Het goud der gouden eeuw

Gijsbrecht van Amstel:
Rei van klarissen

O Kerstnacht, schoner dan de dagen,
Hoe kan Herodes 't licht verdragen,
Dat in Uw duisternisse blinkt,
En wordt gevierd en aangebeden?
Zijn hoogmoed luistert naar geen reden,
Hoe schel die in zijn oren klinkt.
Hij poogt de onnoosle te vernielen,
Door 't moorden van onnoosle zielen,
En wekt een stad- en landgeschrei,
In Betlehem en op de akker,
En maakt de geest van Rachel¹⁾ wakker,
Die waren gaat door beemd en wei.
Dan naar 't westen, dan naar 't oosten.
Wie zal die droeve moeder troosten,
Nu zij haar lieve kinders derft?
Nu zij die ziet in 't bloed versmoren,
Aleer ze nauwlijks zijn geboren,
En zoveel zwaarden rood geverfd?
Zij ziet de mellek op de tippen
Van die bestorve' en bleke lippen,
Gerukt nog vers van moeders borst.
Zij ziet de tere traantjes hangen,
Als dauw, aan druppels op de wangen:
Zij ziet ze vuil van bloed bemorst.
De wenkbrauw dekt nu met zijn boogjes
Geloken en geen lachende oogjes,
Die straalden tot in 't moeders hart,
Als sterren, die met haar gewemel
Het aanschijn schiepen tot een hemel,
Eer 't met een mist betrokken werd.

1) als vrouw van de aartsvader Jacob een der stammoeders van Israël; zij was begraven langs de weg naar Betlehem

[p. 173]

 

Wie kan de ellende en 't jammer noemen,

 

En tellen zoveel jonge bloemen,

 

Die toen verwelkten, eer ze nog

 

Haar frisse bladeren ontloken,

 

En liefelijk voor ieder roken,

 

En 's morgens dronken 't eerste zog?

 

Zo velt de zeis de korenaren.

 

Zo schudt een bui de groene blaren,

 

Wanneer het stormt in 't wilde woud.

 

Wat kan de blinde staatzucht¹⁾ brouwen,

 

Wanneer ze raast uit misvertrouwen!

 

Wat luidt zo schendig dat haar rouwt!

 

Bedrukte Rachel, schort dit waren:

 

Uw kinders sterven martelaren,

 

En eerstelingen van het zaad,

 

Dat uit uw bloed begint te groeien,

 

En heerlijk tot Gods eer zal bloeien,

 

En door geen wreedheid en vergaat.

joost van den vondel (1587-1679)

1) heerszucht