Brieven. Deel 7. 2 juli 1937-30 november 1938

3560. Aan F.R.J. Verhoeven: Bandoeng, 9 november 1938

Bandoeng, 9 Nov. '38.

Beste Bob,

Ja, officieel ben ik hersteld, maar 't schijnt nog een kleine maand te moeten duren - voor ik me werkelijk zoo voelen zal. In ieder geval gaat het op 't oogenblik nog vrij treurig. Wij dachten Zaterdag of Maandag naar Selabintana (Soekaboemi) te gaan voor een kleine week om het ‘herstel te bevorderen’. Waarschuw dus of jullie dit week-end komen of pas over 14 dagen; dan houden we daar rekening mee.

Mijn antwoord aan Zentgraaff zal wel niemand heelemaal voldoen en toch zal misschien ieder er wat van zijn gading in vinden. Jij wil hooghartigheid, Leo Jansen wil humor, een ander - Hugo bv. - wil hebben dat de man, liefst in de Java-bode zelf, wordt gevild. In ieder geval, het stuk is klaar en zelfs de deur uit. Ben jij inderdaad geabonneerd op Kritiek en Opbouw, zooals De la Court mij zeide? Heb je mijn bespreking van Atjeh (de eerste stoot tot dit alles) ontvangen?

[p. 517]

De verdere schrijverij amuseert me zeer. Dat verdedigingsartikel van ‘Groeneveld’ heb ik nu al 4 × opgestuurd gekregen!^1. Maar wat bedoel je, als je zegt dat Veersema mij heeft gepromoveerd tot enz. en dat v.d.K. lovend over mij ‘moest’ schrijven? Is dat moeten een order van Veersema geweest, - en heeft deze nobele heer zich toen geëxecuteerd? Of geloof je dat hij ‘moest’ uit betere beweegredenen? - En wie is ds. Tichelaar, en wat deed hij in deze historie? Is hij ook door mijn gif beslopen? Blijkbaar heb ik niet alles nog over de zaak gelezen; mocht je de bijdrage van Tichelaar^2. dus hebben, wil je me die dan nog opsturen?

Dank voor je hint over Vermeer; maar je hebt je met een paar letters vergist: de man die mij interesseerde was Verbeet. Dat boekske verzen van hem is onvindbaar, hoewel ook Stapel nu het zijne gedaan heeft om het te pakken te krijgen. Geen enkele bibliotheek in Holland bezit het; Stapel heeft nu geschreven aan den zoon van den ouden mr. N.P. van den Berg (die dat boek bezat), maar die zoon, ex-president v/d Javasche Bank en zelf al een oude heer, schijnt doorloopend op reis te zijn en heeft tot dusver niet geantwoord.^3.

En nu, tot slot, nogmaals dank voor jullie belangstelling en de werkelijk prachtige bloemen die ik van jullie kreeg in 't nonnenhuis. Als mevrouw Vosmaer^4. die hier zelf gekozen heeft, verdient ze een compliment. Ze kwamen ook op een psychologisch goed moment; ik zie ze nòg voor me, zoo'n indruk hebben ze op me gemaakt.

Ik hoop: tot spoedig ziens. Veel hartelijks, ook voor Ellen en van Bep, en een hand voor jezelf van

t.t. E.

P.S. - Je zal wel gelijk hebben, dat ik die Aanslag op Leiden te weinig heb ingeleid en te zeer ‘bekend verondersteld’. Maar als je me dat toen bij 't tiksel gezegd had, had ik dat nog kunnen veranderen; nu gaat 't niet meer helaas. Enfin, het heele opus heeft voor mij toch een

1. Zie 3549 n 1.

2. In De kerkbode, orgaan van de Protestantse gemeenten Batavia, Meester Cornelis etc., had de redacteur de Nederlands Hervormde predikant P.A. Tichelaar (1888-1963) fragmenten uit Zentgraaffs ‘Sluipend gif’ (zie 3549 n 1) overgenomen en gesuggereerd dat ook in Nederlands-Indië verbranding van ‘schunnige lectuur’ wenselijk zou zijn.

3. Zie 3485 n 1, 3487, 3493, 3509 n 2 en 3543 n 5.

4. Kennis van de Verhoevens in Bandoeng.

[p. 518]

voorbijgaand - althans voorlopig - karakter. Als later de complete biografie nog eens verschijnt...^5.

W eet je dat ook Ter Braak den ouden smeerkees in het Vaderland^6. geprügeld heeft?

5. Zie Multatuli, Tweede pleidooi, p. 150-151 (Vw 4, 532-533). In 1925 werd ondermeer met fondsen van de Shell aan de Utrechtse universiteit een bijzondere faculteit voor de opleiding van Indische bestuursambtenaren toegevoegd die een tegenwicht moest vormen tegen de ‘ethische richting’ (zie 3102 n 1) van de Leidse opleiding. De Leidse hoogleraren C. van Vollenhoven, A.W. Nieuwenhuis, C. Snouck Hurgronje, Ph.S. van Ronkel, H.T. Colenbrander, G.A.J. Hazeu en N.J. Krom verdedigden zich tegen aantijgingen en verdachtmakingen die aan de stichting van de Utrechtse faculteit waren voorafgegaan, in ‘De aanslag op Leiden’ in De gids 89 (1925) 2 (februari), p. 248-263.

6. Zie 3555 n 3.