Critisch overzicht der nieuwe spelling

[p. 31]

XIX

De verkleiningsuitgangen je en ken worden, de eerste zonder eind-n, de tweede met eene eind-n gespeld.

De commissie bekent dat de oorspronk van je, jen, even min als van ke, ken, geheel zeker is. Het is dus de oudheid niet die ons hier binden of verbinden kan. De Redactie van het Woordenboek (§ 102) beroept zich hier alweêr op wat zij de beschaafde uitspraak noemt, en wij, in volle overtuiging, de verharde, de oorkwetsende, keelscheurende schooltaal noemen. Zich dan op die zoogezegde beschaafde uitspraak verlatende, besluit de Redactie dat men moet eenszijds je en anderszijds ke of ken schrijven.

Indien er, met de Nieuwe Spelling, nog spraak van euphonie in onze taal konde wezen, dan zouden wij, te dezer plaatse, nogmaals de verdediging op ons nemen van de welluidendheidsmiddelen, die in alle

[p. 32]

beschaafde talen der wereld op den voorgrond staan; ja, door welke men, van arme, schraalbedeelde talen, b.v., van het fransch, zeer aangename, spraakvormrijke talen, heeft gemaakt.

Waarom, mids de elymologie, door hare onbevoegdheid, hier geene wetten te stellen had, deed men niet jen en ken vóór eenen klinker en je en ke vóór eenen medeklinker schrijven? Het meervoud kon, éénvormig, jes en kes luiden; het onderdrukken der n was hier immers geene kapitale zaak in tegenwoordigheid van de onderdrukking eener menigte radicale letters, welke, bij hierna te besprekene regels, als noodzakelijk, aanbevolen wordt. Doch, de beschaafde hollandsche uitspraak, krachtens welke wij nu onveranderlijk je schrijven moeten, huldigt den hiatus, dat zegt den aanstoot tusschen twee klinkers, als eene fraaiheid van eerste orde; zoo is het zeer beschaafd gesproken: het boekje is met een plaatje opgesierd. Welnu, men mag het vrij gelooven, zoo iets krijgt men uit den mond van eenen Vlaming niet, of hij moet op eene

[p. 33]

slechte school geweest zijn. De zuivere nederduitsche uitspraak wil dat de toonlooze e met den volgenden klinker versmolten worde, zoo moet de Nederduitscher, die zijne taal beschaafd spreekt, laten klinken: het boekj' is met een plaatj' opgesierd, en, om die verkrachting van den vorm te vermijden, dus om de ware beschaafde uitspraak te bevorderen, moest men de goedheid gehad hebben ons te laten schrijven : het boekjen is met een plaatjen opgesierd.