gebragt, tot maintiennement vande publicque authoriteyt.
- Id. Nae middagh. Gedelibereert sijnde op de voorsz. communicatie metten Heeren Staten Generael gehouden, is alsnog in conformiteyt vande Resolutie op gisteren genomen, goedgevonden den Commissaris Lesch aff te veerdigen met instructie omme met aller ernst die van Deventer ende Swolle daertoe te bereden, dat se vorders egeene swarigheyt en willen maecken, die respective compagnien van Barchon ende du Bois in haren steden inne te nemen ende te accommoderen, volgens den last ende het schrijvens aen henlieden te voorens soo van wegen Sijn Extie als den Raede gedaen, met belastinge, van henlieden te mogen aenseggen, dat het maer voor eenen kleynen tijt soude sijn. Ende soo hij Commissaris mogte bevinden, dat se, niet jegenstaende alle vermaeningen, hen weygerich thoenen dieselve compagnien inne te nemen, sal hij daerop insisteren, dat bij jeder een halve compagnie soude werden innegenomen, ende soo sulcx mede werde geweygert, sal hij beyde die compagnien beneden brengen, omme d’een binnen Bergen op den Zoom ende d’andere alhier in den Hage gelegt te worden, alles als breder in de instructien op hem Lesch te depecheren.
| |
[15 November]
- 15 November. Nae communicatie met de Heere Grave Willem van Nassau vande gelegentheijt der saecken van Vrieslandt ende des vyandts nu opgetrocken van voor Couvorden, is geresolveert te schrijven aenden Commissaris Lesch, eergisteren vertrocken nae Deventer ende Swolle, om aldaer respectivelijck de twee vanen ruyteren van du Bois ende Barchon te doen innemen voor weynich tijts, of bij secreete instructie immers de helft off soo nog dat niet, deselve twee compagnien herwaerts af te brengen; dat hij sie sijne principale instructie te werck te stellen, om alsoo de voorsz. twee compagnien aldaer binnen te brengen, want men om sonderlinge redenen ende consideratien alhier gevallen in de discourssen, die men met den Heere Grave Willem heeft gehouden, sulck gantsch nodig tot ’s lands dienst heeft gevonden; ende dat hij oversulcx geen mentie en maecke van sijne secrete instructie.
| |
[18 November]
- 18 November. Die Heere Witte proponeert, dat hij door brieven uyt Overyssel verstaet groote klagten over het bederff, dat de twee vanen ruyteren van Barchon ende du Bois doen daer allomme soo in Camperveen als Zallick; ende is oversulcx geresolveert, dat geschreven sal worden aen deselve Capiteynen off aen die Officieren over die vanen commanderende, waerom ende op wat authoriteyt zij voornemen te trecken in quartieren buyten hare patenten. Dat zij daerom, volgens hare patenten, hun vervoegen ende houden bij ende onder de stadt, daer zij be- | |
| |
scheyden sijn, sonder den huysluyden, daer zij sijn off komen sullen, te beschadigen, op poene van op hen te verhaelen. Hiervan die Commissaris Lesch, onlangs derwaerts gesonden, te adverteren, ende hem copie over te schicken vande brieven.
| |
[22 November]
- 22 November. Nae middagh. De Commissaris Lesch wedergekeert, doet rapport van die swarigheyt die hem bejegent is bij die van Swolle die de compagnie van Barchon niet en hebben willen innemen, sonder daer voor die servitien te genieten op’t platte landt; ende dat die compagnie van du Bois tot Deventer niet en heeft kunnen innegebragt worden, sulcx dat deselve compagnie tot groote beswaeringe vanden Lande aldaer opten huysluyden blijft liggende. Daerop gedelibereert is geresolveert, deselve compagnie van du Bois te doen afkomen van daer nae Bergen op den Zoom, om aldaer in garnisoen te sijn; ende sal tot dien eynde de patenten van Sijn Excellentie aenden Commissaris Bloemendael, tot Swolle, geschickt worden met besloten brieff.
| |
[23 November]
- 23 November. Die Ritmeester du Bois beklaegt sigh grootelijcx over die resolutie gisteren avondt genomen, van dat sijne compagnie soude vertrecken naer Bergen, sorgende dat deselve daermede t’eenemael sal verloopen, overmits deselve meest hare provisie van hooy, strooy etc. voor desen winter binnen Deventer gedaen hadde, ende dat zij nu komende tot Bergen, aldaer geen provisie noch vinden nogh opleggen souden kunnen. Ende nadien die van Deventer weygerich ende opiniastre blijven deselve compagnie in te nemen, sonder de middelen van servitien, ende dat men daer toe voor de handt geen raedt off middel en siet, is daerop diverschelijck gedisputeert, wat best diende gedaen, off de compagnie niet te laeten trecken nae Bergen, om deselve niet te doen verloopen ende groot ongemack lijden, ende oock die van Deventer in hare halsterckheyt te stijven, off dezelve daer te laten, ende den Ritmeester eenig toeseggen laten vernemen, dat soo hij geen servitien en kan geobtineren van die van Deventer, dat men hun van wegen de Generaliteyt daervan sal verschoonen voor een maend, immers dat men middelertyt sal mogen andere ordre stellen ende middel vinden, off dat men bij oogluyckinge hun hare servitien soude laten bekomen van ’t landt ende Sticht van Munster; en heeft den Raede daerop eyntelijck niet konnen geresolveren maer uytgestelt tot namiddach.
- Id. Naemiddagh. Wederom geresumeert de sake vande compagnie vanden Ritmeester du Bois; is geresolveert, dat alle de swarigheden ende reden ter wederzijden in consideratie gelegt, den Heeren Staten Generael sullen voorgedragen worden om daerop Hare E. vorder goetvinden te verstaen.
| |
[24 November]
- 24 November. De Heeren Leoninus ende Pauli gaen den Heeren Generale Staten voordragen ’t geene gisteren naemiddag is geresolveert belangende de compagnie vanden Ritmeester du Bois; die wedergekeert, verklaren, dat die Heeren Staten versogt hadden te verstaen het goetvinden vanden Raede.
| |
[25 November]
- 25 November. Die Secretaris Huygens is geschickt aende Heeren Generale Staten om haer E. voor te houden ende aff te vragen haere E. goede beliefte op | |
| |
’t marcheren vanden Ritmeester du Bois, met last, soo verre haer E. vragen het advys vanden Raede, dat hij antwoorden soude, dat den Raede haer E. nog voorhielden die dry middelen bij den Heeren Leoninus ende Pauli haer E. gisteren voorgehouden om daeruyt te verkiesen sulcx als ’t haer E. believen soude; dan off haer E. versogten het precis advys vanden Raede, te verklaren, dat den Raede soude goedt vinden, om eenige consideratien, dat de voorsz. compagnie volgens haere patente, soude vertrecken nae Bergen. Deselve Secretaris, wedergekeert, verklaert sijnen last als boven volbragt te hebben, ende dat die Heeren Staten souden daerop resolveren. Daernae ingestaen de Griffier Aerssen rapporteert dat die Heeren Generale Staten gedelibereert hebbende op het onderbrengen der compagnie van du Bois, hebben goedgevonden, dat (aengezien deselve compnie sal mogen tot dienst der gemeyne saecke blijven in het quartier van Overijssel, ende opdat door het deurtrecken derselver nae Bergen, de landen ende quartieren niet beswaert ende bedorven en worden) deselve compnie sal gelegt worden tot Deventer, ende dat die servitien voor deselve sullen gedragen worden, de helft van wegen de Generaliteyt, ende d’ander helft op ’t platte landt van Overijssel. Te schrijven oversulcx aen die van Deventer, deselve compagnie te aenveerden, soo zij mette servitien derselver niet en sullen beswaert sijn. Aenden Commissaris Bloemendael dat hij met deselve compagnie, volgens voorgaende patente van Sijn Excellentie, niet en vertrecke, maer die laete vertrecken naer Deventer, off soo hij alreede mette selve is vertrocken, wederkeere nae Deventer.
| |
[26 November]
26 November. Is geresolveert, op ’t versoeck vanden Ritmeester du Bois, hem te geven dese navolgende Acte: Den Raede etc. verklaert (volgens het goedvinden ende resolutie der Heeren Generale Staten) dat den Ritmeester du Bois, met sijne vane getrocken sijnde binnen Deventer, de servitien voor deselve vane sullen gefurneert worden, de helfte van wegen de Generaliteyt, ende d’andere helfte gevonden op de dorpen in Overijssel, tot dat anders sal sijn geordonneert. Desen volgens te schrijven aen die van Overijssel, den omslach te doen tot het opbrengen der voorsz. helft der servitien.
|
|
Auteursrechtvrij