Verantwoording
Het boek dat hier voor u ligt, is ontstaan door de samenwerking van velen.
Het is één van de oude, mondeling overgeleverde volksverhalen, zoals die nog leven bij ded'oso-vertellers, oude moedertjes, mannen die lang als balatableeder in het bos hebben gewerkt, enzovoort.
Er wordt tegenwoordig niet zoveel meer verteld als vroeger. Jammer, want het is een rijke belevenis naar iemand te luisteren die zó boeiend weet te vertellen dat je het als het ware voor je ogen ziet gebeuren.
Het is onze bedoeling verschillende van deze vertellingen in boekvorm uit te geven, geschreven en geïllustreerd door eigen mensen.
We hebben immers nog veel te weinig eigen boeken. Vooral voor onze kinderen zijn er bijna geen boeken die in eigen omgeving spelen.
En dan... we moeten onze mede-Surinamers beter leren kennen. Pas als we meer van elkaar weten, zullen we elkaar beter begrijpen en dan zullen we inzien hoe rijk onze samenleving is.
Het verhaal van ‘Ana Bolindo foe Libiwatra’ is mij verteld door de in Nieuw-Nickerie wonende ded'oso-verteller Henry Balker. Andere versies van het verhaal hoorden wij van Tjarsi (Charles Bendt) en Alele (Alex Williams) uit Coronie. DE grote verteller van dit verhaal schijnt Ba Fedi te zijn geweest. Maar Ba Fedi is reeds lang gestorven...
Jaar na jaar, eeuw na eeuw mondeling doorgegeven verhalen worden vaak op verschillende manieren verteld. Vrijwel altijd passen vertellers de verhalen bewust of onbewust aan hun toehoorders aan. Zo kan het gebeuren dat er zelfs heel andere gebeurtenissen in eenzelfde verhaal voorkomen. Dit was ook het geval met het verhaal van Ana Bolindo. Ons verhaal volgt in hoofdzaak de gebeurtenissen uit het verhaal van Henry Balker. We hebben slechts enkele dingen overgenomen uit de verhalen verteld door Charles Bendt en Alex Williams.
Wij stonden vaak voor een moeilijke keuze. Met onze adviseurs hebben we verschillende vraagstukken besproken en naar aanleiding daarvan beslissingen genomen. Zo hebben we bijvoorbeeld niet in het verhaal opgenomen de geschiedenis van Asi Bon Peer, die samenhangt met het zoeken van de zwangere Ana Bolindo naar Indri en hun latere vertrek naar Ana Bolindo-kondre, evenmin als het jaloerse samenspannen van de twee oudere broers tegen Indri. Ook wat betreft de naam hebben wij moeten kiezen: wat zou het meest zuiver zijn, Ana Bolindo, Ana Bolinbo of Ana (of Anna?) Abolindo? We hebben ook de vrijheid genomen de jongens oud-Surinaamse namen te geven.
Wij kunnen u niet zeggen of dit verhaal nog uit Afrika stamt. Vermoedelijk wel; er komt op zijn minst één Afrikaans motief in voor. Maar het heeft zeker ook Europese invloeden ondergaan.
In het verhaal komt een aantal woorden en gezegden voor in het Sranantongo. Aangezien wij voor de Surinaamse jeugd schrijven, dachten we dat het niet nodig was hiervan verklaringen te geven. Alleen minder bekende woorden en namen van voorwerpen die niet meer algemeen bekend zijn, hebben wij verklaard.
We danken de mensen die hebben geholpen bij het boeiende maar moeilijke werk om een levende volksvertelling om te werken tot een verhaal in boekvorm, een vertelling die bovendien nog uit het kernachtige, beeldende Sranantongo omgezet moest worden in het zo heel anders geaarde Nederlands.
We hopen dat er nog iets van die kleurrijkheid en suggestieve kracht uit spreekt waarmee de vertellers het weten te brengen.
En misschien, lezer... misschien kent u iemand die zich het verhaal nog van vroeger herinnert en het wil vertellen, 's avonds als het donker wordt, als de harde geluiden van de dag zijn weggestorven, als je helemaal kan wegdromen in het verhaal...
Arki switi!
Leonore de Vries, JLP.
Auteursrechtelijk beschermd