|
| |
| |
| |
VII.
Het bal in Tivoli.
Regt aerdig is het des zondags nanoen de beweging gade te slaen, die zich buiten Brussel, omstreeks Laeken, by lente- en zomergetyde in de weelige velden opdoet.
De stedeling, die gedurende den langen donkeren winter tusschen zyne hooge gebouwen byna geene zon heeft gezien, wordt nu door de frischheid van het malsche loover, door de pracht der golvende koornakkers en door duizende kleurige en geurige bloemen uitgelokt om eene wandeling naer buiten te doen.
De menigte kronkelpaedjens, die de ryke velden rondom het fraeije dorp Laeken doorsnyden, wiemelen van wandelaers. Jong en oud, klein en groot zwiert daer jeugdig en vreugdig in de grootsche breede schepping! elk ademt vry; het genot kent geene palen! De ouderling waent zich nog op jongere beenen! Ja, de stramheid verdwynt uit zyne gekromde leden, en hy voelt kracht om verder en verder, om lustiger en lustiger het veld te doorkruissen! De jongheid laet de vrolykheid ongedempt
| |
| |
opwellen; zy is als eene natuersbehoefte die, by het genot der natuerschoonheid, uit aller harten stroomt. De jongere knapen zoeken vogelnestjens op; de meisjens jagen de wiegelende vlinders na; het juichen is algemeen, gul en heerlyk!... Immers wie kan den invloed der zaligende natuer weêrstand bieden!... Wie blyft er koud by de warmende lentezon!... Wie ziet er droevig uit by de lachende bloemen!.... Wie weent er by de juichende Schepping!...
De graenhalmen zyn reeds tot hairen uitgegroeid; de boomen teekenen digten lommer af. Het is reeds zeven ure 's avonds en de zon hangt nog als een reusachtige vuerbol aen de gloeijende westerkimme.
Langzaem en majestatisch daelt zy achter de onafmeetbare vlakte des Oceaens; lieflyk, betooverend - schoon purpert zy met hare vuerroode avondstralen de uitgestrekte velden!... Zy schynt den vriendelyksten groet, als afscheid tot morgen, den stervelingen toe te spreken.
De schaduwen spreiden zich langs zoo verder uit; het licht wordt valer in de verte; een gryze smookdamp stygt uit de weilanden op; het vogelenheir staekt zyne zegezangen en gaet met zyne verwarmende vleugelen het lieve kroost in het donzige nestjen tegen de koude des nachts beschutten.
De ontelbare menigte wandelaers rigt zich intusschen naer het dorp Laeken.
In Tivoli is de voorname byeenkomst.
Dáér koopt vader eene gesuikerde wafel voor de kleinen; daer zwiert moeder de meisjens op de koorde; daer varen de knapen in het schuitjen den wal rond; daer danst de stadsjeugd in de avondschaduwe der berken- en beukenboomen, of zingt vrolyke liederen in de lustige priëlen die digt met welriekende seringa- en oranje-bloemen bekransd zyn.
| |
| |
Daer ontmoet men zynen schoenmaker, zynen beenhouwer, zynen kleermaker, zyn groenselwyf, zyne kruideniersvrouw en soortgelyke gebuerlieden meer, allen met de gansche familie, maer zoodanig in 't schoon, in 't prachtig gekleed, dat zy er voor het uiterlyke althans geheel onherkennelyk uitzien.
Hadde de schoenmaker de beweging van den draed te trekken in zyne zondagmanieren kunnen afleeren, men zoude hem welzeker voor eenen rentenier aenzien.
Toonde de beenhouwer niet gestadig die hevigheid, waermede hy eenen os den kop in slaet, of eene achterbil tot karbonaden hakt, men kon hem gemakkelyk voor eenen generael, in burgerskleeding, doen doorgaen.
Ware de kleêrmaker er niet te zichtbaer op uit om zyn artistentalent op zynen eigen rug ten toon te spreiden, hy ware een opregte baron.
Babbelde het groenselwyf niet zóó veel en zóó luid, zy mogt zich zonder vrees als eene markiezin laten bekyken.
En als de kruideniersvrouw er niet zoo zeer op uit ware om al het nieuws van de week ‘nog eens’ te vertellen, die zou ook al by de ‘haute volée’ mogen gerekend worden.
Doch onderzoeken wy van naderby de beweging ginds op het breede dansplein.
De muziekanten troonen te midden op een ‘kiosque’ en doen hunne opruimende dansmuziek over het gewoel en gewemel der omliggende streek tot ver in de velden weêrklinken.
Daer gaet het er op los!...
- ‘En avant deux!’
En honderde jongeluî zwermen wiegelend, in eene wanordige beweging, en met een helsch rumoer door elkanderen! Zoo springen zy in uitgelatene vreugde op den blooten grond dat het stof in dikke wolken boven de hoofden in de hoogte stygt...
| |
| |
In dat springen, in dat klingen,
In dat draeijen, in dat zwaeijen,
In dat tieren, in dat zwieren!...
In de rondomstaende priëlen zyn gedurende den dans de verstootelingen blyven zitten; zy, die tot den dans niet genoodigd wierden en zich nu met de oorzaek van die onvleijende uitzondering getroosten moeten; zy, die reeds de dry kruisjens overschreden zyn en den blos der schoonheid door ‘te veel’ lentezonnen hebben zien verwelken; moeders, die, nog met poppelenden harte, reeds het klein op den schoot houden en den man met een of ander nichtjen moeten zien dansen; en ook wel - de Hemel zegene zulke brave zielen! - vaders, die zelf het kind houden en het met taertjens en koekjens paeijen, terwyl de moeder met den gebuerjongen een flikkertjen slaet.
De dans is uit; de galop-muziek versterft in de verte... en de vliegende jeugd stuift weêr naer de priëlen by het ververschende bier!...
Maer ziet!... wat ontzaggelyke zwerm van jeugdige meisjens beweegt zich ginds in dit groote priëel op den hoek van de dansplaets? zy zyn uitgelaten van vreugde! zy schreeuwen en schateren dat er de ooren van trillen!....
Hoe zoo!... het zyn de meisjens van den waschwinkel uit de ‘Vallée de Josaphat.’ Triene Kwisters is zoo fier als eene kat; Siska Roodwang zweet als een das; Netje Vliegers springt als eene hinde; Fietje Foppens spuwt van gramschap, omdat zy niet tot den laetsten dans genoodigd is geworden; Trese Kwaklers beweert dat zy
| |
| |
nog al den tyd heeft om op naer huisgaen te denken; Julieken Roozelaer lacht haren danser wel vierkant uit, omdat hy zeggen durft dat hy van dansen vermoeid is; Mieken Wetters roept luidkeels om bier; en Fieneken Lustig oversnapt en overschreeuwt iedereen met hare onophoudelyke kwinkslagen.
Daerenboven is er by het losse gezelschap nog een meisjen dat ook wel gedanst heeft en in de algemeene vreugde schynt te deelen, maer, dat van tyd tot tyd angstig rondziet, vraegt hoe laet het reeds wezen mag en dan eens zucht, als wilde zy zich ontmaken van een pertig heerken, dat haer nooit verlaet en gestadig - wel zeker ‘lieve’ dingen - in haer oor fluistert.
Dit meisjen is van de overige te onderscheiden door eene eenvoudigere, door eene gemeendere kleeding; zy draegt een rood katoenen rokjen, en een wit gestreept jakjen van dezelfde stoffe; op haer hoofd staet een zeer eenvoudig, doch aerdig opgedaen kapjen, en alhoewel zóó eenvoudig, zóó gemeen aengekleed, is zy evenwel de schoonste, de frischste, de aenlokkelykste van den heelen hoop. Hare blonde golvende lokken, hare azuerblauwe oogen, haer fyn sprekend gelaet geven aen haer geheele eene uitdrukking, die allezins innemend mag genoemd worden.
Het heerken, dat haer door zyn ‘te veel’ en ‘te vriendelyk’ koozen schynt te plagen, onderscheidt zich ook, maer door die stoutigheid, door die laffe frankheid, welke men zoo aenstootelyk opmerkt by het talryke heir der steedsche springers, die men op een paer magere beenen, als op stelten, langs de straten loopen, en met hunne jonge, reeds verouderde oogen, elke vrouw begeeriglyk nakyken ziet.
Dit meisjen was Amalie Goents.
| |
| |
Dit heerken was Alfried, Willems vriend, dien wy reeds op het kronkelpad aen de ‘fontaine d'amour’ hebben leeren kennen.
Gedurende de geheele voorgaende week hadden de gezellinnen van Amalie haer, in stilte, het hoofd zot geraesd om des zondags mede naer het bal van Tivoli te gaen.
Hoe verrukkelyk hadden zy die dansvermaken voor den geest van het jonge onervarene en naïve meisjen weten af te schilderen! Hoe hadden zy slim al hare tegenwerpingen en verontschuldigingen weten te wederleggen!
- Ik heb geene schoone kleederen, bragt Amalie in.
- Ik zal u myne gewoone zondagsmuts leenen, zeî Mieken Wetters.
- Ik zal u myne schoone gestreepte jak laten aendoen, voegde Julieken Roozelaer er by.
- En wat zou myn vader wel zeggen? drukte Amalie hare vrees verder uit.
- Hy zal er niet een zier van weten, verzekerde Trese Kwaklers.
- Wy gaen nanoen uit en wy zyn vóór avond weêr te huis, bevestigde Netjen Vliegers.
- Maer ik mag toch immers zonder myne zuster niet uitgaen, wierp nog de bedeesde Amalie tegen.
- Maek haer wys dat gy eene boodschap voor den winkel doen moet en zoo zyt gy eruit, raedde haer Fietjen Foppens aen...
Waer het hartjen zwak is hinkt de goede wil.
Het jonge, ligthoofdige meisjen liet zich, begeerig naer vreugde, snakkend naer genoegens van het jonge leven, door hare verleidende gezellinnen omklappen.
Op vastgestelden zondag nanoen, maekte zy van een oogenblik afwezigheid harer zuster gebruik om haren
| |
| |
vader wys te maken dat zy eens naer den winkel gaen moest om eene dringende boodschap te verrigten. Zy verliet het vaderlyk huis, snelde naer hare gezellinnen, die daer in de gebuerte vergaderd waren, om in gezelschap naer buiten te gaen wandelen.
Vervolgens waren de jonge meisjens, langs verre veldwegeltjens, naer Tivoli gegaen, alwaer wy ze ontmoet hebben en alwaer wy ze laten zullen om ons voor een oogenblik naer het arme kamertjen van den ouden vader Goents te begeven.
De kerkklok te Schaerbeek slaet negen ure. Het is nu reeds donkeravond. Waer mag Amalie toch zoo laet uitblyven!... Nella is reeds naer het werkhuis en naer Marianna geweest; nergens heeft men het jonge meisjen gezien.
Vader Goents maekt allerlei veronderstellingen: Zou zyn kind ergens ziek gevallen wezen! Zou Amalie niet kunnen naer huis komen!... Waerom laet zy dan geene tyding geworden!... Die en meer andere gissingen konden den vader tot geene geruststelling brengen; evenwel kon de oude man het niet over zyn hart krygen te gelooven dat zyne dochter tot eenig kwaed bekwaem zou wezen; Amalie had zich toch immer braef en voorbeeldig gedragen.
Maer Nella, Nella die wist waer toe de ligtzinnigheid en de begeerigheid naer vermaek hare zuster brengen konden, Nella vreesde en wachtte met angstvolle benauwdheid de terugkomst van het jonge meisjen af.
Zoo zaten vader en dochter in diepe verlegenheid te luisteren of er niemand den trap opkwam, toen op eens een luidruchtig geschater van vrouwenstemmen in de straet weêrklonk.
Nella herkende de stemmen hare gezellinnen van het waschhuis.
| |
| |
De bende meisjens was uitgelaten van vreugde; zy gaven harer jonge gemoedsaendoeningen vryen toom en zoo trokken zy voorby de deur van het arme huisjen.
Alfried fluisterde Amalie nog wat in het oor, en het meisjen klauterde nu verlegen den trap op, terwyl hare gezellinnen zich lustig verwyderden.
Met bevende hand tastte zy naer den knop der deur.... zy had immers misdaen! Zy had immers haren goeden vader bedrogen! Zy had gelogen, en zich verheugd terwyl haer vader in zyne vrees om hare afwezigheid zuchtte!... zy had al te vroeg de herinnering aen wreed geleden smarten verloren!...
Zy dorst niet binnentreden, toen de oude vader, die meende iets gehoord te hebben, de deur opende en zyne dochter bedeesd voor zich zag staen, de man stamelde:
- Amalie! Amalie! van waer komt gy, gy hebt ons in angst gelaten!...
Het meisjen bloosde, maer antwoordde niet.
- Waert gy by dien vreugde-troep, vroeg de vader verder, spreek myn kind.... welk mag de oorzaek wezen!....
Amalie smeekte om vergeving.
- Ik ben met de meisjens van den winkel eens wandelen geweest, zeide zy.
- Hoe zoo, myn kind! berispte haer de vader, gy hebt u aen vreugde overgegeven; gy zyt met die bende ligtzinnige meisjens tot nu, tot donkeravond, uitgebleven! Maer vreest gy dan niet dat wy in onze vorige ellende zullen hervallen!.... O myn kind! zuchtte nu de vader smartelyk, wees toch zedig en deugdzaem! Volg het voorbeeld uwer oudere zuster na, die my nooit verlaet, die my het leven aengenaem maekt door hare zorgen, door hare braefheid!....
Amalie weende bitterlyk; haer berouw scheen opregt,
| |
| |
en zy beloofde vast zich nooit meer tot dus verre te zullen laten verleiden, om haren ouden vader verdriet aen te doen.
Toen vader Goents ingeslapen was en de twee meisjens nog wakker zaten, sprak Nella op welwillenden toon tot hare jongere zuster:
- O Amalie, wat hebt gy toch heden durven bestaen! Gy zyt naer Tivoli geweest, ik ben er zeker van: aen welk gevaer hebt gy u blootgesteld!....
- Daer maekt gy nu weêr zooveel stukken van, antwoordde Amalie, als gy vader zoo niet aenstooktet, zoo zouden wy des zondags toch wel eens mogen uitgaen.
- Hoe kunt gy zulks zeggen, Amalie, hervatte Nella met zachte bezorgdheid; gy kent onze gesteltenis, zeg, zyn wy nu menschen om des zondags wandelen te gaen, en ons, met onze ellende, by de woelige menigte te voegen? wy hebben nog den noodigen huisraed niet; vader heeft nog geene warme kleederen tegen aenstaenden winter; zeg, moeten wy daer dezen zomer niet eerst voor zorgen?
- Ja, morde de jonge Amalie, die door de woorden harer vooruitzichtige zuster gekwetst scheen, gy zult het schoon uitleggen met uwe heimelyke tael, maer met al dat blyven wy hier opgesloten, als in eene gevangenis, van verdriet te kwynen; wy zyn immers toch geene honden om altoos in een kot te zitten!
Nella sidderde van angst by het hooren der woorden harer zuster; zy mat met den geest al de ellende af, die uit de afwyking harer zuster voortspruiten kon, en zy stortte overvloedige tranen terwyl zy innig bad: ‘O myn God, bescherm onzen ouden vader!...
De vader, die nevenaen in eenen afgesloten hoek der kamer sliep, schoot op eens uit zynen slaep en vroeg:
- Myne kinderen zyt gy nog niet ter ruste?
| |
| |
- Ja wel, vader, antwoordde Amalie, slaep gy maer ongestoord. - Ziet ge nu wel, rigtte zy zich vervolgens stil tot Nella, nu hebt hy door uw schynheilig gekerm vader weêr wakker gemaekt!... Het is nu genoeg gezaegd; laet my nu wat gerust!...
Nella kon van den ganschen nacht den slaep over hare oogleden niet krygen; zy begreep dat er in het hart harer zuster eene noodlootige verandering ontstaen was, die al hunne reeds aengewende poogingen om uit de ellende te geraken, kon verydelen en allen in het verderf kon storten.
Nella lag angstig aen de toekomst te denken.
Amalie hoorde nog de nagalm der ruischende muziek en Alfrieds zoete woorden in hare ooren klinken.
Vader Goents sliep zacht.
De man kon immers niet bevroeden wat er boven zyne gryze kruin hing.
|
|
Auteursrechtvrij