Brieven. Deel 3. 1 april 1931-31 december 1932

816. Aan C. van Wessem: Brussel, 9 april 1931

Brussel, Donderdag.

Beste Constant,

Je stukjes ontvangen en alle doorgelezen.^1. Eerlijk gezegd, voel ik niet veel voor het genre: het is voor mij een soort kamermuziek, beminnelijk maar nooit werkelijk treffend - en dikwijls houdt het op als het je net begint te interesseeren. Dit neemt niet weg dat ik in jouw geval zeker den bundel zou uitgeven, maar... waarom heb je hem zoo klein gemaakt? Ik herinner mij dingen uit Lampions in den Wind die toch minstens even goed zijn, b.v. dat Werther-ding^2. dat begint met: ‘De pistolen lagen naast het doode lichaam’. (Ik citeer uit het hoofd, omdat ik mijn ex. indertijd voor Kelk's Spelevaart verpest heb.) Ik zou je sterk aanraden àlles uit de Lampions erin te zetten, en

1. Van Wessem had aan DP het concept van een uit eerder werk samengestelde bundel ter inzage gegeven.

2. DP doelt hier op het stuk ‘Chimaeren’ uit Lampions in den wind, dat inderdaad met de geciteerde zin begint.

[p. 29]

misschien zelfs eenige fragmenten (het fantastische, Sindbad-achtige bv.) uit Jacob Penn,^3. en misschien uit nog andere stukken, b.v. dat soort prentenboek van de piraten.^4. Ik kan je van hieruit natuurlijk niets serieus' zeggen, maar dit bundeltje lijkt me ook van omvang wat te mager. De titel vind ik ook niet getuigen van je gewone vernuft: Lampions in den Wind is veel aardiger. Impromptu's is toch ook eigenlijk op zijn best een ondertitel. En wat zijn De Clowns en de Fantasten?^5. ik zag dat boek nog nergens. Ook dingetjes als deze?

Een V. heb je nu al. Als je het tegelijk met N.Verz. bespreekt, doe mij dan het genoegen er meteen BG. aan E. bij te nemen, al zou je daarover niets goeds weten te zeggen.^6. Voor mij is dat boek n.l. onmisbaar in het ensemble: Een V. is voor mij de sleutel tot alles, naïef en door de retouche alleen technisch nog aanvaardbaar; BGaanE. is de strijd tegen de naïeveteit en tevens de school tot gecondenseerd schrijven; technisch dank ik tot dusver het meeste aan dit werk; psychologisch is het de antithese tot mijn vorige zelf, vandaar het gewilde (en bijgevolg dus nogmaals naïeve) cynisme, de kant ‘jeune Européen’. Ik ben met doodelijke ernst zoo geweest, en in werkelijkheid toch niets anders dan een Kristiaan nà de ‘voorbereiding’: Het Roerend Bezit is feitelijk niets anders dan Een V. nogmaals verteld en een beetje anders belicht. En Nameno, Otto, Markus, Bennie,^7. wat zijn het anders dan nieuwe Kristiaantjes die de regels van het Europeesche spel hebben aanvaard? Dàn komt Nutteloos Verzet dat een voortzetting is, maar tevens een afwijking, van de lijn BGaanE. En zooals ik je reeds schreef, wat mij het minst bevalt in ...E poi muori, is dat het naar Kristiaan teruggaat. (Marsman raadt mij af het fragment apart te publiceeren; ik ga hier gaarne mee accoord.) De rest moet het op een nieuwen weg brengen - maar de rest is nog niet geschreven.

Oef! allemaal beschouwingen voor niets. Laat mij nu maar gerust wachten tot mijn 35^e jaar. Beter dàn één goed ding, dan nu allerlei essays. Maar als je mijn proza tot heden bespreekt, doe er dan BGaanE. bij.

3. Zie 715, n 3.

4. Vmdl. bedoelt DP ‘De groote piraterie’ dat Van Wessem onder het ps. Frederik Chasalle publiceerde in DVB 4 (1927) 8/9 (aug/sept), p. 237-241.

5. De bundel De clowns en de fantasten bevat een aantal korte schetsen geheel in de trant van die in Lampions in den wind.

6. Van Wessem heeft deze werken van DP nooit besproken.

7. Personages uit de in Bij gebrek aan ernst gebundelde verhalen.

[p. 30]

Ik schrijf je later nogmaals over de impromptu's. Mag ik er nog eenige bij hebben?^* Hart. gr. van je

E

P.S. - Wat ik prefereer (verreweg zelfs) is Het Dagboek van den Danser Maitland.^8. Je zou zooiets - maar directer - ook kunnen zetten in André.

* Vooral juist omdat dit alles toch ‘historisch’ voor je is.

8. Dit stuk kwam voor in Lampions in den wind.