Brieven (herziene editie)

E. du Perron
aan
F.E.A. Batten en R.A.J. van Lier

Bandoeng, 30 november 1938

Bandoeng, 30 Nov. '38.

Beste Freddy en Rudie,

Heel veel dank voor jullie blijken van belangstelling, waar ik natuurlijk erg trotsch op was. Over die ziekte zelf schrijf ik nu maar niet meer. Ik ben nu nòg niet best; en streed door het gekwakkel nog verwoed met den gevaarlijken man Zentgraaff. Ik boek het resultaat dat deze gevaarlijke nu verward rondloopt (volgens zijn eigen vrienden); hij is 't niet gewend zóó teruggebeten te worden. Voor bizonderheden: vraag de uitknipsels die ik zond aan Ter Braak. Het is verdraaid lastig hier veel exx. van al die krantjes te krijgen.

Naar Rudie's verzen kijk ik natuurlijk verlangend uit. Is er niet nog heel wat van te plaatsen in Werk? Eerst ‘naam’ maken, jonge man, anders nemen de edele hollandsche uitgevers (die vroeger in Frankrijk slager waren)^1. je niet. - Ik ben ook erg benieuwd naar Werk. Stuur je me direct een ex. voor 't Bat. Nsbl.?^2.

En nu: veel dank voor de allergezelligste brief van Freddy, die ik bij de nonnetjes in 't ziekenhuis las, net toen ik weer wat op asem kwam. Betere omstandigheden voor deze omstandige kout kon je je niet wenschen. Bep en ik waren er verrukt van.

Ik antwoord nu op een paar punten die daarom vragen.

1.	Best; geef Rudie en Kennie een foto van Arthur D. als aapje.^3.
2.	Groet Paul Beynon, en Jane niet minder, hartelijk van ons.
3.	Ik kan Hatta niet ontmoeten, die inderdaad een zeer ‘zuivere figuur’ schijnt te zijn: de ‘ideoloog’ onder de nationalisten hier, - omdat hij ergens in ballingschap werd opgeruimd.^4.
4.	Benieuwd of ik je broer nu zal zien. Van mijn kant: graag.
5.	Je belastert, vrees ik, LaRochefoucauld. Zoek die maxime, waar je zoo kwaad om werd, eens op. Het zou me verwonderen als dat ‘je ne m'inquiète’ niet gelezen moet worden als: ‘ik wantrouw mijn vrienden niet’ (niet: ‘mijn vrienden kunnen me geen bal schelen’!) Van LaR. is de prachtige uitspraak: dat men beter door zijn vrienden bedot kan worden dan ze te wantrouwen.^5. Ei zoo!
6.	Brief van Anth. Donker - geheel ‘true to type’ - en art. over De Haan zend ik je terug.
7.	Pestilent, dat van Verbeet! En De Muze is zoowat klaar. Ik heb er dit op gevonden: Verbeet's blzn. te laten eindigen onderaan een blzij met even nr.; vind je dus dat boekje nog, dan kan er een blad tusschengevoegd worden, genummerd x^a en x^b; als ik dan maar genoeg heb om precies 2 blzn. te vullen. Doe dus nog wel moeite en schrijf méér indische dingen over, behalve die zegezang op de doode Chineezen.
8.	Dankbaar en in spanning uitziend naar wat Aad Schelling doet.^8.
9.	De genieën van Werk komen dus uit Schiedam en Overschie.^9.
10.	Ik zond je 5 exx. K. en O. om te verspreiden ook. Geef er 1 aan Stapel als ‘gerucht uit de indische provincie’.
11.	Mijn art. van 't B.N. heb je compleet. Ik stuurde je het laatste tot op heden: over een bloemlezing social(istisch)e poezie.^10.
12.	Het essay over de jeugd, van den heer De Graaff, vind ik een godsnakend lor. Hij heeft van alles en nog wat bij elkaar gesleept wat hij toevallig over ‘jonge menschen’ gelezen had, en daar wat tusschendoor geluld. Geen wonder dat hij geen samenvattingen wenscht! Dat is in dit geval bepaald geen bewijs van ‘superieure intelligentie’, maar van onmacht. Dat Ter Braak dit geknoei niet door heeft, vind ik allergekst.
13.	Kan je mij dat citaat v. Freud over Multatuli (Ges. Schr. V, blz. 135)^12. niet bezorgen? Niemand heeft hier die werken compleet.
14.	Waarom koopje Woutertje P. niet in de uitgaaf die Mimi ervan bezorgde?^13. Dat is toch zéker de beste! Of is die misschien nooit verschenen. Ik méén van wel. Vraag Henri Mayer, de jonggehuwde.
15.	Alla Baud is een russische jodin, meen ik, gehuwd met baron Baud, ambtenaar te B. zorg. Het bundeltje is geen kik waard.^14. (Ook geen kick, als je dat liever had.)
16.	Jij èn je broer kunnen Oud-Batavia krijgen voor f 12 + de ‘vrachtprijs’. Er ligt nog een hoop; dus haast je langzaam.
17.	Wie is die vlaamsche E. du P.? Ik weet wel dat er een zeer getapte spaansche ‘musicus’ is, maker van lollige muziek, Edoardo du Perron. In Parijs kreeg ik eens een bestelling die voor hem bedoeld was en gaf die door aan mijn zwager Robert de Roos.
18.	Alsje me 't adres opgeeft van mej. Wies de Neef, kan ik haar vinden. Anders slecht.
19.	Dr. Denis Mulder.^15. Ik zag hem een 20 jaar geleden, toen hij de dokter was van mijn broer Oscar. Ik vond hem toen een kakkineus en dikdoenerig manspersoon. Hij stak zich graag in soendaasch kostuum en naaide, volgens gerucht, aldus vele raden-ajoe's af Volgens betrouwbare menschen hier - niet ‘uitbuiters’ - is hij ‘multatu-liaansch’ alleen in den slechtsten zin. dwz. bovenal een querulant. Het kan zijn dat dit alles verkeerd is: een eigen oordeel heb ik niet over hem.
20.	Ik bescherm mijn boeken heelemaal niet tegen ‘tropische invloeden’. Door een wonder blijven ze gespaard.
21.	En nu tot slot iets waar ik ‘haastiglijk’ antwoord op zou willen hebben. Ik nam van Antonides' IJstroom één groot fragment (uit wat je me zond);^16. het begint met den regel: ‘Hier aemt een zoeter lucht op d'Indiaense plassen’ en eindigt met: ‘Met dit [Makassar] te trappen en gedurig kleen te houwen’. Maar 2 regels in dit stuk lijken mij verdacht. De eene is: ‘Om met dien Nektar mij tot druipens te ververssen’ (moet 't niet zijn: vervarssen? het rijmwoord is: ‘karssen’.) De andere (ièts verder) luidt: ‘Haar vierige oogen zacht met roode stralen glimmen’. Zacht? of zagh? Tot zoover. Schrijf gauw! Hartelijk je

E.

1. L.J.C. Boucher, uitgever en boekhandelaar in Den Haag.

2. Zie voor ‘Een nieuwe schrijversgeneratie’ 3493 n 5.

3. Zie E du Perron. 's-Gravenhage etc. 1969, Schrijversprentenboek 13, p. 5 nr. 9.

4. M. Hatta (1902-1980), voorman van de ‘non-coöperatoren’, in 1934 geïnterneerd en verbannen naar achtereenvolgens Boven-Digoel, Bandaneira en Soekaboemi; proclameerde met Soekarno op 17 augustus 1945 de onafhankelijkheid. Hatta was ondermeer minister-president van de Verenigde Staten van Indonesië.

5. Maxime 84: ‘Il est plus honteux de se défier de ses amis que d'en être trompé.’ Een tweede maxime van La Rochefaucould is niet teruggevonden.

8. A.L. Selten (ps. voor A.L. Schelling), ‘Klein en onbelangrijk’. In Werk 1 (1939) 1 (januari), p. 47-49. Adriaantje Laurina ('Aad') Schelling (1912-1995) was een oud-leerlinge van Ter Braak en een vriendin van Van Lier.

9. A. van der Veen was in Schiedam opgegroeid en L.T. Lehmann in 1920 in Rotterdam geboren.

10. ‘Om de vrijheid van de kunst’.

12. Zie S. Freud, Gesammelte Schriften V, [etc], Leipzig. etc. 1924, p. 135-136. Freud ontleent het citaat aan Multatuli-Briefe I. Herausgeg. von W. Spohr. Frankfurt a/M., p. 26.

13. Multatuli, De geschiedenis van Woutertje Pieterse. Uit zijn Ideën verzameld door zijne weduwe. Amsterdam 1890. 2 dln.

14. Java en poèmes. Paris 1935-1938. 2 dln.

15. Denis Gérard Mulder (geb. 1883), oud-civiel geneesheer en gewestelijk gouvernementsarts in de Preanger regentschappen op Java, auteur van enige geschriften op geneeskundig terrein, promoveerde in 1923 te Utrecht op de dissertatie De invloed der moderne kultuur op het verloop der syphilis bij den Soendanees.

16. Zie De muze van Jan Companjie, p. 56-63 met op p. 60 de lezing ‘ververs- sen’, ‘karssen’ en op p. 61 ‘zacht’. De muze van Jan Companjie (2^e dr. Bandoeng 1948) heeft op p. 83 ‘ververssen’, ‘kerssen’ en ‘zagh’.