Refreinenbundel

[XIV] Refreyn

ALso die vogelkens laten haren sanck
en so die dierkens tegen haren danck,
duer den winter stranck, bliuen in muten; ^{vs. 3}
so gras, loof, cruyt neemt syn verganck
⁺ ende so ontdect sijn die boomkens lanck ^{vs. 5}
duert crachtich bedwanc berooft van virtuten, ^{vs. 6}
sghelijcx mijn inwendighe conduten ^{vs. 7/8}
onsienlic van buten stoppen en sluten
en verliesen haer cracht.
in mi en mach gheen blijdtschap spruten
duer herpen oft luten, quenen oft fluten ^{vs. 11}

vs. 3 in muten: weggekropen, stil; vgl. ABN, XXVI, d, 14.

+ [f. 26 v°]

vs. 5 ontdect: ontbladerd.

vs. 6 bedwanc: de ‘winterboei’.

vs. 7/8 conduten: kanalen; vgl. ABN. XXXIX, g, 9/10, waar precies dezelfde wending voorkomt: ‘mijn conduten Van groter droefheyt stoppen en sluten’, en b.v. nog Euang. v. d. spinr. E ijr °. - stoppen: intr., ophouden te vloeien.

vs. 11 quenen: doedelzakken (Kil.); vgl. Hand. d. Amour. V 4 v°, de eenige verder nog bekende plaats.

[p. 36]

 

van minners gheacht;

 

ontroost van lieue heeft dit toebracht,

 

dies ic verdwijne telcken termine. ^{vs. 14}

15

troost ben ic deruende dach ende nacht,

 

gheen pijne voor ongetroost te sijne.

 

 

 

Onghetroost te sijne, gheen meerder leet.

 

het verdrijft rueck, smake en appetijt,

 

het veriaecht iolijt, gheen meerder spijt,

20

slapende, wakende, waer dat ghi sijt,

 

al gaende wordi dijns leuens quijt.

 

tis eenen strijt die niet en vergheet,

 

onghetroost te sijne, so elck wel weet;

 

gheen pijne so wreet, gheen herte so heet,

25

gheen schichte so fel.

 

Florencius storter om bloet en sweet, ^{vs. 26}

 

⁺ Euax leet en smeet sijns sins onghereet, ^{vs. 27}

 

Troylus also wel. ^{vs. 28}

 

onghetroost te sine is een gequel

30

bitter als brijne, als brocken van fenijne,

 

verdwinende tvleesch, been, bloet ende vel, ^{vs. 31}

 

gheen pine voor ongetroost te sine.

 

 

 

Tis pijne in een swaer verstrangen sijn, ^{vs. 33}

 

alleen ghesloten en gheuanghen sijn

35

dies die wanghen sijn magher en cleene;

 

tis pijne in een eewich verlanghen sijn,

 

tis pine met onbekenden verhangen zijn

 

daer die gangen sijn van trouwe onreene; ^{vs. 38}

 

tis pine te laten lant, huys en goet gemeene,

vs. 14 verdwijne: verkwijn.

vs. 26 Florencius: wie dit is heb ik niet kunnen uitmaken; vermoedelijk wel dezelfde waarvan S. CLXXIV, 18 gezegd wordt: ‘Dat florentius van synen broeder schiet / tdeerde hem, mer meer van Mereanen’.

+ [f. 27 r°]

vs. 27 Euax: een der personen uit den Roman van Limborch (ook als volksboek bekend); hij was verliefd op koningin Sibille van Arragon en werd waanzinnig toen hij geen wederliefde vond.

vs. 28 Troylus: vgl. VII, 35.

vs. 31 verdwinende: (transit.!) verterende.

vs. 33 verstrangen: kommer, ellende.

vs. 38 gangen: manier van doen, handelwijze. - van trouwe onreene: contaminatie der gedachte: trouweloos eerloos, en dus onrein, gemeen.

[p. 37]

40

en gaen dolen alleene in groten wene

 

nv hier, nv daer;

 

tis pine te bedde te ligghen een iaer,

 

bleeck van aenschine en steruen ten fijne;

 

dit sijn al grote pinen, maer

 

gheen pine voor ongetroost te sijne.

 

 

 

Prince

 

Wacht v van vrouwen te minnen

 

sonder troost daeraf te ghewinnen,

 

gheen dinck so quaet.

 

⁺ tis een oorspronc om te beghinnen

50

reden noch verstant te bekinnen,

 

sonder confoort oft raet.

 

mer om een vrouwe daer ghi troost af ontfaet

 

en spaert gout, siluer, noch eedel daet,

 

maer siet dat ghi niet al ianckende gaet: ^{vs. 54}

55

gheen pijne voor ongetroost te sijne.

[twee houtsneden naast elkaar]

+ [f. 27 v°]

vs. 54 al ianckende: als een ‘Venusjanker’ (vgl. XII, 14).

2. dierkens, S.: dieren.
4. S.: Alsoe tcruyt lof gras bloemen nemen verganc.
5. boomkens, S.: louerkens; HA.: bloemkens.
7. inwendighe, S.: wtwendighe.
10. blijdtschap, S.: vruecht; spruten: gespruten.
11. oft (2), S.: en.

15. ben ic deruende, S.: deruende proef ic. - De tweede en derde strophe bij S. in omgekeerde volgorde.
17. Onghetr. te s., S.: Ontroost v. lieue.
18. S. na smake: lust.
19. spijt, S.: leet.
20. S.: Weder slapende enz.
21. gaende, S.: steruende; dijns: ws.
25. schichte, S.: siecte.
27. leet en smeet, S.: smeet en beet.
28. Troylus, S.: amidas; also: alsooc.
30. als brocken, S.: rueck van.
31. tvleesch, been, S.: beenen, vleijsch.
35. dies, S.: die ic.
36. ontbr. bij S.
37. met, S.: aen een.
39. te-huys, S.: vrienden laten.

Na 41 bij S.: Tis pyne al en vondmen anders gheene die gaet ten beene gelyck den steene om verdraghen swaer 42 Datmen te bedde leijt cranck seuen iaer.
43. en ontbr. bij S.
48. dinck, S.: euel.
50. S. voor reden: geen; bekinnen: kinnene.
51. confoort, S.: troosst.
52. vrouwe ontbr. bij S.
53. siluer, S.: noch s.
54. siet, S. wacht.