Blocnote klein formaat

[9]

Er bestaat een religieuze geest voor werkeloze mevrouwen zoals er een filosofie voor dezelfden bestaat. Julien Benda's Lettres à Mélisande (pour son éducation philosophique), waar het principe bewust en met de nodige reddende ironie wordt toegepast; maar daar-

[p. 21]

naast de prachtuitgaven van Augustinus, de Beatrijs van Boutens (zo volmaakt in overeenstemming eigenlik met het altijd-even-onnozele prentje van Rie Cramer), bepaalde tekeningen van Toorop, de ‘gedichten’ van Miek Jansen desnoods, dit alles vormt voor deze naar geestesvoedsel hunkerende zielen één sfeer, zoals het katolieke kind met dezelfde liefde een madonna van Murillo in zich opneemt als een blauw-en-goud heiligenplaatje. Er is nooit reden om te protesteren, als men deze ‘kommunies’ maar van hoog, of van laag genoeg beschouwt.

Een bestudering van de degelikste geschiedenis der wijsbegeerte vervult met een onzekerheid die alleen relatief op iets anders neerkomt. Het gaat hier tenslotte alleen om een scherper onderscheidingsvermogen, een beter opgevoede smaak.

Zij, die niet met hun geloof in God de waarheid bezitten en naast God sterker dan alles

[p. 22]

geworden zijn, blijven overgeleverd aan hun vrije keuze, die door de grilligste levensomstandigheden bepaald worden kan. De wereld verklaart zich voor hen uit een botsing van persoonlikheden, waaruit de hun sympatieke als kampioenen te voorschijn komen, als goden, bij gebrek aan God. Zo vindt men Spinoza, Hegel, Nietzsche, en anderen Blake, of Yeats, of Rimbaud.