Beschryvinge van Nieuvv-Nederlant, (Ghelijck het tegenwoordigh in Staet is) Begrijpende de Nature, Aert, gelegentheyt en vruchtbaerheyt van het selve Lant

Waerom dit Lantschap Nieu Nederlant genaemt wert.

GElijck gehoort is, soo hebben in den Iare 1609. de Nederlanders dit Lant eerstmael gevonden, en in haer besit en eygendom genomen, om dat het nu in vruchtbaerheyt gematightheyt, en gelegentheydt ter neeringh, Zee-havens,

[p. 2]

Wateren, Visscheryen, weer en wint, als andere prijs-waerdighe hoedanicheden, so men die oock sal gelieven te noemen, met Nederlant so gelijck is, ofte om beter ende naerder de waerheydt te seggen, door de banck wat overtreft, soo is het op goede redenen, Nieuw Nederlant genaemt, zijnde soo veel te seggen als een ander ofte nieuw ghevonden Nederlandt, doch op de eerste vindinghe komt het meest aen, ende werdt in 't ghemeen op de over-een-komste van Clima ofte temperature, soo seer by anderen niet ghesien. Wy sien dat de Francen in het selve ghedeelte des nieuwen Werelts hare landen soo daer zijn hebbende, Canada, ofte Nova Francia noemen, alleen om dat sy de eerste bemachtighde daer van zijn, want het komt met het Clima ofte temperature van Vranckrijck gantsch niet over een, zijnde Vranckrijck een landt meerder hellende nae de warmte als nae de koude, ende Nieuw Vranckrijck is soo kout en winterachtigh, dat gemeenelijck den sneeuw daer telande vier ofte vijf maenden aen een over het landt leydt, dickwils vier ofte vijf voeten diep, soo dat seer kostelijck valt eenigh Hierlants vee daer aen te te houden, ende hoewel het sich niet noordelijcker als op de 50 graden streckt, is evenwel de lucht des winters daer so fijn, helder en scherp, dat, wanneer den sneeuw eenmaels valt, dat ghemeenelijck in 't laetste van November ofte December gheschiedt, de selve niet weder wech doyt als door de krachte der Sonne, gemeenelijck in April, ende soo het komt te gebeuren dat ondertusschen een vlaegh regen daer te lande valt, dat nochtans selden des winters ghebeurt: want het is daer wel veel drooge koude onderworpen, maer geen vochtige, soo sackt den sneeuw wel een stuck weeghs neer, ende krijght boven een harde korst, beswaerlijck voor vee en menschen, die het veldt ghebruycken moeten, maer vergaet of versmelt selden t'eenemael wech.

Soo hebben oock de Sweden daer een plaetse die sy Nieuw Sweden noemen, gantsch in Clima ofte temperature, met Sweden niet over een komende als dese op de hooghte van 39 graden onder ons legghende, maer alleen quansuys om dat sy daer eenigh besit hebben, waer van haer nochtans den tijtel seer bedisputeert werdt, ende sy-lieden de wettelijckheydt niet van souden konnen doen blijcken.

Soo is dan oock Nieuw Nederlant, als eerst van Nederlanders gevonden zijnde, mede ten aensien, de vindinge also genaemt. Dat dit Lant eerst van Nederlanders gevonden is, blijckt mede klaer daer uyt, dat de Indianen ofte Inboorlinghen dieder noch veel in 't leven zijn, ende wy dickwils en verscheyden hebben hooren spreken, soo oudt datse daer van heugen, ront uyt verklaren, dat voor het aenkomen van ons Neerlandts schip de Halve Maen, in 't Iaer 1609. sy Inboorlingen niet wisten datter meer menschen in de werelt waren, als daer van haers ghelijck ontrent haer, veel min menschen soo veer van haer slach en fatsoen verschillende als hare en onse Natie, zijnde hare Natie op de borst ende ontrent den mont gantsch kael, ende den Vrouwen ghelijck, de onse heel hayrigh, sy onghekleet, ende meest ontdeckt, voornemelijck des Somers, ende wy altijt gekleet en bedeckt, soo dat doen sommige van haer, ons Schip van verre eerst saghen aenkomen, al heel niet wisten wat daer van te oordeelen, ende in swaer beduchten stonden, of het oock spoock of diergelijcke werck was, dan of het uyt den Hemel of uyt de Hel mochte komen, andere of het wel een seldtsame Vis ofte Zee-mon-

[p. 3]

ster soude moghen wesen, ende of die gene die daer op waren, beter nae Duyvels of nae Menschen geleken, ende soo voorts gelijck yder sijn verscheyden gevoelen heeft: altijt daer liep een heel vreemt gerucht van door het lant, ende 't gaf groote verslagentheydt by alle de Indianen, ghelijck my dickwils verscheyden Indianen getuyght hebben, dies wy het oock voor een seker bewijs houden, dat de Neerlanders de eerste vinders en besitters van Nieuw Nederlant zijn, want daer zijn Wilden die over de hondert Iaren heughen, ende soover noch eenigh volck voor d'onse geweest waren, daer van souden sy al yetwes weten te seggen, soo sy 't selfs niet gesien hadden, souden ten minsten van haer Voor-ouders gehoort hebben. Daer zijn oock luyden die meenen dat over veele Iaren de Spangiaerts in dit landt geweest zijn, maer het voor haer wat te kout bevindende, weder verlaten hebben, en dat de boontjes en Turcksche tarwe of Mayes, daer van onder de Wilden ghebleven soude zijn, maer 't is niet waerschijnelijck, heb het oock noyt van de Wilden konnen vernemen, ende de boontjes met het coorn, seggense haer van de zuydtse Wilden wel eertijts overgelevert te zijn, die het oock voor een tijt, noch al vry veel zuydelijcker van menschen die daer woonen, bekomen hadden, dat wel waer kan wesen: Want in Florida hebben al over langh Castilianen gewoont, ofte misschien is de Mayes oock wel eerder in die warme landen onder de Indianen geweest, maer onse Wilden seggen, dat se van te vooren, eerse van de Mayes wisten, basten van boomen, en wortelen in plaetse van broot aten.