|
| |
| |
| |
Resolutien der generale staten, uit de XVII. eeuw.
Meer onmiddelijk betreffende de geschiedenis der beschaving.
(Vervolg van 't Archief, V. bladz. 292).
1614.
Swartsenburchs bruyt. Ontfangen eenen brieff vanden Grave van Swartsenberch ende Maria van Pallandt, gebooren van Reiffenberge, gedateert tot Dusseldorff, den 22 der voorleden maent. Item, eenen brieff van syne Furstelycke Doerluchticheyt George Wilhem, Marcgrave van Brandenburch, den 12 Dec. laestleden, ten eynde de goederen, in dese landen gelegen, van Adriaen Balthazar van Flodorff, Alexander Swiechelen, mitsgaders van omtrent tachtig wel gemonteerde ruyteren ende personen van deselve ontschacket hebbende, den thienden Novembris laestleden, de gemalinne vande welgemelte heere Grave, soude moegen aengetroffen ende aengehouden werden, omme vermoegens de rechten gestraft te werden nae gelegentheyt der saecken; ende nae lecture vanden selven, alvoeren te disponeren, is goetgevonden daerop te verstaen het advys vanden raedt van state. (Jan. 6).
Gravinge in Vlaenderen. Is gesien ende geëxamineert het betreck, gemaect by mr. David van Orleans, vande gravingen die in Vlaenderen syn voorgenomen ende begonnen, ende goetgevonden dat men 't selve betreck sal bewaren. (Eod.).
Inv. v. Borrecker. Ontfangen eenen brieff vande gecommitteerde raeden ter admiraliteyt binnen Amsterdam, gedateert den 29 Oct. laestleden, daerby sy adverteren, dat zy in conformité van haere Ho. Mo. schryvens van den 18 Juny laestleden, ten overstaen van eenige gecommitteerde der voorsz. stadt Amstelredam, mitsgaders vande bewinthebbers vande Oost-Indische compaignie aldaer, ende alsulcke andere, als zy mochten goetvinden, souden ondersocht hebben de waere gelegentheyt vande inventie van Coert Borreker van Bremen, sustineerde gevonden te hebben, soo wel het Oost ende West, als het Noorden ende Suyden te konnen meten. Maer alsoe sy vuyt denselven nyet konden verstaen, oft hy gereet was, om volcommen onderrichtinge van syne voorsz. inventie te konnen gedoen, dat haer goet gedocht heeft, denselven alvoeren te hoeren voor eenige persoonen, by hun tot diergelycke saecken voer desen gebruyct, ende hen des verstaende, den welcken hy voorgeleyt heeft seecker instrument, by hem tot het gebruyck van syne inventie gemaect. Ende hem gevraecht, of sy nyet en bekennen, dat, soo wanneer hy daerby sal weeten te voegen een instrument, daermede hy den tyt sal kunnen meten, syne inventie goet ende
| |
| |
oprecht is, ende dat syluyden daerop rondelyck geantwoort hebben, jae. Ende nadien den voorn. Borreker hun versocht heeft, dat sy de verclaringe vande voorsz. persoonen aen hare Ho. Mo. souden willen overschryven, dat sy hem dat nyet hebben kunnen weygeren. (Jan. 8).
Idem. Hiernae is gelesen seecker geschrifte, by forme van requeste, ingestelt by den voorsz. Coert Borreker, daerby hy versouckt octroy totte voorsz. syne inventie van eenen bequaemen tyt, ende dat hem eenige penningen verstrect souden worden, op affcortinge van het praemium, hem voor syne inventie toegeseet, oprecht gevonden synde. Is nae deliberatie geaccordeert, dat men den suppliant het versochte octroy sal accorderen, gelyck hem dat geaccordeert wort mits desen, van syn voorsz. inventie, ende soe wanneer als het gebrekende instrument by den suppliant volmaect ende 't selve goet ende oprecht bevonden ende gepresen sal wesen, alsdan sal by haere Ho. Mo. gedisponeert worden op den tyt des octroys, mitsgaders opte betalinge der praemie. Ende voorts goetgevonden, dat men die voorsz. gecommitteerde raeden ter admiraliteyt sal adverteren vande voorsz. resolutie, ende deselve aenschryven, by soe verre als sy apparentie sien tot eenich effect vande voorsz. inventie, ende het maecken van 't voorsz. instrument, dat zy den voorsz. inventeur willen verstrecken een hondert gl. ofte twee, omme hem daermede te moegen behulpen op affcortinge van het toegeseegde praemium. (Eod.).
Inv. v. vensterglas. Is Claes Jansz. Wytmans, van 'ts Hertogenbossche, met syne compaignie geaccordeert octroy, omme voer den tyt van twintich jaeren naestcommende alleene inde vereenichde Nederlanden generalyck te maecken ofte doen maecken, alderley venster- ende huysglas, 't welck noyt hier te voren in dese landen is gebruyct geweest. Verbiedende etc. (Eod.).
El. Trip. Syn Elias Trip, coopman tot Dordrecht, geaccordeert voorschriften aen de Ertzhertogen, ten eynde hem soude geaccordeert werden pasport, omme vuyt het lant van Luyck in dese landen te moegen brengen eene groote quantiteyt van yseren kogels. (Jan. 10).
Defroyementen van 1613. Gesien ende geëxamineert den staet vande defroyementen ende vereeringen, gevallen in 't voerleden jaer 1613, overgegeven van wegen den ontfanger generael, bedragende, alles afgetrocken, dat daerop is ontfangen ende betaelt, alsnoch de somme van hondert vier en veertich duysent sess hondert een pont, veerthien schellingen 2 d. Is verstaen ende geresolveert, dat men den voorsz. ontfanger generael sal lasten, gelyck hem dat gedaen wordt by desen, debvoir ende syne vuyterste neersticheyt te doen by de andere provincien, gelyck hy gedaen heeft by de heeren staten van Hollandt, dat sy respective haere quote betaelen inde defroyementen van 't voerleden jaer 1613, gelyck die van Hollandt gedaen hebben, accorderende haere Ho. Mo. nyettemin, den voorsz. ontfanger generael by provisie op affcortinge van 't voorsz. achterwesen, een ordonnantie van vyftig duysent guldens eens, opte comptoiren van het collegie ter admiraliteyt binnen Amstelredam, omme deselve somme te employeren aen de betalinge vande voorsz. defroyementen, nae dat haere Ho. Mo. hem dat by speciale ordonnantie sullen ordonneren, sonder de voorsz. penn. elders te diverteren. (Jan. 11).
Bruyt v. Swartsenburch. Ontfangen eenen brieff vanden ritmeestere Swiechel, geschreven tot Moeurs, den 26 January lestleden, innehoudende eenige excusen over de clachten, die tegen hem syn gedaen, van dat hy present geweest is, ten tyde als de heere van Wel heeft aengeveert ende medegenomen de bruyt vanden welgebooren heere Grave van Swartsenburch etc., versouckende daervan pardon, is nae deliberatie den voorsz. brieff geordonneert te stellen in handen vanden raedt van state. (Febr. 4).
Tombe v. Prins Willem I. Syn de heeren gecommitteerde, omme, gehoort hebbende de meyninge van zyn Excell., voer hen te bescheyden die meesters, die souden aennemen te maecken die sepulture ofte tombe van syn
| |
| |
Excell., hoochl. memorie, achtervolgende het patroon ofte model, daervan getoont, ende met advys van verstandigen, mette selve aff te handelen. (Febr. 6).
El. Trip. Opte requeste van Elias Trip, coopman tot Dordrecht, syn den suppliant geaccordeert brieven van voorschriften aen den ambassadeur Caron, ten eynde hy denselven assistere, dat hy mach worden geprefereert in het vuytvoeren van het geschut, dat hy in Engelandt gecocht heeft, tot sulcken getal, als daertoe hy permissie vercregen heeft, maer daerenboven nyet. (Febr. 8).
Tombe v. Pr. Willem I. Is geëxamineert het besteck, daerop dat mr. Hendrick de Keyser soude aennemen te maecken de tombe, ofte sepulture van syne princelycke Excell., hoochl. memorien, volgende het model, daervan gemaect, ende nae deliberatie is verstaen, dat men 't voorsz. model zal laten gelyck dat is, ende voorts geaccordeert, aengesien dat den voorsz. mr. Henrick de reputatie heeft, dat hy een exellent meester ende seer vroom is, dat die heeren gecommitteerde, Joachimi ende Coenders, metten selven mr. Henrick naerder sullen spreken ende met hem handelen, soo naer als sy sullen kunnen, sonder een duysent guldens ofte twee aen te sien, ten eynde hy de voorsz. tombe aenneme te maecken, volgende het voorsz. besteck, gelyck hy daervan eere ende danck sal begeren te hebben, tot 's lants reputatie. (Eod.).
Idem. Die heeren Joachimi ende Coenders rapporteren, dat zy andere meesters als mr. Henrick de Keyser gehoort ende verstaen hebben opte weerde vande materialen, die tot het maecken vande tombe ofte sepulture van syn Excell. die Prince van Oraignen, hoochl. mem., soude werden geëmployeert, ende dat deselve de materialen soo veel minder estimeren, dat de voorsz. tombe nyet en hooger en soude commen te costen, als sessentwintich duysent guldens, achtende dat de personagien beter ende fraayder souden dienen gemaeckt van wit albast als van cooper, dat subject is van gestolen te worden ende te vervuylen. (Febr. 11).
Idem. Is finalyck beslooten ende geaggreert het accort, dat die heeren Joachimi ende Coenders, by last van haere Ho. Mo. gisteren aengegaen hebben met mr. Henrick de Keyser, beelthouder ende architector vande stadt Amstelredam, op het maecken vande sepulture ofte tombe van syn Excell. die heere Prince van Oraignen, hoochl. memorie, volgende het besteck, daervan gemaeckt, ten beyden syden geteekent, dan is daerby besproocken, by soo verre als men yets in 't werck begeert te veranderen, min ofte meer gemaeckt te hebben, ende 't selve den voorsz. mr. Henrick binnen den tyt van vier offte vyff ofte ses maenden naestcommende, van wegen haere Ho. Mo. ofte syn Excell. wordt aengeseet, dat hy hem daernae sal gehouden syn te reguleren, welverstaende, dat hy naer advenant minder ofte meer van syn werck sal werden betaelt. (Febr. 12).
Idem. Is geaccordeert dat men den voorsz. mr. Henrick de Keyser op 't voorschreven syn aengenomen werck, sal doen betalen drye duysent guldens, ende hem daertoe depescheren ordonnantie. (Eod.).
Pred. v. Breskens. Opte requeste vande gemeene ondersaten van Breskens Sant, mitsgaders vande ommeliggende quartieren, versoeckende onderhoudt voor hare predicanten, is verstaen, dat die supplianten ierst sullen overgeven declaratie, wat goederen dat totte kercken, kerckendienst ende het onderhout vande pastoryen aldaer gestaen hebben ende behooren, ende waer dese zyn gelegen. Om etc. (Eod.).
Hub. Bilius. Opte requeste Huberti Bilii, denwelcken haere Ho. Mo. tot vorderinge van syne studien hebben tot noch toe gesubsidieert met een jaerlycx pensioen, is geaccordeert omme den suppliant te hulpen tot syne promotie in de medecynen, dat men den ontfanger generael sal ordonneren, den suppliant te anticiperen het pensioen, 't welck verschynen sal in dit loopende jaer 1614, ende daertoe noch een jaer voor het jaer 1615 naestcommende, denselven generael ontfanger daertoe authoriserende mits desen. (Febr. 14).
| |
| |
Jos. Barbato. Is geaccordeert, in conformité vande resolutie, den 20 deses genoemen, dat men Josepho Barbato, tolck, alhier gecommen metten Turcxschen chiaux, sal consenteeren volgende syn versoeck, te moegen wederkeeren naer Antwerpen ende denselven doen restitueren tusschen seven ende acht ducaten, die hy den chiaux verstreckt heeft; mitsgaders daerenboven toeleggen 100 guldens, tot eene recognitie voor den dienst ende moeyten, die deselve in dese reyse gedaen heeft, ende voorts vryen in de herberge. (Febr. 22).
Dirc Canter. Gelesen de requeste van Jonckeren Jan de Cocq van Delwynen ende Joachim van Keppel, als getrouwt hebbende elcx een dochter van Dirck Canter, eertyts woonachtich ende borger tot Utrecht; versouckende, dat haere Ho. Mo. souden believen by forme van interpretatie, te verclaeren de meeninge vande sententie tegen de voorsz. Canter gestreken, in 't stuck vande confiscatie; dat deselve confiscatie ende goederen vanden voorsz. Canter egeen voirder plaetse en sal hebben dan tot sulcker somme, als volgens 't privilegie vande stadt Utrecht, de borgers derselver stede van haeren goederen moegen verbeuren, ende de confiscatie mogen redimeren etc. Ende nae deliberatie is verstaen, dat die supplianten haer desen aengaende sullen mogen addresseren aen de E. Mo. heeren staten van Utrecht. (Febr. 26).
El. Trip. Syn Elias Trip, coopman tot Dordrecht, geaccordeert brieven van voorschriften aen de possiderende fursten, inhoudende verclaeringe van alsulcke vyffhondert duysent cogels, als hy tot Namen heeft doen gieten ende Maes afbrengen synde voor den dienst deser landen, ende dat haere Ho. Mo. daerom versoucken, dat haere Furstelycke Doorluchticheden deselve willen laten passeren vry van licent, thollen ende andere ongelden, wel verstaende, dat het landt die thollen ende licenten, die den suppliant anderssins schuldich soude syn te betaelen, in den coop sal proffiteren. (Mart. 5).
Pred. by Caron. Is den dienaer vanden ambassadeur Caron, overgebracht hebbende de stucken van Vranckryck, die den Coninck van Groot-Britannien by de handelinge op het tiers belooft hadde overtegeven, tot ontlastinge vanden Coninck van Vranckrycke, toegeleet hondert daelders tot eene vereeringe. (Mart. 15).
Smeer, ingenieur. Is Gregorio Smeer, ingenieur, toegeleet dertig guldens eens, voor seeckere caerten, by hem metter hant getrocken, vande exploicten die den Coninck van Denemarcken op Sweden geëxploicteert heeft, daermede hy haere Ho. Mo. vereert heeft. (Mart. 17).
Rob. Robbertsz., schoolmr. Is gelesen de requeste van Robbert Robbertsz., schoolmster vande conste der grooter seevaert; ende om redenen in deselve verhaelt, ende des suppliants wetenschap, hebben haere Ho. Mo. geaccordeert, dat het collegie ter admiraliteyt tot Hoorn ofte Enchuysen, den suppliant jaerlycx vuyt het innecommen van haerlieder comptoiren sullen doen betalen hondert guldens, tot dat anders sal wesen geordonneert, tot het onderhout van syn huys ende beter opbouwinge van syn schoole vande groote seevaert. (Mart. 18).
Duyfsteen. Die heere Vincentius Renssing, stadtholder ende amptsverwalter der stiffs Coelen, heeft overgegeven seecker geschrifte ofte rescriptie van wegen den Cheurfurst van Coelen, tegen het schryven van haere Ho. Mo. aen syne Churf. Hoocheyt, gedateert den 15 Novembris laestleden, aengaende den duyffsteen, scrotten ofte cement; hetwelcke gelesen zynde, is geordonneert 't voorsz. geschrifte te stellen in handen vande coopluyden geinteresseerde, die over de proceduren van syne Churf. Hoocheyt geclaecht hebben, omme daertegen te doen ofte seggen was haeren raedt sal gedragen. (Mart. 21).
Doctor Vos. Opte requeste Doctoris Henrici Vos van Kellendonck, wordt den suppl. toegeleet vyfftich guldens eens, voor eenige diensten, by hem binnen de stadt Sluys den lande gedaen. (Mart. 22).
Predd. v. B. o. Z. Is die drye predicanten
| |
| |
binnen Bergen opten Zoom, elcken vande selye toegeleet hondert daelders, van dat sy den tyt van drye jaeren die dorpen van Woensdrecht, Hoogerheyden ende Ossendrecht soo wel in den winter als in den soomer, Godts woort gepredickt hebben. (Mart. 25).
Dr. A. Victor. Opte requeste vande wed. van wylen den doctor Arnoldus Victor, in syn leven medicus tot Bergen opten Zoom, versoeckende een cleyn tractement voor haer ende haer negen kinderen, ofte eenen teerpenninck vuyt commiseratie, is het versoeck vande suppliante affgeslagen. (Apr. 2).
Inventie van Porceleyn. Is Claes Jansz. Wytmans geaccordeert octroy, omme voor den tyt van vyff jaeren naestcommende alleene in de vereenichde provincien te maecken ofte doen maecken allerley porceleynen, by hem geinventeert, die van schilderie ende aerde tamelyck gelyckformich sullen syn de porceleynen, comende vuyt wyde vreemde landen. Verbiedende etc. (Apr. 4).
Octroy voor J. Jansz. Opte requeste van Jan Jansz., bouckdrucker tot Aernhem, versouckende octroy voor den tyt van acht jaeren, omme alleene te mogen drucken ende vuytgeven seecker Hoogduytsch boeck, by hem in de Nederlandtsche spraecke doen translateeren ende oversetten, geschreven by een godtsalich edelman in Westphalen, geyntituleert: Adelicher discours vande wedergeboorte ende reformation der kercken beyder testamenten bis den affval etc.; is verstaen, alvoeren hierop te disponeren, dat den suppliant het voorsz. bouck alhier sal exhibeeren om geëxamineert te worden. (Eod.).
Metii Instt. astron. Is Hadriano Metio, professori mathematices tot Franeker, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van ses naestcommende jaeren alleene in de vereenichde provincien te moegen doen drucken, vuytgeven ende vercoopen seecker bouck, by hem getranslateert in de Duytsche spraecke, geintituleert: Institutiones astronomicae ende geographicae etc. Verbiedende etc. (Apr. 9).
Joh. Melander. Is gelesen de requeste van Johan Milander, heer van Pouderoyen, secretaris van syn Excell., versouckende, om redenen in deselve requeste verhaelt, dat haere Ho. Mo. hem gelieven te assisteren met eene gratieuse ende redelycke somme van penn., tot onderstandt ende gevoeglyke overcomminge van syne schulden, 't zy in contant ende gereden gelde ofte payementen, tot haere Ho. Mo. discretie, maer is opgehouden daerop alnoch te resolveren. (Apr. 10).
Octroy voor J. Jansz. Is Jan Jansz., bouckvercooper tot Aernhem, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van sess jaeren naestcommende alleene in de vereenichde provincien te moegen drucken ende vuytgeven een boecxken, onlancx by een edelman tot Westphalen in de Hoochduytsche spraecke in 't licht vuytgegeven, 't welck hy in de Nederlandtsche tale, ten dienst vande ingesetenen vande vereenichde Nederlanden heeft doen oversetten, geintituleert: Adelicher discours van die wedergeboorte ende reformatie der kercken, beyder testamenten tot den affval etc. Verbiedende etc. (Apr. 22).
Metii Instt. Is Adriano Metio van Alckemaer, matheseos professori in de universiteyt van Vrieslandt, toegeleet hondert daelders eens, voor dat hy haere Ho. Mo. gedediceert heeft seecker bouck, geintituleert: Institutiones astronomicae et geographicae etc. (Apr. 24).
Tapyten. Opte remonstrantie ende vertooch van Adam Baselier, coopman, wonende tot Hamburch, om te hebben acte, daermede hy bevryt soude wesen vande convoyen van eene merckelycke quantiteyt van tapyten, die hy vuyt Brabant deur dese vereenichde provincien geerne soude voeren naer Denemarcken, tot dienste vanden Coninck. Gesien de opene brieven vande Con. Mat. van Denemarcken, ter voorsz. materie dienende, is geapostilleert: De staten generael der vereenichde Nederlanden syn allenthalven genegen syne Con. Mat. van Denemarcken te believen, dan opdat in 't gene hier versocht wert met ordre mach worden geprocedeert, begeren dat den remonstrant overlevere specificatie, inhoudende de quantiteyt vande tapyten, die hy voor de
| |
| |
Con. Mat. vuyt Brabant in dese landen begeert te brengen, ende vuyt deselve naer Denemarcken te voeren, omme d'voorsz. specificatie gesien, op het versouck der remonstrant gedisponeert te werden, gelyck haere Ho. Mo. bevinden sullen te behooren. (Mey 9).
Idem. Alsoo vertoont is, dat Adam Baseliers, gecommitteert vanden Coninck van Denemarcken, om in Brabant seeckere tapyten voer syne Mat. te coopen ende deur dese landen naer Denemarcken te bestellen, om syne reyse te spoedigen, naer Antwerpen is vertrocken, ende dat mitsdien de specificatie vande voorsz. tapiten nu nyet kan gedaen worden, gelyck gisteren was goetgevonden, dat soude geschieden; is geresolveert, dat men op deszelfs remonstrantie voor apostille sal stellen 't navolgende: D'heeren staten generael der vereen. Nederlanden, genegen synde allenthalven te believen de Con. Mat. van Denemarcken, hoewel in dese remonstrantie nyet gespecificeert en wordt de quantiteyt vande tapyten, die den remonstrant voor de hoochstgedachte Con. Mat. vuyt Brabant in dese landen wil brengen, ende vuyt deselve naer Denemarcken vervoeren, 't welck naer de behoorlycke ordre wel behoorde te geschieden, ende nyet gedaen kan worden overmits de remonstrant, om te spoedigen den dienst van syne Mat., in diligentie is voorts gereyst, lasten ende ordonneren mits deesen, allen convoymeesteren, contrerolleuren ende chercers, in dienst vande generaliteyt wesende, dien het aengaen mach, dat sylieden vry ende sonder eenich recht van incommende convoy te ontfangen, laten passeren alsulcke tapyten, als de remonstrant in eene reyse vuyt Brabant in dese vereenichde provincien, toebehoorende de Con. Mat. van Denemarcken, sal brengen. Dies wert hy gehouden deselve behoorlyck aen te geven op 't eerste comptoir van convoyen van dese landen, daer deselve sullen aencomen ofte voorby passeren ende de specificatie vande voorsz. ingebrachte tapyten by ons gesien synde, sal de remonstrant van passcedulle in forme oock om deselve vry vuyt dese landen naer Denemarcken te voeren, by ons voorsien werden, gelyck tot contentement van syne Mat. bevonden sal werden te behooren. (Mey 10).
Flor. Balthazar. Is Floris Balthazar, lantmeeter ende plaetsnyder, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van thien jaeren naestcommende alleene in de vereenichde provincien te moegen drucken ende vuytgeven het Heemraedtschap van Rynlandt, by hem gemeten ende gecaerteert, waerinne begrepen is Rynlandt ende Kermerlandt. Verbiedende etc. (Mey 14).
Tapisserien. Is Francois Spierinck, tapissier tot Delft, geaccordeert pasport, omme met vier ofte vyff stucken tapitsserien, een taeffelcleet ende sess cleyne sittecussens, mitsgaders eenige stucken geschilderde patronen, tot monsters dienende, nae Denemarcken, by den Coninck te moegen reyssen ende mette selve wederom te keeren, sonder eenige licenten daervan te betaelen. (Mey 15).
Polystmolen. Is Pieter van Kayseel, tymmerman, borger tot Leyden, geaccordeert octroy, omme voer den tyt van negen jaeren naestcommende alleene in de vereenichde provincien te moegen maecken ofte doen maecken een polyster instrument, bequaem omme alle sayen, sayebombasynen, grogreynen, rassen, cattoenen, linden ende andere stoffen soodanigen luyster ende glans te geven, soo goet jae beter dan off deselve met een calandermolen ofte bancke gecalandeert waeren, sonder daertoe eenige paerden ofte andere viervoetige beesten te gebruycken, oyck sonder eenige gewichten tot behulp te nemen, invougen dat 't selve instrument noyt voor desen is gebruyckt geweest. Verbiedende etc. (Eod.).
Predd. te Breda. Opte requeste vande kerckendienaeren tot Breeda, is die remonstranten omme consideratien van eenige extraordinaris diensten, by deselve gedaen, toegeleet de somme van drye hondert guldens eens, daervan dat hun geaccordeert wordt ordonnantie, te betaelen vuyte gemeene middelen vande stadt ende landen van Breda. (Mey 17).
Moucheron. Is geëxamineert de declaratie van Balthazar de Moucheron, gecommitteert geweest zynde, omme die heeren gesandten
| |
| |
vanden Grootvorst van Moscovien, van Hamburg tot alhier in den Hage te geleyden op 's lants costen, bedragende twee duysent hondert sessenveertich ponden acht schellingen, van 40 groot. Ende geaccordeert dat men daervan sal depescheren ordonnantie van betalinge, ende den voorsz. Moucheron daer en boven vereeren met een gouden medaille van hondert gelycke ponden. (Mey 22).
Pred. te Breskenssant. Opte requeste vande gemeene inwoonders vande heerlicheyt van Breskenssant, mitsgaders die dienaeren des classis in Walcheren, de kercke aldaer versorgende vanden kerckendienst, versoeckende een ordinaris tractement voor een predicant ende schoolmeester. Nae deliberatie is geaccordeert, dat den raedt van state tot Breskenssant een predicant met een schoolmeester sullen mogen stellen, ende denselven doen tracteren halff tot last vande ingesetenen aldaer, by opsettinge van eenige capitale impositie ofte gemeene middelen, ende d'andere helft tot last vande generale middelen in Vlaenderen. Ende dat haere E. voorts die predicanten, die tot noch toe aldaer extraordinaris gedient hebben, sullen doen betaelen voor denselven haeren dienst vuyte voorsz. generale middelen van Vlaenderen, twee hondert guldens eens, omme onder haer te verdeelen. (Mey 22).
Kerk te Praag. Is geaccordeert, dat men opte instantie, gedaen vuyten naem vande ouderlingen ende gemeente der gereformeerde religie binnen Prage, by Philibert du Bois deselve gemeente sal assisteren mette somme van thien hondert guldens eens, tot opbouwinge van een kercke in deselve stadt, tot exercitie vande voorsz. gereformeerde religie. (Mey 24).
Sim. Goulart. Is Jan Andriesz., bouckdrucker binnen Delft, toegeleet hondert gl., voor seecker bouck, by hem aen haere Ho. Mo. gedediceert ende gepresenteert in de Nederlandtsche taele, geintituleert: De schadtcamer der wonderbare ende gedenckwaerdige historien onses tyts, vuyt velerlei autheuren, memorien ende advisen door Simon Goulart van Senlis t'samengebracht ende originelyck in 't Franchoys vuytgegeven. (Eod.).
Pred. van Groede. Is gelesen de requeste van de dienaeren des Heyligen Woorts in den classe van Walcheren ende de naeburige kercken in Vlaenderen. Ende nae deliberatie geaccordeert, dat men het collegie vanden Vryen binnen Sluys sal authoriseren, gelyck haere Ho. Mo. dat authoriseren mits desen, omme te ontfangen die negen hondert gl., die de bedyckers vanden lande van Groede in Vlaenderen jaerlicx moeten opbrengen ende betaelen, tot onderhoudinge vande predicant, schoolmeestere, sieckentrooster ende costere aldaer, ende dese somme onder deselve te verdeylen, gelyck dat behoorlyck ende gebruyckelyck is. (Mey 26).
Jan Danckerts. Opte requeste van Johan Danckaert, versouckende in druck te moegen vuytgeven een generale collecte vande Moscovische manieren van doen, by hem vergadert, is geappoincteert nihil. (Mey 27).
Recognitie voor Paul Buys. Is Paulo Busio, J.C. Zwollano, toegeleet de somme van twee hondert vyftich guldens, tot eene vereeringe, voor dat hy haere Ho. Mo. gedediceert ende gepresenteert heeft seecker bouck, by hem vuytgegeven, te weten: Commentaria in Pandectas D. Justiniani cum differentiis juris canonici et consuetudinum. Item, Germaniae, Galliae Belgicae singularium etc. (Juny 3).
Kerk te Praag. Is geaccordeert, dat men zal depescheren ordonnantie opten ontfanger generael, vande duysent guldens, op het vervolch van Philibert du Bois, voor de gemeente vande gereformeerde religie binnen Prage geaccordeert zyn, voor eene subsidie tot het opbouwen in deselve stadt van een kercke, tot exercitie vande voorsz. gereformeerde religie, te betaelen aen den voorsz. Philibert du Bois. Dies sal deselve du Bois gehouden zyn te belooven ende hem te obligeren, dat hy binnen den tyt van drye maenden naestcommende aen haere Ho. Mo. sal behandigen wettelycke attestatie vande ouderlingen ende bewinthebberen vande voorsz. kercke, dat de
| |
| |
voorsz. duysent guldens ten fyne voorsz. by hem ontfangen syn ende geëmployeert sullen worden. (Juny 5).
Nieuw cachet. Gesien de declaratie van Gideon Dassegnies, van het silver, by hem gelevert aen een nyeuw cachet voor het comptoir vande generaliteyt, van het fatssoen van het snyden desselfs, met het houdt by hem daertoe doen draeyen, is denselven daervoeren voor alle toegeleet de somme van.... (Juny 7).
Kerk te Oostburch. Opte requeste van Franchois de Clerck ende Christiaen de Brauwe, kerckmeesteren, ende Vincent Ortmans, ontfanger vande kercke van St. Eloy ende St. Baeffs binnen Oostburch, is geappoincteert dat die supplianten eerst sullen exhiberen de laeste reeckeninge by de suppliante vande voorsz. kercken goederen gedaen, mitsgaders pertinenten staet van 't geene dat deselve kercken goederen jegenwoordich innebrengen. (Juny 9).
Kerk te Groede. Opte requeste van Vincent Ortman, gecommitteert totte administratie vande goederen, aencommende de kercke vande Groede, versoeckende remboursement vande penningen, by hem verschoten by ordre van haere Ho. Mo., van seecker proces, eerst in den raedt van Vlaenderen tot Gendt ende daernae in den priveen raedt tot Bruessel, ter causen van omtrent acht ende twintich ende een halff gemeeten landts, gelegen in 't landt van Waes, aencomende de seven getyden vande voorsz. kercke vande Groede, tegen die borgermeesteren ende schepenen 's lants vanden vryen tot Brugge, ende die nonnen van het clooster van Sarexten in den Damme, daerinne hy vercregen heeft sententie tot synen nadeel, by den voorschreven raedt directelyck tegens het 20e article van het tractaet van bestant, gelyck te sien by de stucken vande voorsz. process by den suppliant geexhibeert. Is goetgevonden, alvoeren hierop te disponeren, dat men de voorsz. requeste ende stucken sal stellen in handen vanden fiscael vande generaliteyt, omme deselve te visiteren ende daervan recueil te maecken, ende haere Ho. Mo. daervan rapport te doen met syn advys. (Eod.).
Waterwerk. Is opte recommendatie van syn Excell., Paulus Auleander, hoochduytsch, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van vyff naestcommende jaeren alleene in de vereenichde provincien te moegen maecken ofte doen maecken seecker instrument, by hem geinventeert, hetwelcke nuttelyck gebruyckt kan worden soo in viers nooden als oock in water te doen opstygen, ende in de hoochte commen ende anders, nae breder inhouden van des suppliants requeste. Verbiedende etc. (Juny 11).
Siekentr. te B. op Z. Is gelesen het advys, by den raedt van state geformeert opte requeste van Galeyn Buvery, sieckentrooster tot Bergen opten Soom, den 26 Maye, houdende, terwylen de garnisoenen overal ende oock tot Bergen opten Soom mede dragen ende betaelen des stadts accysen soo wel als die borgers, dat wel redelyck is, dat die sieckentrooster aldaer mede dienen, soo wel aen de soldaten als aen de borgers, sulcx dat haer E. egeen redenen vinden, dat de generaliteyt met syn onderhoudt behoort belast te worden, maer dat hy hem dienaengaende behoort te addresseren aen den magistraet tot Bergen opten Soom. (Juny 12).
Dr. Simonetti. Opte requeste van Bartholemeo Symonetti, is, omme eenige besundere consideratien, den suppliant toegeleet drye hondert guldens eens, mits dat hy daermede haere Ho. Mo. voortaene sal laten ongemolesteert. (Eod.).
Opium. Is Angelus Sala, medicus, toegeleet vierentwintich guldens, voor seecker bouxken, by hem aen haere Ho. Mo. gepresenteert, geintituleert: Opiologia, concernerende de excellente deuchden vande opium, anders genaempt laudanum. (Juny 14).
J. Barbatus. Opte requeste van Josephus Barbatus, versouckende alhier onderhoudt, daervooren hy te vreden is de jonge jeucht Arabisch ende andere orientale spraecken te leeren, is des suppliants versouck affgeslaegen. (Eod.).
| |
| |
Recognitie voor Pontanus. Is Johanni Isacio Pontano, medicinae et philosophiae professori, toegeleet hondert twintich guldens, voor de dedicatie ende presentatie van seecker bouck, by hem aen haere Ho. Mo. gedaen, geintituleert: Disceptationes chorographicae de Rheni divortiis, atque ostiis eorumque accolis populis etc. (Juny 24).
Tapisserien. Is ter vergaderinge gecompareert Franchoys Spierinck, tapissier tot Delft, ende metten selven gesproocken wesende op het maecken vande tapisserien, die men geaccordeert heeft te vereeren Challil Bassa, te weten, van blomwerck ende andere feuillagen, tot vierentachtig ellen toe, daervoeren hy geeyscht heeft vyff ponden vlaems vande elle. Is verdragen ende heeft die voorsz. Spierinck aengenomen de voorsz. tapisserien te maecken van soo veel stucken lengte ende breedte, als hem by geschrifte is gegeven by de handt van Lambrecht Verhaer, ende dat soo wel gewrocht, dat het landt ende hy selfs daervan eere sal hebben, daervoeren dat haere Ho. Mo. den voorsz. Spierinck oock hebben belooft naer advenant te betaelen, sulcx dat hy sal hebben reden van contentement, hebbende haere Ho. Mo. geaccordeert, dat men den voorsz. Spierinck op de handt sal betaelen sess hondert guldens, op affcortinge van 't voorsz. werck, ende sal gehouden syn de voorsz. tapisserien volmaect te leveren binnen een jaer, ofte ten lancxsten binnen vyfthien maenden. (Juny 26).
Drusius. Is geaccordeert, dat men voor den professor Drusio sal depescheren ordonnantie van 800 guldens, voor 2 jaeren, vande 400 guldens t'sjaers, die hy eenige jaeren achter den anderen genoten heeft, voor het oversetten vuyte Hebreeusche sprake van eenige difficielste passagien vande Heyl. Schrift, mits dat hy sal overleveren, al wat hy tot desen dach toe daerinne gebesoigneert heeft, boven 't geene dat hy alrede overgelevert heeft, berustende onder D. Vuytenbogaert, daermede dat voortane des voorsz. Drusii tractement sal cesseren. (Eod.)
Uitv. van Solempne. Is David Solempne, quartiermeestere van het regiment vanden welgebooren heere Grave Ernst van Nassau, geaccordeert octroy voor den tyt van seven naestcommende jaeren, alleene in de vereen, provincien te moegen snyden ofte etzen, ofte doen snyden ofte etzen ende vuytgeven die sess teekeningen, vuytbeeldende het logeren van een gansch leger, sulcx als deselve teeckeninge breeder syn docerende, mitsgaders eene teeckeninge, begrypende het logeren ende marcheren van een geheel leger met alle syne toebehooren, by hem geinventeert ende gepractiseert. Verbiedende etc. (Eod.).
Drusius. Is geresumeert de resolutie, gisteren genomen opte requeste professoris Drusii, ende geaccordeert, dat men hem sal depescheren ordonnantie van vier hondert guldens vande acht hondert guldens, hem toegeleet, als nu gereet ende vande resterende vier hondert guldens, als hy sal overgelevert hebben alle zyn gebesoigneerde tot desen dach toe, in de verclaringe vuyte Hebreeusche spraecke vande difficielste passagien vanden Bibel, ende by soo verre als hy daernae wil aennemen binnen een tyt van twee ofte drye jaren den Bibel by hem vuyte Hebreeusche ende Latynsche spraecke overgesedt, met syne annotatien in druck, sonder last vande generaliteyt vuyt te geven, ende tot dien eynde requeste aen haere Ho. Mo. presenteren; is geconsenteert (den Bibel gedruckt wesende) dat men hem van wegen de generaliteyt sal vereeren mette somme van thienhondert guldens eens. (Juny 27).
Cachetten. Is geordonneert te depescheren ordonnantie voor den cachetsnyder, gesneden hebbende die twee cachetten vande wapens vande seven vereen. provincien, die geaccordeert syn te senden naer Levanten, omme gebruyckt te worden by den hooftconsul ende andere consuls, totte cachetteringe van haere acten, instrumenten ende andere publicque depeschen, by haere secretarissen te passeeren ende teeckenen, vande somme van 63 gl. 8 st., voor het voorsz. snyden ende het silver daertoe gebruyckt, volgende de memorie, daervan gemaeckt. (Jul. 2).
| |
| |
Deventersche Almanak. Is Sebast. Warmbout, bouckdrucker binnen Deventer, getrouwt hebbende de weduwe van wylen Baptista van Deutecom, geaccordeert octroy ende consent, omme syn leven lanck geduyrende alleene in de vereenichde Nederlanden te moegen drucken, doen drucken ende vercoopen seecker almanacken boecxkens, onder het wapen der voorsz. stadt Deventer vuytgaende. Verbiedende etc. (Eod.).
Synode der Fra. kerk. Is geseyt dat men sal maecken ordonnantie voor de synode der Franscher kercke deser landen, vande somme van vyff hondert ponden van 40 gr. 't pondt, om geëmployeert te worden tot het onderhoudt vanden predicant, die in den loopende jaere 1614 geëmployeert wert in het Walsch quartier van affgewekene provincien. (Jul. 21).
Jo. Lydius. Is gelesen de requeste Joh. Lydii, predicant tot Oudewater, versouckende dat men hem soude employeren binnen Gulick in eenen perpetuëlen legerdienst, ofte om onder het cruyce te predicken vuyt te senden. Maer is opgehouden daerop te disponeren. (July 22).
J. Melander. Is Johan Milander, heere van Pouderoyen, secretaris van syn Excell., in recognitie van syne lange diensten, den lande gedaen, ende ten aensien vande jegenwoordige syne gelegentheyt, by provisien geaccordeert voor den tyt vande drye naestcommende jaeren, drye hondert guldens tsjaers, innegaende op heden date deses. (July 25).
Merula, vd. standt der kercken etc. Is Jan Claesz. van Dorp, bouckdrucker tot Leyden, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van thyen jaeren naestcommende alleene etc. te moegen drucken ende vuytgeven een groot werck in Nederduytsch, genaempt ende geintituleert: Cort ende bondich verhael vanden standt der kercken ende wereltlycke regeringe, beginnende vande geboorte onses H. Jesu Christi tot den tegenwoordigen jaere 1614, aengevangen ende meestendeel volmaeckt by den hoochgeleerden Paulum Merula, in syn leven professor tot Leyden ende historieschryver vande vereen. Nederlanden, zal. ged. Verbiedende allen ende een yegelick ingesetenen etc. (Aug. 1).
Roemer Visscher's Sinnepoppen. Is Willem Jansz., bouckdrucker binnen Amstelredam, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van vyff jaeren naestcommende alleene in de vereenichde provincien te moegen doen drucken ende vuytgeven seecker boucxken, genaempt Sinnepoppen van Roemer Visscher, by hem met groote moeyten ende costen byeen vergadert, ende op een groot getal copere platen doen snyden. Verbiedende etc. (Aug. 7).
W. Janszoon's afbeeld. v. Venetie. Is den voorsz. Wilhem Jansz., bouckvercooper tot Amstelredam, noch geaccordeert octroy, omme voor den tyt van vyff jaeren naestcommende alleene in de vereen. provincien te moegen doen drucken ende vuytgeven, de affbeeldinge vande stadt van Venetien, by hem doen snyden op copere plaeten. Verbiedende etc. (Eod.).
Papiermolen. Opte requeste van Johan Berjon, bouckvercooper ende drucker tot Parys, versouckende octroy tot het opmaecken van moelens, om te maecken fyn wit schryffpapier. Is het versouck des suppliants affgeslagen. (Aug. 8).
Geschut. Is het octroy, in 't jaer 1601 by haere Ho. Mo. geaccordeert aen Bartholomeus Goossens, voor den tyt van acht jaeren, om alleene in de vereenichde provincien te moegen maecken ofte doen maecken seecker springende instrumenten, by hem geinventeert, om te scheep ende te lande met alderhande groff geschut, cleyn geschut ende oock met steenstucken, musquetten ende anderssints geschoten te werden, geprolongeert voor vyer jaeren, opten selven voet ende conditie vande voorgaende concessie van het principael octroy. (Aug. 9).
Dr. Arcerius. Opte requeste Pauli Arcerii, der medicynen doctor, versouckende provisionelyck gecommitteert te werden tot een doctor binnen Gulick. voor den tyt dat 't zelve met soo grooten garnisoen sal wesen beseth, is het versouck des suppliants affgeslaegen, diewylen men acht dat een doctor medicus tot Gulich onnoodich is. (Aug. 12).
| |
| |
Molenwerk. Is Nicolaes Wolbrantsz. van den Tol, van nyeuws geaccordeert voor den tyt van acht naestcommende jaeren, het octroy, hem geaccordeert in 't jaer 1608, den elffden February, tot het maecken van seeckere nyeuwe inventie van moelenwercken, opten selven voet ende conditien, gelyck den suppliant dat alsdoen is verleent ende gegunt. (Eod.).
Grotii vrye seevaert. Opte requeste van Jan Huybrechtsz., bouckvercooper tot Leyden, versouckende octroy, omme alleene te doen drucken seecker bouxken, by hem doen translateren vuytte Latynsche in de Nederlandtsche spraecke, geintituleert: De vrye seevaert etc. Is goetgevonden, alvoeren hierop te disponeren, dat men de voorsz. translatie sal stellen in handen D. Grotii, omme te verstaen off deselve translatie hem gevalt. (Aug. 15).
Idem. Is Jan Huybrechtsz., bouckvercooper tot Leyden, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van vyff jaeren naestcommende alleene in de vereenichde provincien te moegen doen drucken, vuytgeven ende vercoopen seecker boucxken, geintituleert: De vrye seevaert, ofte bewys van 't recht, dat de Hollanders toecompt over den Indischen coophandel, by hem doen translateren vuyte Latynsche in de Nederlandtsche taele. Verbiedende etc. (Aug. 18).
Idem. Is Jan Huybrechtsz., bouckvercooper tot Leyden, toegeleet twaelff guldens, voor seecker boucxkens, die hy haere Ho. Mo. heeft gepresenteert, geintituleert: Vrye seevaert etc. overgestelt vuyt het Latyn in de Nederduitsche spraecke. (Aug. 21).
Dulmen, translateur. Is Pompejus van Dulmen geaccordeert ordonnantie vande somme van hondert eenendertich guldens, van schryfloon ende translatie, by hem gedaen vuytte Hoochduytsche in de Nederlandtsche spraecke, ten dienste vanden lande, t'sedert den 13 Novembris 1613 totten 16 Aug. 1614, volgende de declaratie, by hem daervan overgegeven. (Aug. 22).
Klerken v. Barnevelt. Is geaccordeert ordonnantie aen de clercken vande heere advocaet van Hollandt, van penningen, by hen verschoten van brieffloon, vanden laesten Maerte laestleden totten achttienden deses, ter somme van 32 Carolus guldens 19 stuyvers, volgende haere declaratie. (Eod.).
H. Vroom, schilder. Is Heyndrick Vroom, schilder tot Haerlem, geaccordeert, dat zyn huysvrouwe een kasken met drye schilderyen in syn requeste gemencioneert, door de vloote voor Lillo naer Antwerpen, ende voorts naer Brussel sal moegen transporteren, ende weder van daer in dese landen brengen, sonder eenich convoy ofte licent daervan te betaelen. (Aug. 25).
Fl. ab Halle, pr. te Sluis. Geles. het advys, by den raedt van state geformeert den 26 der voorleden maent, opte requeste van Florentius ab Halle, predicant tot Sluys, houdende, terwylen dat den suppliant soo wel als andere predicanten gehouden is, volgens haeren dienst de crancken oock mede te visiteren ende te troosten, dat syn versoeck nyet en is gefundeert, hiermede hebben haere Ho. Mo. hun geconformeert. (Sept. 8).
El. Trip. Opte requeste van Elias Trip, coopman van Dordrecht, syn denselven geaccordeert de versochte voorschriften aen den Coninck van Groot-Brittannien, omme vuyt Engelandt te moegen transporteren hondert derttich yseren gotelingen, die hem resteren vande twee hondert gotelingen, die syne Mat. hem geaccordeert heeft vuyt te voeren, ten dienste van dese landen. (Sept. 23).
Engelsch pred. Is gelesen het advys, by den raedt van state geformeert opte requeste van Wilhem Gilgate, dienaer des Goddel. Woorts in de Engelsche spraecke tot Sluys ende Aerdenburch, den 6 deses, houdende dat haer E. bedunckt, terwylen twee predicanten tot behoeff vande Engelsche nacie van 's lants wegen gegaigeert zyn, dat het landt daermede wel behoorde te gestaen, ten waere dat haere Ho. Mo. gelieffde wyt medelydelycke consideratien den suppl. extraordinaris wat toe te leggen, daermede hy hem eenichsints mach behulpen in zyne armoede, tot dat de Engelsche compaignien, die hem in 't
| |
| |
besundere onderhouden, weder in haer garnisoen tot Sluys ende Aerdenburch gekeert zullen syn. Ende nae deliberatie is den suppl. geaccordeert vuyt commiseratie tsestich guld. eens, om hem daermede te behulpen. (Oct. 6).
Pred. te Aerdenburch. Opte requeste van borgermeesteren ende schepenen der stede Aerdenburch in Vlaenderen, mitsgaders van den ontfanger vande geestelycke goederen derselver stede, versouckende onderhoudt voor haeren tweeden kerckendienaer, vuyte generale middelen aldaer. Is geappoincteert advys aen den raedt van state. (Oct. 21).
Glasen te Woerden geschonken. Opte requeste van borgermeesteren ende regierders der stede van Woerden, gesien de declaratie vande costen, gedaen aen de glasen, staende op de voorcaemer vande stadthuyse tot Woerden, daermede het haere Ho. Mo. geliefft heeft, deselve stadt te vereeren in den jaere 1610, als wanneer sy aldaer vergaedert waeren ter saecken vande beroerten, binnen Utrecht ontstaen; is geconsenteert, naedemael de voorsz. glasen by haere Ho. Mo. syn gegeven ter presentie vande heeren ambassadeurs van Vranckrycke ende van Groot-Britannien; it., van syne Excell. ende des raedts van state, dat men de voorsz. stadt Woerden voor deselve glasen sal toeleggen de somme van thien hondert guldens eens, te betaelen d'eene helft daervan gereet, ende d'ander helft als de voorsz. glasen sullen wesen volmaeckt, ende volcommelyck gestelt, sonder dat die remonstranten van haere Ho. Mo. yets meer sullen moegen pretendeeren by naereeckeninge ofte andersints. (Oct. 22).
B. Flessiers, schilder. Opte requeste van monsieur Balthazar Flessiers, schilder alhyer in den Haege, voorhebbende te laeten vuytgaen het affcontrefeytsel, by hem naer het leven gedaen, van seeckere jonge dochter tot Moers woenachtich, met naem Eva Fliegen, die in den tyt van seventhien jaeren egeen aertsche spyse ofte dranck heeft genoeten; item, noch de offerande Abrahams van synen soon Isaac, geschildert by den vermaerden mr. Piedro Paolo Rubbens, versoeckende daertoe octroy voor sess jaeren, met verboth dat nyemant deselve daerentusschen en sullen moegen naedrucken, is dit des suppliants versouck affgeslagen. (Oct. 29).
Hist. v. V. Meteren. Is geaccordeert dat Hillebrant Jacobsz., drucker ordinaris vande Ho. Mo. heeren staeten generael, aen elcke vande jegenwoordige presente heeren over dese resolutie geweest hebbende, eenen bouck van de leste editie vande historie van wylen Emanuel de Metere gerevideert, gecorrigeert ende geaugmenteert, tot costen vande generaliteyt sal moegen leveren, mitsgaders een exemplaer om te dienen tot legger op de taeffel in haere Ho. Mo. vergaderinge, ende noch een voor den griffier, ende dat men hem daervan sal depescheren ordonnantie, tot sesthien in getaele. (Nov. 10.)
Drusius. Is gelesen een brieffken Joannis Drusii, professoris tot Franecker, geschreven aen den griffier, daerby hy versoeckt dat men hem soude ouersenden die schriften, die by hem tot verscheyden tyden aen haere H.M. overgegeven syn, omme by hem nog eens overzien ende daernae gedruckt te werden, te weeten, raeckende de difficielste plaetsen vande Heylige Schriftuyren. (Nov. 18).
Globe van Borrecker. Opte requeste Jans van Vreeswyck, ten achteren wesende de somme van drye hondert vierentsestich guldens aen Coenraedt Borckel (sic) van Bremen, van verteerde costen t'zynen huyse met syn huysvrouw ende knecht, in den tyt dat deselve Coenraedt was tracterende opte longitude van de see, die hy maintineerde gevonden te hebben soe seecker als die latitude; versoeckende die voorsz. suppliant, alsoo die voorsz. Coenraedt Borckel t'synen huyse gelaeten heeft eenen schoonen grooten coperen globum, veel weerdiger als de voorsz. 364 gl., dat haere Ho. Mo. gelieve hem deselve somme te doen verstrecken by leeninge opten voorsz. globum, ende denselven tot haer te nemen ende te houden tot dat die voorsz. Coenraedt Borckel de voorsz. 364 gl. haere Ho Mo. sal hebben geremboursseert; is nae deliberatie, om eenige goede consideratien geaccordeert, dat men aen
| |
| |
den ontfanger generael sal ordonneren, aen den suppliant by leeninge te verstrecken opten voorsz. globum, die alhier ter caemere vande vergaderinge bewaert sal worden, 250 gl.; welverstaende, dat denselven sal werden aen den eygenaer gerestitueert, als hy den voorsz. ontfanger generael van deselve somme sal hebben gerembourseert. (Nov. 27).
Werk van V. Meteren. Is Hillbr. Jacobsz., ordinaris bouckdrucker vande generaliteyt, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van seven jaeren naestcommende alleene in de vereenichde provincien, in de Nederl. ende Francoysche spraecken te moegen drucken ende vuytgeven: de historie der Nederlandtsche ende haerder nabuyren oerlogen ende geschiedenissen, beschreven door den welvermaerden historieschryver Emanuel de Metre, saliger, by hem voor syn doot verbetert ende vermeerdert, ende gebrocht totten jaere 1612. Verbiedende etc. (Dec. 1).
Over het Ital. boekhouden. Die staten generael etc. hebben geconsenteert ende geoctroyeert, consenteren ende octroyeren mits desen Jacob Pietersz. Wachter, woonende binnen Amstelredam, dat hy voor den tyt van drye jaeren naestcommende alleene in de vereen. provincien sal moegen drucken ende vuytgeven seecker bouck, by hem doen translateren vuyte Nederl. in de Francoysche spraeke, geintituleert: Tresoor van 't Italiaens boekhouden, op nieuw voor de derdemael oversien ende vermeerdert door Henrick Waningen. Verbiedende etc. (Dec. 3).
Dr. Simonetti. Is den Doctor Bartholomeus Symonetti noch voor dese reyse opten voorgaenden voet, tot syn onderhoudt toegeleet hondert daelders. (Dec. 6).
Fl. Balthasar. Is mr. Floris Balthazar, plaetsnyder, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van twee jaeren naestcommende alleene in de vereen. provincien, in copere platen te moegen snyden, drucken ende vuytgeven beyde legers, soo van Rhees als Wesel. Verbiedende etc. (Dec. 9).
Werk van V. Meteren. Is geaccordeert, dat men aen elck vande heeren gecommitteerde van haere Ho. Mo., benevens syn Excell. in 't leger, oock sal geven een bouck van Emanuel de Metre, gelyck mede aen de andere heeren van dese vergaderinge, die ten tyde van het nemen vande resolutie absent zyn geweest, vacerende in andere des landts saecken. (Dec. 18).
Tombe van Pr. Willem I. Is geconsenteert, dat men den aennemer van het maecken van de tombe vande sepulture van zyne Princel. Excell., hoochl. mem., binnen Delft, noch zal doen verstrecken op affcortinge van zyn aengenomen werck, sess duysent gl., vuyte incompsten vande convoyen binnen Amstelredam. (Dec. 20).
Recognitie voor Merula's Tydtresoor. Is de weduwe ende naegelaten kinderen wylen Pauli Merula, der rechten doctor ende historieschryver der vereen. Nederlanden, toegeleet de somme van vier hondert guldens eens, voor de dedicatie, die zy haere Ho. Mo. gedaen hebben van seecker bouck, geintituleert: Tytthresoor off cort ende bondich verhael vanden stant der kercken, ende wereltlycke regeeringe, vervattende, beneffens de successie der pausen, patriarchen, ertzbisschoppen, bisschoppen etc., keysers, koningen, fursten, princen, de gedenckweerdichste geschiedenissen over den gantschen ertbodem van Christi geboorte aff tot den jegenwoordigen jaere 1614. (Dec. 22).
Fleschier, schilder. Is mr. Balthazar Flessier, schilder alhier in den Hage, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van vyer jaeren naestcommende alleene in de vereen. provincien te moegen vuytgeven ende vercoopen het gecontrefeytsel, by hem naer het leven affgebeelt, van seecker dochter, woonachtich tot Moers, met naeme Eva Flieger, die in den tyt van seventhyen jaeren geenerley natuyrlycke spyse noch dranck haeres levens onderhouden noodich en heeft genooten. It., noch eene plate van het sacrificie des geloovigen ertzvaders Abraham, vanden konstrycken ende vermaerden schilder mr. Pieter Paulo Rubbens, geinventeert. Verbiedende etc. (Dec. 24).
| |
| |
| |
1615.
Wed. Do. Baudii. Is Maria van Loo, wed. wylen Dominici Baudii, uyt commiseratie over hare jegenwoordige sobere gelegenheit, toegeleet noch 400 daelders eens, mits dat sy voortane hare Ho. Mo. sal laten ongemolesteert. (Jan 8).
Doopsgesinden te Aerdenburch. Is gelesen seeckere requeste, overgegeven opten naem van de Doopsgesinden tot Aerdenburch, ende goetgevonden, dat den heere president by hem sal doen bescheyden den aenwesenden burgermeester van Aerdenburch, Bogaert, ende denselven aenseggen, de goede meeninghe van hare Ho. Mo., op het versoeck by de voorschr. requeste gedaen, om daervan den officier van Aerdenburch te adverteren. (Jan. 10).
Gout- en silverdraet. Is Jeremias de Brunes, Jacques de Crosz ende Johan de Raedt ende consorten, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van drie jaren naestcommende alleene in de vereen. provincien gout- ende silverdraet te mogen trecken, op het Milaens ende Parysch fatsoen. Verbiedende allen etc., opte verbeurte etc., mits dat het sy eene nieuwe inventie etc., wel verstaende, dat in dit verboth nyet en syn begrepen diegenen, die vuyt andere landen gelyck fatsoen van goet- ende silverdraet in de vereen. provincien sullen brengen, ende dat haere Ho. Mo. aen haer behouden de kennisse ende judicature vande questien, die op dit octroy ofte ter cause van 't selve in eenigher manieren sullen geraecken te vallen. Die van Seelandt verclaeren hyerinne niet te kunnen consenteren. (Jan. 21).
Dan. de la Plancque. Is geaccordeert te depescheren een pasport, by form van een sauvegarde, voor Daniel de la Plancque, gaende nae Cuelen ende andere plaetsen in Duytschlant ende elders, omme sine affairen ende anders, wat hy aldaer te doen heeft, te verrichten. (Jan. 24).
Waterwerk. Is Joh. Ketschedt, van Bonn, geaccordeert octroy, omme voor 6 jaren alleene etc. te mogen maken ofte doen maken syne konstige inventie ende instrumenten op verscheiden manieren, omme daermede aen schepen, die den Rhyn ofte andere stromen passeren, teghen stromen sonder treckmenschen, paerden, riemen ofte zeylen, met lichter arbeit ende geringe costen spoedich te doen opvaren. Verbiedende etc., mits dat den suppl. gehouden sal syn, de voorsz. syne inventie ende instrumenten in treyn te brengen binnen den tyt van 6 maenden naestcomende, reserverende haere Ho. Mo. aen haer, de voorsz. inventie ten effecte gebracht synde, deselve aen haer te nemen voor eenen behoorlyken recompensie, ofte arbitreren, waervoor den suppl. deselve elck in 't praticulier sal hebben over te laten, die deselve sal begeren te gebruycken. (Eod.).
G. van Stralen. Opte requeste van Joncker Goswyn van Stralen, drossaert der stede ende lande van Bergen opten Zoom, voor hem selven ende syne mede-erfgenamen, kinderen ende erfgenamen van wylen Joncker Jan van Stralen, die erfgenaem was, onder beneficie van inventaris van wylen hr. Anthonis van Stralen, syn broeder, in syn leven borgermeester van Antwerpen, syn den suppl. geaccordeert brieven van voorschryven aen den secreten raet vanden Ertshertoghe tot Brussel, met oversendinghe vande voorsz. requeste ende gevoegde consultatie van rechtsgeleerden, ten einde haer E. gelieve alles te oversien ende examineren, ende by hare Hochheden bemiddelen ende intercederen, dat de sake ende pretentie des suppl. mach gevonden, geëyndigt ende geaccommodeert worden tot contentement desselfs, tot onderhoudinghe van meerder vrientschap ten beyden syden, aengesien, dat notoire is ongefundeert, datter geseet wordt, dat de actien vanden suppl. souden wesen geconfundeert ende geëxtingueert in den persoon vanden Coninck, by confiscatie. (Eod.).
Aerdenburch, pred. Is gelesen requeste van borgermeesteren ende schepenen der stadt Aerdenburch, in Vlaenderen, versoekende, dat voor eenigen tyt haer tweede predicant,
| |
| |
mr. Segerus Pith, syn jaerlicx pension betaelt soude mogen werden vuyte generale middelen, ende hierop gehoort het advis vanden raedt van state, hebben hare Ho. Mo. geaccordeert, dat men den voorsz. tweeden predicant Segero Pith, voor twee jaren vuyte generale middelen, in Vlaenderen vallende, sal betalen t'elcken 400 gl., als namenlyck voor het voorl. jaer 1614 alsnu gereet 400 gl., ende teynde van het loopende jaer 1615 andere 400 gl., mits, dat die suppl. de reste tot 600 gl. 's jaers sullen suppleren. (Jan. 26).
Floris Balthasar. Is Floris Balthasar, gecarteert ende opte mate gemaeckt hebbende etc., de geheele gelegenheit vanden Rhynstroom mette appendentien van dien, van Wesel tot het Tholhuis toe, daermede hy hare Ho. Mo. heeft vereert, toegeleet, tot eene erkentenisse 100 daelders, voor syn moeyten. (Febr. 6).
Contschappe crygen in der haest. De heere advocaet van Hollant, ter begeerte van syn Excell., heeft hare Ho. Mo. gecommuniceert seker gedruckt boucxken, geintituleert: Nuncius inanimatus, dienende tot conschappen in der haestte crygen, van alle quaertieren; maer nae deliberatie is goetgevonden, dat men het voorgeven sal difficulteren. (Febr. 11).
James Farme, eng. pr. Is mr. James Farme (!), dienaer des Goddel. Woorts tot Nyemegen, voor de Engelsche ende Schotsche soldaten aldaer toegeleyt 200 gl., voor twee jaren dienst sal hebben te continueren, daer dat sal vereischen. (Febr. 14).
Pr. Maurits met de penne getrocken. Is Balthasar Gerbier, die metter pennen syn Exc. seer pertinentelyck heeft afgetrocken, ende hare Ho. Mo. daermede vereert, toegeleet, voor een vereeringe, hondert guldens eens. (Febr. 21).
Oude Leyssen. Is Hillebrant Jacobsz., gesworen drucker vande generaliteyt, geaccordeert octroy, omme voor vyff naestco. jaren alleene etc. te moghen drucken ende uytgeven in alle talen de Oude Leyssen, die veele aendachtighe gemeene luyden op christelycke feestdaghen in hare huysen plachten te singen, gesuyvert van verscheiden onbequame ende onschriftuerlyke manieren van spreken, oock op veel beter dicht ende rym gestelt als te voren, met het behouden vande oude wysen, op hare behoorlycke maten ende regulen naer 't aert ende konste vande musicque, melodieuselyck gebracht synde, op nyeuws gedruckt, ende daerby gevoecht verscheyden andere christelyke lofsangen, handelende van Jesu Christi, onsen enighen Heylants ende Salichmakers geboorte, leven, leeren, wonderdaden, lyden, sterven, opstandinghe vuyten dooden, opvaert ten hemel, sendinghe des Heil. Geestes, etc. Verbiedende alle ende eenen yegelyken, etc. (Febr. 26).
Afbeelding van veldslagen, etc. Is Michiel Colyn, boeckvercoper, wonende binnen Amsterdam, geaccordeert octroy, omme voor 5 jaren naestco., alleene etc. te mogen drucken ende vuytgeven, de figuurlyke afbeeldinghe ende descriptie van alle de slagen, belegeringen ende andere notabele geschiedenissen, gevallen gedurende den oorloge tegens die Coninck van Spagnien, onder het beleyt van syn Excell. den hr. Pr. van Orangien, ho. me., ende van syn Excell. Pr. Maurits van Nassau etc. Verbiedende etc. (Febr. 27).
R. Bontius, lyfarts. Is gelesen sekere memorie van syn Excell., daerby deselve den persoon van Doctor Reynerus Bontius, overmits desselfs experientie, recommandeert, dat hare Ho. Mo. syn persoon gelieven aen te nemen op alsulcken voet ende gagie, als sal. Doctor Busenius getracteert is geweest, ende nae deliberatie goetgevonden, deselve memorie te stellen in handen vanden raet van state, om behoorlyck daerop te letten, ende hare H.M. te adverteren van haer advys. (Maart 3).
Idem. Den secretaris Huygens heeft overgebracht het advys vanden raet van state, op het versoeck Doctoris Bontii, versoeckende getracteert te werden gelyck Dr. Busenius sal. is getracteert geweest. (Maart 7).
Idem. Is gelesen het advis, by den raet van state geformeert den 6 deses, op de memorie van syn Excell., rakende den persoon Doctoris Bontii etc., houdende, dat hare E.
| |
| |
bevinden, dat eertyts Doctori Busenio als medicyn van 't lant is toegelegt een tractem. van 1000 gl. 's jaers, ende noch 50 gl. ter maent, in 't leger wesende, ende voor syne dienaren 100 gl. 's jaers, ende Doctori Strobano 600 gl. 's jaers, oeck 80 gl. ter maent in 't leger, ende voor syn dienaer 100 gl. 's jaers, haer voorts gedragende tot hetgene hare Ho. Mo. opte acceptatie Doctoris Bontii (die welcke syn Excell. seer noodich vindt) sal gelieven te disponeren; hierop gedelibereert synde, is goetgevonden, den raet van state te versoeken, dat hare E. Dr. Bontium sullen afvragen, of hy oock van meeninge is, syn woninge van Leyden alhier in den Hage te transporteren, ende te missen de gagie van syn professie te Leyden, gedurende den tyt vande bedieninghe, die hy versoeckt als medicyn van 't landt, omme etc. (Maert 14).
H. Gerritsz., Caertmaker. Ontfangen ende gelesen eenen brief van het collegie ter admiraliteit binnen Amsterdam, gedateert den 10 deses, daermede sy oversenden de requeste aen haer gepresenteert, by Hessel Gerritsz., inwonende borger ende caertmaker tot Amstelredam, recommanderende, dat hare H.M. gelieven 't selve soo favorabelyck aen te nemen, als d'importantie van sulck nut ende industrieux werck, dat hy maeckt, dienende tot illustratie mit ende prouffyt vande seevaert, meriteert, daertoe die suppl. geen costen en spaert; hierop gedelibereert synde, is verstaen, dat de suppl. syn begonnen werck sal voortsetten, ende 't selve gedaen ende voleyndicht wesende, sullen hare Ho. Mo. denselven daervooren recognosceren, na dat bevonden sal worden t'tselve te meriteren. (Eod.).
Predd. van Sluys. Opte requeste van burgermeesteren ende regeerders der stede van Sluys, mitsgaders den kerckenraedt derselver stadt, versoeckende, omme redenen daerinne verhaelt, jegenwoordich tot die twee predikanten noch een derden predicant, die tesamen by gebeurte, zoo wel de voorsz. stadt, als St. Anna ter Muyden bedienen mogen, gesien hier beneffens de serieuse recommandatie, ten einde voorsz. vande kercken dienaren in den eylande van Walcheren, ende daeromtrent, hebben hare Ho. Mo. in het aennemen vanden voorschr. derden predikant binnen Sluys geaccordeert, ordonnerende, dat tot dien eynde dese requeste sal werden gestelt in handen vanden raet van state. (Eod.).
Idem. Is gelesen de requeste vanden baillu, borgermeesteren ende schepenen der stede ende schependom van St. Anna ter Muyden, gelegen omtrent Sluys in Vlaenderen, versoekende, dat den derden predicant aen die van Sluys soude mogen werden geappr. tot een eygen dienaer van St. Anne ter Muyden voorsz., ende na deliberatie goetgevonden, dat men de requeste etc. mette resolutie, daerop genomen, vande concessie van een derden predicant, den 14 deses, sal intrecken, ende beyde requesten stellen in handen vanden raet van state, omme hare Ho. Mo. daerop te adverteren van derselver advys. (Mart. 16).
Andr. Hunter, Schotsch pred. Op de requeste van Andreas Hunterus, predicant van de Schotsche regimenten, is geacc., dat den ontf. generael, om redenen in des suppl.'s requeste verhaelt, denselven sal anticiperen 100 gl. vande extraord. 200 gl., die hy eenigen tyt jaerlyks heeft genoten, verschynende in het loopende jaer 1615. (Eod.).
Dr. Bontius. Den secret. Huygens brengt by geschrifte 't antwoordt Doctoris Bontii, op den twee poincten, die hem by den raet van state, ter begeerte van hare Ho. Mo., syn voorgehouden. (Mart 19).
Tapisserien. Syn Oucommera (!) ende Sara Duyst Mennincx dr., respective huysvrouwen van Fra. Spierinck, tapissier, ende Cornelis Jansz. Graswinckel, borgers tot Delft, geaccordeert hare versochte voorschriften aen den Co. van Polen ende stadt Danzick, om complement van justicie, tot ontslaginge van hare goederen, by den Co. van Denemarcken doen arresteren. (Eod.).
Pred. te Sluys. Is gelesen het advys, by den raet van state geformeert den 17 deses, op de twee differerende requesten, d'eene op ten naem vanden baillu, borgermeesters ende
| |
| |
regeerders der stede van Sluys ende den kerckenraedt aldaer, ende d'ander opten naem van baillu, borgermeesteren ende schepenen der stede van St. Annen ter Muyden, houdende, dat haer E. bedunkt, terwylen tot Sluys maer een kerke en is, die tot noch toe by twee kerkendienaers wel heeft kunnen bedient worden mette cleyne kercke ende gemeente van S. Annen ter Muyden, dat 't selve voortaen also noch wel sal kunnen geschieden, ende dat oversulcx het versoeck van d'een ende d'ander der suppl. voor als noch wel souden mogen vuytgestelt worden tot op beter gelegenheyt ofte meerder nootwendicheyt, oock mede ten aenzien dat de generale middelen in Vlaenderen, daeruyt desen derde predicant soude moeten betaelt worden, noch al veel te cort comen tot lasten van 't lant, soo van fortificatie als anders, die daer uyt moeten vervallen worden; ende nae deliberatie hebben hare Ho. Mo. haer mettet voorsz. advys geconformeert. (Mart 20).
Dr. Bontius. Is gelesen de verclaringe Doctoris Bontii, die hy in den raedt van state by geschrifte heeft overgegeven, opte poincten hem voorgehouden, ghisteren alhier overgelevert by den secretaris Huygens, maer is opgehouden daerop te resolveren. (Eod.).
Tho. Leamer. Gelesen de remonstrantie, overgegeven by Thomas Leamer, aengaende de conste vanden aertbodem's lengte te vinden, versoekende dat hare Ho. Mo. gelieven syn arbeytsloon neffens syne oncosten ende schaden, daerdoor geleden, hem in der redelicheyt te beloonen, ende als noch verstaen, dat den remonstrant, in conformité van hare Ho. Mo. voorgaende verschenen verclaringe, ierst sal hebben te doen effectuele demonstratie van syne inventie, alsoo dat die schippers ende stuerluyden die kunnen verstaen ende gebruycken ende attesteren mogen, dat sy deselve met waerheyt by experientie also hebben ondervonden, als wanneer dat hare Ho. Mo. hem sullen effectuelyck oock doen presteren ende voldoen de somme, die hem daervoor by deselve belooft is. (Mart 21).
Waterwerck. Is Pieter Adriaensz., timmerman binnen Delft, geaccordeert octroy, omme voor 7 jaren alleene etc. te mogen maken etc. zeker molenconste, by hem geinventeert, desgelycx voor desen nooit gesien, geinventeert ofte gebruyckt, welcke geinventeerde moelens men sal kunnen ende mogen gebruycken, hetsy metten windt, met peerden als oock op wagens, volgende het model, daervan zynde, ende zulk een molen meer korens kunnen malen, dan twee vanden voorgaende molens voor desen by iemant geinventeert. Verbiedende etc. (Eod.).
A. Neomagus. Is A. Neomagus toegeleyt 50 gl. eens, tot eene vereeringe voor seker boecxke, dat hy hare Ho. Mo. heeft gepresenteert, geintituleert: Expeditio Mauritiana Flandrica cum exercitu potentissimorum ordinum unitarum Nederlandiae provinciarum. (Maart 25).
Dr. Bontius. Is Dr. Bontius aengenomen tot een medicyn vande generaliteyt, op conditie, dat hy syne residentie sal mogen bliven houden binnen Leyden, op een tractement ordinaris van 600 gl. 't sjaers, boven de gagie van syn professie, ende als hy te velde sal gaen, sal hy genieten, soo veel ordinaris ende extraordinaris voor hem ende syne dienaren, als Dr. Busenius saliger genoten heeft. (Maart 26).
Glas vd. generaliteyt. Is de heren Biesman geaccordeert een glas in zyne nyewe huysinge tot Niemegen, mette wapenen vande generaliteyt, tot costen vande generaliteyt. (Maart 27).
Meursius. Opte req. van Jo. Meursius, prof. in de universiteyt tot Leyden, is geaccordeert, dat men voor denselven sal depecheren ordonnancy van 300 gl. voor de vereeringe, die hem toegeseyt is, beschryvende in het jaer veertien de historie vanden saken, die gepasseert syn in den voorleden jaeren 1609, 10 ende 11, synde voorts goetgevonden, dat men syn gepresenteerde werck sal visiteren, ende geconsenteert, dat hy volgende syne presentatie sal mogen beschryven het leven ende onsterflyke daden vanden hr. Prince van Orangien, hoochl. ged. (Apr. 1).
| |
| |
Indiaansche tapisserien. Is joffr. Barta van Swieten, wed. van wylen Jor. Floris Tserclaes, geacc. paspoort, omme voor den Hertoch van Arschot, Princc van Ardenburch ende desselfs vrouwe gemalinne te moegen uit dese landen transporteren sekere coffers met Indiaensche tapisserien, daermede die Ed. M. heren staten van Hollant hare Excellentien hebben vereert, over den coop van Terschellinck, mitsgaders 4 stucken goude lakenen, ofte toiletten, ende 10 stucken lindewaet, soo van effen als pelle ofte servietten werck, vry van convoy ende licent. (Apr. 6).
Lammertyn. Opte req. van Passchier Lammertyn, damastwerker, versoekende, om redenen daerinne verhaelt, by leeninge geassisteert te worden mette somme van 2000 gl., voor den tyt van 6 jaren, sonder interest, is geappoincteert nihil. (Apr. 7).
Pred. te Maassluis. Is Johanni Fennacolio, dienaer des Goddel. Woorts tot Maessluys, toegeleyt 100 daelders tot een vereeringe van het bouck, by hem haere Ho. Mo. ende syn Excell. gedediceert, geintituleert: Wytberoemde commentarien van Cajus Julius Caesar, eerste Keyser van Romen, by hem vuytten Latyne verduyts, daervan hy eenige exemplaren hare Ho. Mo. heeft gepraesenteert. (Eod.).
Geschutgieteryen. Gelesen de requeste van mr. Coenraedt Anthonisz., geschutgieter alhier in den Hage, versoukende, alsoo syn Exc. hem acte heeft doen depescheren, omme de superintendentie ende d'ooge te hebben over de twee nyeuwe gieteryen, die binnen Rotterdam ende Enchuysen opgerecht zyn; door dien aldaer nyeuwe meesters gestelt zyn, ende weynich ervaeren omme de formen wel te maecken ende het cooper nae behooren te mengen; dat haere Ho. Mo. gelieve hem daervooren jaerlicx toe te leggen soodanich eerlyck tractement, als deselve in equiteyt sullen bevinden te behooren; ende geordonneert deselve te stellen in handen vanden raedt van staete, omme haere Ho. Mo. te adverteren, wat vande saecke is, met haer E. advys, nyettegenstaende dat haer E. egeen bewint en hebben vande saecken, d'admiraliteyten aengaende. (Apr. 11).
Fransch pred. Opte requeste van Wilhem Remantius, predicant vande Francoysche regimenten, versouckende augmentatie van syn tractement tot last van 't landt, is dit versouck affgeslagen. (Eod.).
Abdy van Affligem. Is gelesen eenen brieff, geschreven by den audiencier Verreycken aen den heere Advocaet van Hollandt, daerby deselve by last vande Ertzhertogen ter requisitie vanden Abt van Affligem versoeckt overleveringe vande stucken ende papieren, d'abdie van Affligem aengaende, vermoegens het tractaet van bestant, die alhyer noch moegen resteren; waerop dat goetgevonden is te hooren den agent Falckenburg, als naememlyck, off de overleveringe vande voorsz. pampieren ende stucken nyet volcomentlyck en is geschiet. (Apr. 14).
Chirurg. instructie. Opte req. van Anth. Michiels Coopman, wonende binnen Middelburch, versoeckende octroy omme alleene te moegen doen drucken ende vuytgeven seecker bouck, geintituleert: Der chirurgyns instructie etc.; Is verstaen, alvoren hierop te disponeren, dat men eerst 't voorsz. bouck sal stellen in handen Doctoris Bontii, om dat te visiteren ende haere Ho. Mo. daerop te onderrichten van syn advys. (Eod.).
Varen tegen stroom. Opte requeste van Johannes Ketschet, van Bonn, die hem vanteert gevonden te hebben seeckere konste, omme de schepen te doen voeren opwaerts tegen stroom; is geappoincteert, dat alvooren naerder op het versouck vanden suppliant te disponeren, haere Ho. Mo. begeren ierst te hebben claerder blycke vande waerheyt van desselfs inventie, verclarende dat zy nyet en verstaen hem daertoe eenich gelt te doen verstrecken. (Eod.).
Dav. de Solempne. Is Davidt de Solempne, quartiermeester van het regiment van Graeff Ernst Casimir van Nassau, toegeleet 60 gl., voor de presentatie, die hy haere Ho. Mo. heeft gedaen van seecker vier caerten met een instrument, daertoe dienende, daermede dat
| |
| |
men een quartier soo haest affmeten kan, als een man kan loopen. (Apr. 17).
Varen tegen stroom. Is Johanni Kedtschet, van Bonn, geaccordeert octroy, omme voer den tyt van 15 jaeren naestcommende alleene etc. te mogen maecken ofte doen maecken, gebruycken ofte laten gebruycken syne constige inventie ende instrumenten, op verscheyden manieren, omme daermede alle schepen, die den Rhyn ofte stroomen (daer men peerden gebruyckt) passeren tegen stroom, sonder treckmenschen, paerden, riemen ofte zeylen, met lichter arbeyt ende geringer costen spoedich te doen opvaeren. Verbiedende etc. (Apr. 22).
Hub. Bilius. Is Huberto Bilio, die haere Ho. Mo. tot noch toe hebben gehouden in studiis, hebbende aengenomen syne promotie in Italien, inde medicynen, versocht hebbende subventie, om aldaer twee jaeren te moegen practizeren ende daernae t'huys commen, noch toegeleet voor al 200 gl. eens, sonder dat hy haere Ho. Mo. meer moeyelyck sal moegen vallen, om voorder assistentie. (Apr. 27).
Geschut. Opte requeste van Steven Gerritsz. ende Loys de Geer, coopluyden tot Dordrecht, syn de supplianten geaccordeert favorabele voorschriften aen den Coninck ende Coninginne van Sweden, ten eynde haer geaccordeert werde licentie, als aen hare H.M. commisen, omme vuyt haere rycken te moegen voeren 400 stucken geschuts, met alsulcke quantiteyt salpeters ende coogels, als sy suppll. van nooden sullen moegen hebben, mits dat die suppll. haer revers sullen gehouden syn te geven, dat sy 't voorsz. geschut, salpeter ende coogels nyeuwers elders en sullen brengen als alhyer te lande, ende 't selve leveren aen de collegien ter admiraliteyt, tot eenen redelycken prys, by soe verre als sy dat begeeren. (Apr. 30).
Doopsgezinden te Aerdenb. Is gelesen de req., gepresenteert opten naem van die gemeene litmaten, die men noemt Doopsgesinde ofte Mennonisten, residerende binnen Aerdenberch, ende de limiten daeronder gelegen; ende geordonneert daerop te schryven aen baillu, borgermeesteren ende schepenen van Aerdenburch, dat haere Ho. Mo. met verwonderen verstaen, dat contrarie hare resolutie, die hun by haere Ho. Mo. last is aengeseet, door den commis Jan Bogaert, sy de supplianten voerder noch in den vrydom van haere vergaderinge ende exercitie van haere religie binnen Aerdenburch verhinderen, turberen, ende moeyelick vallen, met verbiedinge van haere vergaderinge, arrestementen, apprehensien ende amenden, die wyle haere Ho. Mo. verstaen, dat de voorsz. gemeene litmaten van de Doopsgesinde in haer gemoet, conscientien, vergaderingen ende exercitien binnen Aerdenburch, soo vry met alle stillicheyt ende modestie sullen toegelaten worden, als dat geschiet allomme elders in de provincien, steden ende plaetsen vande vereen. Nederl., sonder eenige contradictie ofte tegenheyt, behalven dat sy op haer vergadering opsicht sullen moegen nemen, by soo verre als hun dat goet dunckt, ende dat sy ten selven eynde den voorsz. magistraet t'elcken sullen doen aengeven, als sy sullen begeeren te vergaderen; ordonnerende haere Ho. Mo. oversulcx, dat sy hun hiernae precise reguleren, tot beeter onderhoudinge van ruste, vreede ende eenicheyt in de voorsz. stadt, sonder de voorsz. litmaten oock ter causen van haere voergaende gepasseerde vergaderinge, voor eenige boete ofte contraventie te apprehenderen ofte executeren. (Mey 4).
Nieuwe inventie. Is Wilhem Engelbert, Engels edelman, toegeleet voor eene vereeringe, voor den dienst, die hy aen dese landen gepresenteert heeft te doen, door middel van seeckere nyeuwe inventie, by hem geinventeert, 100 gl. eens, ende deselve syne inventie haere Ho. Mo. over te laeten. (Mey 8).
Boek der perspectief. Is Samuel Marolcis tot eene vereeringe toegeleet de somme van 100 gl., voor seker bouck der perspective, by hem aen hare Ho. Mo. gedediceert, gepresenteert ende vuytgegeven. (Eod).
Molenwerk. Opte requeste van Franchois Verschage, gebooren borger der stadt Leyden,
| |
| |
ende Pieter van Coeysiel, timmerman, mede borger aldaer, is denselven supplianten geacc. octroy, omme voor den tyt van vyff jaeren naestcommende alleene, ende die geene, die zy dat toestaen sullen, in de vereen. provincien te moegen maecken, doen maecken ende gebruycken seeckere bequame ende dienstige instrumenten, die voor desen noyt gevonden noch geinventeert syn geweest, daervan het gebruyck sal strecken tot grooten dienst ende gerieff van dese landen, mitsgaders vande goede ingesetenen van dien, ten regarde dat men voor de voorsz. geinventeerde instrumenten sal kunnen maecken watermolens, desgelycx olymolens; item, volmolens om alderley laeckenen, karsayen ende pletssen te kunnen vollen, met alderley slyp- ende tarasmoelens, oock alle zeemtouwers, broeck ende volmolens, ende dit alles nyet door cracht van wint, val van water, ofte paerden, ende nyet met groote ruymte van plaetsse daertoe noodich te hebben, maer ter contrarien alleene door cracht van een persoon ende met beslaen van weynich plaetsse; item, om, des noot synde, in manieren als voren coren te malen, hebbende sy supplianten daerbenevens de voorschreven olymoelen geinventeert in sulcker voegen, dat deselve soo veerdich als d'ordinarisse olymolens sal kunnen gebruyckt worden, ende dat in soodanige stillicheyt, dat het geluyt van dien by de aldernaeste gebuyren niet meerder gehoort sal worden, als andere gem. handtwercken. Verbiedende etc. (Eod.).
P. Lammertyn. Opte requeste van Passchier Lammertyn, is goetgevonden, alvooren daerop te disponeeren, dat den agent Falckenburg, met twee vrouwen, haer des verstaende, eerst sal doen visiteren ende estimeren, op redelicheyt des suppl. ammelaeckens ende servietten, in deselve requeste gemencionneert. (Eod.).
Idem. Den agent Falckenburch rapporteert, dat hy met twee vrouwen, haer des verstaende, gevisiteert hebben het damastwerck van Passchier Lammertyn, (wesende ammelaeckens ende servietten) ende bevonden, dat 't selve is goet goet, weerdich tusschen de vyf ende ses gl. d'elle; ende is daerover deselve Falckenburch geauthoriseert, omme metten voorsz. Lammertyn opten coop van 't voorsz. damastwerck te handelen, ten meesten proffyte van 't landt. (Mey 12).
Idem. Is geaccordeert te depescheren ordonnantie op Cornelis Jacobsz. Schouth, van de somme van 995 gulden 10 stuyvers, vuyt saecke van acht ammelaeckens fin fin, thien vierendeelen breet, met landtbouwerie, den affganck bancquet op tafel, vier blompotten in de hoecken, lanck elck ammelaecken als volcht: seven van sess ellen ende een van seven ellen, compt te saemen 49 ellen lengte, d'elle tot 5 guld. 10 st., bedraecht 269 guld. 10 st., ende 22 dosynen servietten, sorterende totte voorsz. ammelaeckens, tot 2 gl. 15 st. 't stuck, compt 726 gl., die haere Ho. Mo. door den agent Falckenburch, ten dienste vanden lande hebben doen coopen van Passchier Lammertyn. (Mey 13).
Balsem v. Dr. Salviani. Is Benedetto Salviani, doctor Italiaen, versouckende octroy totte distillatie ende vercoopen in dese landen vande balsem, by hem vuyt Italien gebracht, zyn versouck affgeslagen. (Mey 15).
Instructie des chirurgyns. Is Anthony Michielsz., woonende binnen Middelburch, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van seven naestcommende jaeren alleene etc. te moegen doen drucken, vuytgeven ende vercoopen, in alle spraecken, seeckeren bouck, by synen vader saliger gecolligeert, ende by hem in 't licht gebracht, geintituleert: Instructie des chirurgyns, wat sy behooren te weeten in de chirurgie, aleer sy haer begeven in dienste van Keysers, Coningen, potentaten etc. Verbiedende etc. (Mey 19).
Belegering der stad Ostende. Is Philippe Fleming, auditeur in Vlaenderen, geaccordeert consent ende octroy, omme voor den tyt van seven naestcommende jaeren alleene etc. in alle spraecken te moegen doen drucken, vuytgeven ende vercoopen seecker bouck, by hem beschreven, vanden handel, vande langduerige, wytvermaerde ende seer bloedige beleegeringe der stadt Oostende. Verb. etc. (Mey 18).
| |
| |
Geschut. Is gelesen het advys, by den raedt van state geformeert opte requeste van Coenraedt Anthonisz., geschutgieter alhyer in den Hage, mitsgaders op desselfs overgegeven declaratie van costen den 26 Apr. laestleden, houdende, dat haer E. bedunckt, dat den suppliant de partyen, soo die in de voorsz. declaratie worden vuytgetogen, souden mogen werden gepasseert, ende dat hem voorts voor de dachgelden van 32 dagen, in 't leste art. vermelt, soude mogen toegeleet worden 50 gl. eens, te betaelen by de admiraliteyt, ende dat hy hem daermede voor dese reyse soude behooren te genoegen. Hyermede hebben haere Ho. Mo. hun geformeert, ende is geacc. dienvolgende te depescheren ordonnantie van 264 gl. 9 st., op het collegie ter admiraliteyt tot.... (Mey 21).
Kerk te Groede. Is gelesen het advys des raedts van staete, geformeert den 14 deses, opte requeste, gepresenteert by den kerckendienaer, kerckmeesters ende gemeente vonde nyeuwe dyckaige vande Groede, nae dat haer E. daerop gehoort hadden het advies van het collegie vande Vryen, houdende, dat haer E. hun met 't selve advis conformerende, souden goetvinden, dat men alvorens met die van Ste Baeffs soude behooren in communicatie te treden ende mette selve te accorderen, wat penningen sy souden contribueren tot het opmaecken ende repareren vande kercke tot Groede, een woninge voor den predicant, ende een schole aldaer; ende 't selve gedaen synde, dat alsdan voorts by haere Ho. Mo. op haer versoeck sal geleth ende geordonneert worden nae behoren. Hyermede hebben haere Ho. Mo., nae behoorlycke deliberatie, hun geconformeert ende dienvolgende geaccordeert, dat die van 't voorsz. collegie vande Vrien eenige vuyten haeren sullen committeren, die welcke haere Ho. Mo. mits desen authoriseren, omme met die van Ste Baeffs te commen in communicatie ende mette selve te accorderen, wat penningen dat sy sullen contribueren tot het opmaecken ende repareren vande voorsz. kercke tot Groede, een woninge voor den predicant ende een schoole aldaer, om dit gedaen, alsdan voorts by haere H.M. op het versoeck vande supplianten geleth ende geordonneert te worden nae behooren. (Eod.).
Nieuwe taffa-werken. Opte requeste van Corn. Michielsz., taffawercker tot Delft, versoeckende octroy omme alleene te maecken eenige nyeuwe wercken, by hem geinventeert, van alle soorten, gelyck de borduerwercken; is het versoeck des suppl. affgeslagen, omdat de voorsz. geinventeerde wercken alreede publicquelyk vercocht worden. (Mey 25).
Joh. Meursius. Opte requeste van Johannis Meursius, professor in de universiteyt tot Leyden, is geconsenteert, dat die greffier Aerssen ende secretaris Huygens den remonstrant sullen doen inspectie vande registers vande resolutien van haere Ho. Mo., ende des raedts van state, tot vervolginge vande historie vande saecken, gepasseert nae de handelinge ende het besluyt vande trefues. (Mey 30).
Inventie om staal te maken. Is Rene de Cercleres, grave van Horen, geacc. octroy, omme sonder crenckinge ende prejudicie van zyne ende zyner kinderen ende nacomelingen qualiteyt, alleene etc. voor den tyt van seven jaeren naestcommende te moegen maecken ofte doen maecken eene nyeuwe konste, van goet ende oprecht stael te maecken in groote quantiteyt, van gegooten yser, daer men gotelingen van gewoon is te gieten. Verbiedende etc. (Juny 1).
Dirc Canter. Die heere van Rysenburg heeft haere Ho. Mo. gecommuniceert den brieff, by hem ontfangen vande heeren gedeputeerde vande staten 's landts van Utrecht, vanden 21 der voorleden maendt, inhoudende, dat tot hunder kennisse is gecomen, dat Dirck Canter tot Amstelredam is, ende converseert, gelyck te sien is vuytte bygaende verclaringe, dewelcke by meer andere geconformeert wort; ende dat haer E. mitsdien begeren, dat hy dat met vertrouwde heeren ende vrunden sal communiceeren, ende van haere Ho. Mo. ofte vande heeren staten van Hollandt brieven procureren aen den magistraet ofte officier tot Amstelredam, ten eynde de voorsz. Canter
| |
| |
by deselve gesaiseert ende daernae off in den Hage, ofte tot Utrecht gesonden mochte worden; versoeckende dienvolgende die voorsz. heere van Rysenburch, dat haere Ho. Mo. sulcke brieven gelieve te schryven, opdat dusdanige moetwillige verachtinge vande publycque authoriteyt ende de justitie, mitsgaders soo grooten schandael van soo periculosen consequentie geweert ende gebetert mach worden; ende hierop gedelibereert, ende op alles nae behooren geleth synde, is in't voorsz. schryven van borgemeesteren ende regeerders der stadt Amstelredam geaccordeert, ende dat men dienvolgende deselve serieuselyck sall versoecken ende vermaenen, dat sy tot voorstant vande justitie ende vande voorsz. publicque authoriteyt, de gedecreteerde sententie tegen den voorsz. Dirck Canter, ten overstaen van gedeputeerde van haere Ho. Mo. vergaderinge ende vanden raedt van staete, ofte selfs willen executeren, ofte behoorlycke ordre geven, dat de voorsz. Canter datelyck verseeckert ende alsoo nae Utrecht, ten eynde voorschreven gesonden werde, onder behoorlycke acte van non prejudicie. Ende voorts goetgevonden, dat men tot dien eynde by den brieff sal voegen copie vande overgesonden depositie ende verclaringe, maer daervuyt laeten den naem vanden deponent. (Juny 2).
Joh. Ketschet. Naerder geleth synde op het vertoog van Johannes Ketschet, aengaende de belooninge, hem toegeleet voor syne nieuwe inventie ofte scheepskonste ende wat daervuyt spruyt; is geaccordeert, by soo verre als yemandt des voorsz. suppliants inventie begeert nae te maecken off te gebruycken, dat hy denselven suppliant ierst voor sine inventie in de redelickheyt sal hebben te contenteren; edoch by aldien daerop questie geryst, verstaen haere Ho. Mo. de decisie van deselve aen haer te behouden, omme daerop te ordonneren, gelyck sy nae de gelegentheyt der saecke sullen bevinden te behooren. (Juny 6).
Kerk te Aerdenburch. Opte requeste van baillu der stede van Aerdenburgh tegens de kercken- ende armemeesters vande goederen van Maria kercke ende Ste Baeffs binnen de voorsz. stede, is geordonneert deselve te stellen in handen vanden raedt van state, om hierop te letten, ende is 't noot, oock dese saecke sommierlyck by rechte aff te doen. (Juny 13).
Boetius Bolsweert. Opte requeste van Boetius Bolswaert, plaetsnyder tot Amstelredam, in cooper gesneden hebbende de effigies vanden Palsgrave Cheurfurst ende Cheurfurstinne, na de schilderye ofte contrefeictinge, by mr. Michiel van Mierevelt naer 't leven van haere Hoocheden gedaen, is denselven geaccordeert privilegie, om deselve effigies alleene te mogen snyden, met verboth in communi forma voor den tyt van vyff jaeren. (Juny 17).
J. Henriksz. Jarichs. Is Jan Hendricxz. Jarichs, ontfanger generael vande admiraliteyt tot Dockum, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van seven jaeren naestcommende alleene etc. te moegen doen drucken ende vuytgeven seecker bouck, geintituleert: Het gulden segel des zeevaerts, daerinne beschreven wort de waerachtige grond vande zeylstreecken ende platte pascaerten, voor desen noyt bekent, waermede als onder een seecker segel, de generale regule van't gesicht des grooten seevaerts bevestigt ende tot syn volcommen perfectie gebracht wort, dienende tot een voorlooper vande voorsz. regule etc. (Juny 22).
L. van Ceulen. Opte req. van Adriaana Simons dochter, wed. van wylen mr. Ludolff van Colen, in zyn leven woonachtich tot Leyden, ende aldaer geweest zynde professor vande mathematicque scientie, is die suppl. toegeleet de somme van 72 gl., voor dat sy haere Ho. Mo. heeft gedediceert ende gepresenteert zeecker bouck in de geometrie, geintituleert: Fundamenta arithmetica et geometrica cum eorundem usu etc. (Juny 29).
Geschut. Opte requeste van Steven Gerritsz. ende Louys de Geer, is den suppll. geaccordeert opene patente van pasport, omme als haere Ha Mo. comisen in den rycken van Sweden, met consent des Conincx ende Coninginne, te mogen doen gieten, opcoopen ende ten dienste deser landen vuytten voorsz.
| |
| |
rycken doen voeren 400 yser stucken geschuts met eene goede quantiteyt salpeters ende ysere cogels, ende dat opten selven voet als den laesten Aprilis laestleden geconsenteert is te schryven ten fine voorsz. aen den Coninck ende Coninginne van Sweden, ten faveure vande supplianten, dies sullen de collegien ter admiraliteyt binnen Amstelredam ende Hooren ofte Enchuysen hiervan geadverteert werden, omme opte compste van 't voorsz. geschut, salpeter ende cogels te doen letten, om haere becompste daervan te mogen nemen ende gebruycken, ten dienste vanden lande. (July 1).
Orlers, les Lauriers etc. Is Jan Jansz. Orlers, bouckvercooper ende drucker tot Leyden, geacc. octroy, omme voor den tyt van vyff jaeren naestcommende alleene etc. te drucken ende vuytgeven zeecker bouck, geintituleert: La geneologie et lauriers de la très noble maison et familie des Comtes de Nassau, in zulcke talen, als hy sal goetvinden. Verbiedende etc. (July 8).
Rusch, Eng. pr. Opte requeste van Nicolaes Rusch, dienaer des Goddel. Woorts onder de Engelsche ende Schotsche compaignien te Breda, versoeckende daervooren een jaerl. tractement tot syn onderhout ende van zyn familie, hetwelck die borgermeesteren ende schepenen der stadt Breda oyck serieuselyck recommanderen by derselver brieff vanden 15 Juny laestleden; is 't versoeck des suppliants affgeslagen. (July 13).
Baken is de zee. Is gelesen seecker vertooch van Robbert Hudson, mr. schipper, woonende in de Days in Engelandt, raeckende het maecken van een wachthuys ende een ofte twee toorens, tot baeckens ende lichten in see opte goedingen, die men ses ofte zeven mylen in see sal kunnen sien, om de scheepen te verseeckeren ende in Duyns te brengen, daertoe hy van dese landen versoeckt eene contributie van 4000 gl. jaerl. Ende nae deliberatie goetgevonden, dat men den remonstrant voor zyn aengediende sal bedancken, ende aenseggen, dat haere Ho. Mo. 't selve zullen houden in bedencken, ende daerop letten nae behooren, sonder dat hy op antwoordt heeft te wachten. Accorderende denselven voor zynen goeden yver 50 gl. eens. (July 14).
L. Elsevier, pedel. Opte requeste van Loys Elsevier, bouckvercooper ende pedel tot Leyden, gecocht hebbende vande erffgenamen Bonaventura Vulcanius de psalmen Davidts, mitsgaders eenige Christelycke loffsangen, by den heere van Mont St. Adegonde, saliger, in Duytschen rieme overgeset, ende naderhant geheel verbetert; versoeckende renovatie van het octroy, om de voorsz. psalmen te moegen van nyeuws drucken; is verstaen dat den suppliant ierst sal thoonen ende exhiberen het consent, dat hy heeft vande weduwe ende erffg. vande voorsz. Bonaventure, mitsgaders vande vrouwe van St. Aldegonde. (July 28).
Jo. Ketschedt. Opte requeste van. Johannes Ketschet, versouckende geassisteert te worden met eene redelycke somme gelts, by forme van leeninge te verschieten, tot het maecken van syne inventie, omme de schepen tegen stroom te doen opvaeren, sonder trecken van menschen, paerden ofte wint; is geacc., dat men sal schryven aen de gecommitteerde raden ter admiraliteyt binnen Rotterdam, dat sy, ten fine voorsz. den voorsz. suppliant assisteren totte somme van drye ofte vuyterlyck vier hondert guldens eens, sonder meer, te weten tot het betaelen vande noodige materialen ende de timmeringe van zyne wercken, dies sullen sy haere Ho. Mo. van tyt tot tyt adverteren vande apparentie, die zy sullen vermercken van het succes van deselve wercken. (July 31).
N. Rusch, pr. Is opte requeste van Nicolaes Rusch, predikende onder de Engelsche ende Schotsche garnisoenen binnen Breda; versoeckende hem toegeleet te worden eenich recompens voor zynen gedaen dienst ende in consideratie van zynen hoochdringenden noot, gepersisteert by de voorgaende affslagige resolutie, omme dat hy hem heeft geingereert te predicken sonder beroep, dat nyet en behoort, maer denselven toegeleet, in conside- | |
| |
ratie van zynen soberen staet, 100 gl. eens, mits dat hy hem elders sal versien ende heure Ho. Mo. meer nyet moeyelyck vallen. (Eod.).
Arnoldi, pr. Opte requeste Hermanni Arnoldi Rhenani, minister tot Middelstum, is goetgevonden te verstaen het advys vanden raedt van state. (Aug. 1).
Idem. Gelesen het advys, by den raedt van state geformeert den 3 deses opte requeste Hermani Rhenani, eertyts predicant binnen Coevoerden ende nu staende binnen het carspel Middelstum, houdende, dat den raedt daerop nyet wel en soude kunnen advyseren sonder alvooren naerder onderricht te wesen vande gelegentheyt der saecke, te weeten door wyens ordre de reyinge vande straete binnen Coevoerden gedaen is, om dewelcke te volgen des suppliants huysinge, soo hy te kennen geeft, affgebroocken moet werden; it., oft deselve reyinge strect tot dienste ende chiraet vande stadt, off tot dienst ende voordeel van de fortificatien van Coevoerden, ende wat schaede den suppliant door 't selve affbreecken sal commen te lyden; welcke informatie genomen soude mogen worden by den eersten commissaris, die van wegen 't landt opte verpachtinge der middelen ofte visitatie vande wercken in dien quartiere zal trecken, hoewel haer E. 't selve van beduncken ende van beswaerlycke, jae oneyndelycke consequentie achten, in regardt van veel anderen, oft zoo haere Ho. Mo. om deselve redenen beter zouden moegen vinden het nemen vande informatie hierop nae te laeten, ende den suppl. alleenelyck, omme eenige particuliere consideratien van zyn persoon, 100 daelders ofte 200 guldens toe te leggen, dat haer E. 't selve stellen tot haerer Ho. Mo. discretie. Nae deliberatie is verstaen ende geresolveert, dat men den raedt van state sal versoecken, den iersten commissaris, die van wegen het landt opte verpachtinge vande middelen ofte visitatie vande fortificatiewercken in de quartieren van Coevoerden sal trecken, te lasten, te ondersoecken, door wyens ordre de reyinge vande strate gedaen is, om die welcke te volgen des suppl. huysinge, zoo hy te kennen geeft, moet affgebroocken worden; it., off deselve revinge staet tot dienste ofte chiraet vande stede, ofte tot dienste ende voordeel vande fortificatie van Coevoerden, ende wat schade den suppl. door 't selve affbreecken sal commen te
lyden etc. (Aug. 4).
Robb. Robbertsz. Is gelesen de requeste van Robbert Robbertsz., versoeckende vermeerderinge van zyn tractement, maer en is nyet goetgevonden daerinne te treden. (Aug. 6).
Psalmen Aldegondii. Is geaccordeert, dat men het octroy, geaccordeert tot het drucken vande psalmen Davidts, overgeset by de heere van Mont St. Aldegonde, saliger, sal prolongeren voor den tyt van 6 jaeren naestcommende, op den naem van Loys Elsevier. (Eod.).
Vuil vande steencoolen. Is Thomas Pacque, Isaac Burger, mr. Henrick le Maire ende Hans le Maire, alle woonende alhyer in den Hage, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van thien jaeren naestcommende alleene etc. te maecken zeecker konst, by hen gevonden ende gepractiseert, daermede zy het stoff ofte de vuylicheyt vande Schotsche steencolen ende smeecolen, dat metten roock vuyt den schoorsteen vliecht ende sich seer verde verspreyt, tot groote deformatie vande steden ende plaetsen, daer die gebrant worden, mitsgaders descommoditeyt, soo vande borgeren in soodanige steden woonende, als van alle andere luyden daeromtrent, doen blyven binnen shuys sonder sich vuyt te werpen buyten de schoorsteen, ofte walmgaten vande brouwers, smits ende andere, die soodanigen brant syn gebruyckende. Verbiedende etc. (Eod.).
Const om ver te zien. Opte req. van Thomas Raephout, doctor in de medicynen tot Geertruidenberch, syn gecommitteert die heeren Grave ende Goyer, omme ter presentie van syn Excell., den suppliant te hooren op zyne aengediende inventie, daermede dat men vuyt zeecker instrument, by hem gevonden, kan sien, wat opentlyck vyftich mylen in't ronde geschiet, ende haere Ho. Mo. vande apparentie vande waerheyt rapport te doen. Omme voorts etc. (Aug. 7).
Zach. Heyns. Is Sacharias Heyns, woonende
| |
| |
tot Swol, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van sess jaeren alleene etc. te mogen doen drucken ende vuytgeven zeecker boucxken, by hem overgeset ende getranslateert vuyte Francoysche sprake in de gemeene Nederlandtsche tale ende in rithme, geintituleert wesende, De weke van des weerelts scheppinge, poëtelick verlicht ende verciert by heer Willem van Saluste, heere van Berthas, groot omtrent 24 bladeren. Verbiedende etc. (Eod.).
Const om ver te zien. Die heeren Grave ende Goyer rapporteren, dat zy ter presentie van syn Excell. gesproocken hebben met Thomas Raephout, meester in de medicynen tot Geertruidenberch, op zyn inventie ende konste, omme in eenen spiegel te sien wat opentlyck vyftich mylen in 't ronde geschiet, maer nyet en hebben kunnen begrypen ofte vermercken, dat in syn voorgeven fundament is, behalven 't geene dat zy van zynen persoon verstaen hebben, sulcx dat zy met gemeen advys nyet goet en hebben gevonden, voorder metten suppl. aengaende zyne inventie te besoigneren; is goetgevonden dat men den suppl. door den agent Valckenburch sal doen aenseggen, dat haere Ho. Mo. met hem nyet en begeeren voorder te laeten besoigneren, maer dat deselve hem geaccordeert hebben 10 guldens eens, tot syne verteeringen. (Aug. 8).
Andr. Hunter, pr. Is den Schotschen predicant Andries Hunterus geaccordeert ordonnantie van hondert guldens, by anticipatie in betaelinghe vande twee hondert guldens, die hem extraordinaris zyn toegeleet, ende dat van het loopende jaer. (Aug. 13).
Jo. Orlers. Is Johan Orlers, die haere Ho. Mo. gedediceert heeft zeecker bouck, geintituleert: Genealogie et lauriers de très noble et ancienne famille des Comtes de Nassau, voor deselve dedicatie tot eene vereeringe toegeleet 150 gl. eens. (Aug. 14).
Joh. Lydius, pr. Is Johanni Lydio, dienaer des Goddel. Woorts, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van 5 jaeren naestcommende alleene etc. te mogen doen drucken ende vuytgeven: het leven der paeusen, beschreven by twee geleerde Eng. scribenten, te weeten Baleo ende Barns, met de continuatie tot dese jegenwoordige Paulo de vyfde. Verbiedende etc. (Aug. 17).
Molenwerk. Is Rene de Cercleres, Grave van Hoorne, geaccordeert octroy voor den tyt van 7 jaeren naestcommende, omme alleene etc. te mogen maecken off doen maecken eenen molen van cleyne costen, by hem geinventeert, omme eene genouchsaem courant te maecken in stil water, door d'elevatie van 't selve, om den voorsz. molen te doen gaen, daertoe hy dien heeft te gebruycken, namentlyck tot het maecken van stael, alsoo dese inventie nyet alleene en sal dienen ten fyne voorsz., dan oock dienstelyck sal wesen tot alle andere soorten van molens, om wateren ende andere diepten vuyt te trecken, dewyle hy die can doen climmen door deselve inventie, tot dertich voeten, sonder dat daeraen eenen duym sal manqueren, sulcx dat den voorsz. moelen groote proffyten in de provintien sal brengen. Verbiedende etc. (Aug. 19).
Wilh. Swert. Is Wilhem Swert, musicien, toegeleet twintich guldens, voor dat hy haere Ho. Mo. verthoont heeft zeecker clavicymbel van porceleynen, daerover hy derthien jaeren besich is geweest om deselve met het getal vande resonnancien na den eysch correct te vinden. (Aug. 21).
Henr. Patricius, pr. Opte requeste van Henricus Patricius, dienaer des Goddel. Woorts binnen Sutphen, is verstaen, dat den suppl. hem sal hebben te addresseren aen den Doorl. Hoochgeb. Furst George Wilhem, marckgrave van Brandenburch, ten eynde syne F.D. gelieve te schryven aen den commandeur Pithan, dat hy hem wil behulpel. zyn, daermede hy mach voldaen worden van zyne pretensien in de requeste gemencionneert, is voorts noch geaccordeert, dat men van wegen haere Ho. Mo. sal schryven aen den commandeur Pithan, alsoo deselve den suppl. geerne sagen geholpen, voldaen ende gecontenteert; dat haere Ho. Mo. daerom ernstelyck begeeren, dat hy in des suppliants saecke sal doen ende effec- | |
| |
tueren, 't geene dat hem tot dien eynde zyne Hoochgemelte F.D. desen aengaende sal recommanderen. (Aug. 24).
Martelaarsboek. Is Jan van Cloppenburch, bouckdrucker tot Amstelredam, ende Isaac Janssen Canyn, bouckdrucker tot Dordrecht, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van 10 naestcommende jaeren alleene te moegen drucken ende vuytgeven een algemeen martelaersboeck, ende kerckelycke historie van Christi geboorte aff tot den jegenwoordigen jaere 1615 incluys, verhalende alle de christenmartelaren, reformerende ende gereformeerde, van eeuwe tot eeuwe. Verbiedende etc. (Eod.).
Inventie. Gelesen de requeste, gepresenteert by Thomas Pacque, Isaac Borger, mr. Henrick le Maire ende Hans le Maire, is geordonneert deselve te senden aen borgermeesteren ende regeerders van Delft, ende haere E. te versoecken, alsoo haere Ho. Mo. vuyt het accoordt, by haer gemaeckt mette supplianten, nyet en kunnen begrypen off de meeninge van 't selve is, dat die geene, die eenige jaeren hiernae d'inventie vande supplianten sullen aennemen, selffs tot het laeste jaer toe van het accordt, gehouden sullen syn de thien achtereenvolgende jaeren daernae gedurende, te voldoen de conditien van 't selve accordt, dat zy haere Ho. Mo. daervan willen onderrichten, opdat zy op het versoeck vande supplianten moegen disponeren, gelyck bevonden sal worden te behooren. (Eod.).
Otto Tonser, pr. Is Sophia de Mandt, wed. van wylen Otto Tonser, in syn leven predicant tot Rynberch, versoeckende tractement ende recognitie van haers mans diensten saliger, toegeleet by commiseratie 30 gl. eens. (Aug. 28).
Catsant. Opte requeste vande kerckmeesteren ende hooftmannen vanden eylanden van Cadsant, is, omme redenen in deselve verhaelt, den supplianten geaccordeert prolongatie voor den tyt van vier jaeren, nae de expiratie vande loopende concessie, omme binnen denselven tyt alnoch tot haren proffyte te mogen genyeten ende gebruycken zeeckere partie landts, in 't eylandt van Cadsant liggende, groot omtrent 31 gemeten, toebehoorende de kercke van Schoondycke, opten selven voet vande voorsz. loopende concessie. (Sept. 1).
Tapytt. van Syde. Opte requeste van Andries Snellinck, coopman tot Haerlem, versoeckende octroy tot zeeckere inventie, by hem gevonden, omme met het wevers getouw ende spoele te maken in 't breet ende smal, zeeckere cleeden ofte tapyten van zyde, fyne zajette ende grove wolle van diverse coleuren; is goetgevonden, alvooren daerop te disponeren, dat men ierst sal hooren Passchier Lammertyn, om te weeten off de voorsz. inventie yets gemeyns heeft met zyne inventie. (Spt. 2).
Wynroemers. Is Lybert Meynaertsz. van Duynen ende Hugo Spieringh, beyde coopluyden tot Rotterdam, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van 15 jaeren naestcommende alleene etc. te mogen maecken ende doen maken zeeckere konste, by haer gevonden, om soo Franckfoortsche, Helbrontsche, Rintsche wynroomers, als oock andere diergelycke Duytsche romers ende bierglasen te blasen, sonder dat dezelve zyn cristelyng, in dese landen noyt gemaeckt ofte gepractiseert. Verbiedende etc. (Eod.).
Luyten-Tabelatuur. Is Nicol. Vale, Francois, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van 5 jaren alleene te moegen doen drucken ende vuytgeven eenen tabelatuerbouck, omme opte luyte te spelen, stichtelycke partyen, ende daerbeneffens de 150 psalmen Davidts, geintituleert: Het secreet vande musicque, daerby de juegt by zeer faciel middel, deselve tabelature bequamelyck in corte spatie sullen leeren, hier te voorens noyt by yemanden gemaeckt. Verbiedende etc. (Eod.).
Joh. Lodesteyn, pr. Opte requeste van Charles Silvius van wegen Johannis van Lodesteyn, predicant tot Soeterwoude, presenterende haere Ho. Mo. te vereeren eenige exempll. van zeecker bouck, by hem vuyten Latyne overgeset, beschreven door den Dr. David Pareus, professor in de theologie tot Heydel- | |
| |
berch, genaempt Eirenicon; is het versoeck des suppliants affgeslagen. (Eod.).
Fra. Spierinck. Is Francois Spierinck geaccordeert pasporte, omme, vry van licent, te moegen vuytvoeren drye camers van tapisserien voor den Coninck van Polen, by bem gemaeckt, gelyck den suppliant dat noch hier te vooren den 12 May 1612 geaccordeert is geweest. (Eod.).
Gevangen v. Tunis en Algier. Syn ter vergaderinge binnen gestaen den drogeman, Abraham Absanchi, jode, den Janitsser, met noch een Turck, die den orateur Haga mette patente vanden grooten heere gesonden heeft gehadt naer Thunis ende Algier, tot verlossinge van deser landen gevangens aldaer in merckelycken getale, daervan dat zy der achttien loss hebben gecregen, meest vuyt Thunis, alwaer de bevelen vanden grooten heere beter worden gerespecteert ende geobedieert als tot Algier, ende de vyfthien daervan alhier gesisteert in persoone, hebbende de resterende drye haer in Vranckerycke in dienste begeven; hebben gedaen rapport van haer gebesoigneerde tot Tunis ende Algier, ende van haer wedervaeren aldaer, namentlyck dat zy hebben loss gecregen die voorsz. gevangens, die nyet en waeren vercocht, maer dat men alle de vercochte haer soo sterck heeft geweygert ende met sulcke obstinaetheyt, dat sy haere persoonen souden hebben gepericliteert, hadden zy tot derselver ontslaginge verdere instantie gedaen, dewyle die Turcken tot Algier geresolveert hebben egeen Christenen loss te laeten, die vechten sullen als sy aengerant worden, maer wel die geene, die haer sonder vechten overgeven, die welcke evenwell berooft worden van schip ende goet, alsoo dat zy comparanten nyet anders hebbende kunnen verrichten, mette voorsz. verloste gevangens overgecommen syn door Vranckryck, opdat sy haere Ho. Mo. souden satisfactie ende contentement geven van haere gedaen debvoir, vermogens haren last ende instructie, die sy vande voorsz. orateur Haga ontfanghen hebben; verclarende, dat sy de voorsz. verloste gevangens verstreckt hebben, onderwegen drye ende oock vier ende vyff stuvers 's daechs, tot haren costen, hetwelcke die voorsz gevangens alsoo oock bekent hebbende, zyn deselve gelast te moegen naer huys vertrecken, wesende die voorsz. gevangens genoemt: Job Fransz., schipper; Jan Jansz., stierman; Job Fransz.; Jan Stevensz.; Corn. Evertsz.; Abraham Joppen; Cornelis
Joppen, alle van Rotterdam; Henrick Dommer, van Amstelredam; Henrick Michiels, schipper; Cornelis Cornelisz., hoog bootsman; Frans Adriaensz.; Claes Adriaensz.; Barent Barentsz., alle van Serdam; Andries Pietersz., van Monickendam, stierman; Cornelis Jacobsz., van Schermer; Evert Wibrants, van Enchuysen; Henrick ...... van Rotterdam; Claes Lauwertsz., van Enchuysen. Dese drye laetste hebben hun in Vranckryck in dienst begeven. (Spt. 7).
Boetius Bolsweert. Is Boetio Bolswaert, coopersnyder binnen Amstelredam, toegeleet 72 gl., voor de presentatie, die haere H.M. gedaen heeft van 26 exemplaren van het contrefeytsel, dat mr. Michiel Mierevelt gedaen heeft, naer het leven, van haere Hoocheden, die Cheurfurst Paltzgrave, ende de Cheurvorstinne Paltzgravinne, zyne Hoocheyts gemalinne, ende by hem in coopere platen gesneden. (Sept. 12).
Brederode, agent. Is opte recommandatie vanden agent Brederode, by zyne particuliere brieven aen den heere advocaet van Hollandt aen den soon vanden professor....... daermede hy correspondentie heeft gehouden, woonende by den heere ambassadeur vande republicque van Venetien, die alhier jegenwoordich is aengecommen, vertreckende naer Engelandt, om by syne Mat. van Groot-Brittannien te resideren als ordinaris ambassadeur, toegeleet tot eene vereeringe 100 gl. eens. (Sept. 20).
Dr. Simonetti. Is Simonetti, doctor in de medecinen, noch voor dese reyse toegeleet, om de voorgaende consideratien, die daertoe eenige jaeren achter den anderen haere H.M. gemoveert hebben, de somme van 200 Carolus guldens. (Sept. 26).
Bombasinen etc. Opte requeste van Cor- | |
| |
nelis Pietersz. ende Jheremias van Uffelen, inwoonende poorteren der stadt Amstelredam, versoeckende octroy tot haere inventie van bombasinen, satynen, armosynen, boratten, groffgreinen ende diergelycke stoffen te weven met alderhande bloemen ende figuren, als off deselve met de naelden gestickt ende geborduert waeren; is het versoeck vande suppll. affgeslagen. (Eod.).
Kerk te Aerdenburch. Die staten generael etc., gehoort hebbende het advys van haere gecommitteerde, totte vernyeuwinge vande magistraten vande steden in Vlaenderen, opte requeste, gepresenteert by baillu, borgermrs. ende schepenen der stadt ende schependomme der stede van Aerdenburch, als van wegen haere Ho. Mo. belast mette directie ende beleyt der kerckelycke goederen van St. Baeffs kercke ende andere capellryen binnen der voorsz. steden, die welcke in het begintsel van haere administratie genoech geheel waeren geinundeert, als wesende deselve meest gelegen in Beoostrede, Bewestreede, Lapschuere, Stiershouck, Heyle ende ter Myle, welcke ter zelver tyt mette see gemeen liggende, met haere Ho. Mo. consent gedyckt zyn geworden, over welcke dyckinge zy suppll. alnoch moeten furneeren eene zeer groote somme van penn., omme de geschoten van twee distincte dyckagien te betalen, zynde deselve landen gedecreteert ende seer cleynen tyt van lossinge alnoch is resterende, sulcx dat geschapen is, dat by faulte van penn. de voorsz. geestelycke ende kerckelycke landen ende goederen souden werden vervreemt tot merckelicke schade van het incommen der voorsz. kercken; versoeckende mitsdien by de voorsz. requeste, dat daertegen soude worden voorsien ende ordre gestelt; hebben nae rype deliberatie op alles geleth zynde, die voorsz. supplianten geconsenteert ende geauthoriseert, consenteren ende authoriseren deselve mits desen, dat zy tot last vande landen ende goederen van onser Vrouwen Ste. Baeffs, Choor, Mariekercke, capellerie, disch ende andere geestelycke goederen, binnen der voorsz. stede van Aerdenburch gelegen, zullen moegen lichten mette minste quetse op interest, de somme van 6000 ponden van 40 grooten 't stuck, ende de voorsz. t'samentlycke landen ende goederen daervooren specialyck verbinden, ende deselve somme employeren aen de lossinge vande voorsz. gedecreteerde landen, mits dat de supplianten de voorsz. geestelycke ende
kerckelycke goederen, soo proffytelyck ende menageerlyck sullen hebben te administreren, dat de penningen, by hun vuyt crachte van dese authorisatie te lichten, wederom ten cortsten affgelost moegen worden. (Eod.).
Joh. Luntius. Opte requeste van Johannis Luntius, als last hebbende van wegen de magistraet der stadt Aken, ingestelt by den vicario des heyligen rycx, nae 't overlyden des Keysers Rodolphi den tweeden, ten overstaen vande gesandten von syne Mat. van Vranckryck, hoochl. memorie, ende die gecommitt. van zyne Cheurf. Hoocht van Brandenburch; versoeckende, omme redenen in deselve req. verhaelt, dat haere Ho. Mo. gelieve vuyt gewoontlycke goedertierenheyt ende christelycke mededoogentheyt, den armen, onderdruckten ende ten hoochsten vervolgden ingesetenen vande religie in de voorsz. stadt Aecken in handen te stellen d'obligatie vande 20,000 ponden, die haere Ho. Mo. die magistraet vande voorsz. stadt hebben geleent, totte hanthavinge van haere zaecken, omme den jegenwoordigen magistraet te restitueren, opdat die nyet alleen gedreygde maer oock capitatim aengeseyde executien, moegen cesseren ende de gedrangde luyden, die nu genoegsaem de stadt Aecken voor haeren gevanckenisse hebben, tot dat dese somme voldaen is, moeghen ontslagen worden, ende hun onder haer H.M. gebiet begeven. Hierop met alle goede consideratien geleth synde, is, om redenen in de voorsz. requeste gemencionneert, geresolveert ende geaccordeert (mits by den supplianten haere Ho. Mo. gevende behoorlycke acte, inhoudende verclaringe ende bekentenisse, dat zy geweest zynde als magistraet in de regeringe vande stadt Aecken), omme deselve te houden ende conserveren tegen appressie ende usurpatie, de voorsz. 20,000 ponden in den noo
| |
| |
vande stadt van haere Ho. Mo. hebben ontleent op haer obligatie, onder den insegel vande voorsz. stadt, ende de voorsz. somme belooft te restitueren binnen.... jaeren, doen naestcommende, maer dat de zaecken vande stadt ende de regeringe van dier daernae zynde verloopen ende verandert, zy bekennen, dat haere Ho. Mo. opte zeer ernstige instantie aen deselve van haerent wegen gedaen, hun de voorsz. obligatie hebben gerestitueert onder renversaal, houdende belofte ende verbintenisse, dat zy ende haere erffgenamen daervoor sullen goet zyn, ende instaen, dat sy de voorsz. somme metten interest t'aller maningen, haere Ho. Mo. sullen betalen in alder gestalt, als de originale obligatie daertoe dese acte met copie autentyck vande voorsz. obligatie, sal dienen voor obligatie, dat men deselve supplianten de voorsz. obligatie vande geleende 20,000 ponden in handen sal stellen, ten fyne by haer versocht. (Sept. 28).
Carel van Egmont. Is den welgebooren heere grave Carel, grave van Egmont, prince van Gaveren etc., ridder vanden ordre van den Gulden Vliese etc., geaccordeert paspoort, omme van hier naer Brabant te verreysen met zyne bagagie ende eenige meubelen vuytten sterffhuyse vande gravinne van Solms, loffelicker memorie, mitsgaders acht tonnen booters, die zyn E. heeft doen coopen voor zyne provisie, ende binnen twee maenden met zyne bagage wederom alhyer in Hollandt te keeren, vry van convoy ende licent. (Spt. 30).
Verbod van uitvoer. Ontfangen ende gelesen eenen brieff vande gecommitteerde raden ter admiraliteyt binnen Middelburg, gedateert den 27 deses, daerby zy adverteeren, dat zy op het schryven van haere Ho. Mo. vanden 13 Aug. laestleden, den officieren van haere comptoiren verboden hebben te laten vuytvoeren ysere hoepen, dienende tot pypen ende vaten, bequaem tot verre reysen, mitsgaders van nagelen, tot verdobbelhuyden van groote schepen ende van mitraile ofte snipperinge van cooper, op 't vast vertrouwen, dat gelyck verboth de t'samentlycke collegien ter admiraliteyt was gedaen. Maer alsoo sy by de brieven vande collegien van Rotterdam ende Amstelredam de contrarie verstaen, 't welck tot groot nadeel vande provincie van Seelandt ende tot diversie vande soobere traffycque derselver compt te strecken, versoecken dat eerstdaghes daerinne versien mach worden, opdat eenen eenparigen voet daerop werde genomen, ende zy nyet genootsaeckt en werden, haer mette andere collegien te conformeren; adverterende voorts, datter groote opspraecke ende miscontentement in Seelandt is, dat by haere Ho. Mo. geconsenteert werdt, soo merckelycke groote quantiteyt hoys ende havers voor de Ertzhertogen, mitsgaders den heere Prince van Orangien ende Marquis Spinola vuyt te voeren, den welcken zeer verdriet, siende soo grooten quantiteyt tegen voorgaende verboth vuytgevoert te worden, daer het landt nyet eenen stuyver aff genyet, ende dat den goeden ingesetenen, die haer broot daermede geerne souden winnen ende 's landts gerechticheyt betalen, sulcx wort geweygert, daerover sy versoecken dat haere Ho. Mo. gelieven hierop te letten, ende ordre te stellen, dat 't hoy ende haver in dese groote dierte des tyts in 't landt gehouden ende den voorderen vuytvoer ganschelyck verboden worde; is nae deliberatie geordonneert, op het eerste lith vanden voorsz. brieff t'antwoorden, dat haere Ho. Mo. geordonneert hebben, d'andere collegien ter admiraliteyt aen te schryven terstonts nae
receptie des brieffs ordre te geven aen de officieren van haere comptoiren, te beletten den vuytvoer van ysere hoepen, dienende tot pypen ende vaten, bequaem tot verre reysen, mitsgaders van nagelen, tot verdobbelhuyden van groote schepen ende van mitrille ofte snipperinge van cooper te beletten. (Eod.).
Predd. van Walcheren. Opte requeste vande dienaeren des Goddel. Woorts in den eylande van Walcheren ende daeromtrent, is geappoincteert advys aen den raedt van state. (Oct. 1).
Jo. Luntius. Opte requeste van Johannes
| |
| |
Luntius, geassisteert met doctor Johannes Heymbach, affgesonden van wegen die onderdructe gemeente vande gereformeerde religie binnen de stadt Aecken, is in consideratie vande redenen, in de voorsz. requeste gemencionneert, geresolveert ende geaccordeert, dat men vande originele obligatie vande voorgaende magistraet van Aaken sal doen maecken twee copien autentyck, ende deselve opschryven volgende voorgaende resolutie, ende de eene daervan by de supplianten doen teeckenen ende alhyer in bewaernisse houden by provisien, ende d'andere mette originale obligatie senden in handen van Frederick Pithan, commandeur tot Gulich, ende denselven lasten d'originele obligatie by hem te houden ende te bewaeren, ende de copie autentyck (opgeschreven als voeren) te doen teeckenen, ierst by den burgermeester van Aecken, binnen Gulich wesende, ende alsdan dese in syne handen te laten, omme die voorts te doen onderteeckenen by alle d'andere van de gewesen magistraet der voorsz. stadt Aken, in deselve stadt ende quartieren daeromtrent wesende, omme, die alsoo geteeckent zynde, by hem wederom in zynen handen vande voorsz. borgermr. t'ontfangen ende aen haere H.M. over te senden, ende datelyck de voorsz. originele obligatie daertegen in handen vande selven borgermeestere over te leveren. (Oct. 5).
Twente, religie. Ontfangen ende gelesen eenen brieff vanden secreten raedt vande Ertzhertogen, gedateert den laesten Septembris laestleden, ten faveure vande catholycken in de Twente, ten eynde soude mogen cesseren de turbatie, die hun aldaer geschiet in de exercitie van haerluyder religie, ende den geestelycken toegelaten het genot van haere goederen, achtervolgende het tractaet van bestant, ende het particulier tractaet, daernae gevolcht in 't jaer 1614; maer is vuytgestelt daerop te resolveren, tot dat men sal gesien hebben, wat opten voorgaenden brieff vande Ertzhertogen desen aengaende aen hare Ho. Mo. noch geschreven, gedaen ende geordonneert is. (Oct. 7).
Idem. Gedelibereert zynde opten brieff, ontfangen vanden secreten raedt vande Ertzhertogen, raeckende de clachten die aen haere Doorlt zouden zyn gedaen van wegen de catholycquen in 't quartier vande Twente, gedateert den laesten der voorleden maent, ende geresolveert, dat men copie van den selven brieff sal senden aen de gedeputeerde vande landtschap van Overyssel, ten eynde zy haere Ho. Mo. vande waere gelegentheyt der zaecken daerinne verhaelt, metten eersten willen adverteeren ende doen repareeren, soo verre als sy bevinden datter yets tegens het tractaet van bestant is geschiet, mitsgaders tegen het gevolgde tractaet particulier.
Is voorts goetgevonden, dat men den voorsz. secreten raedt vande Ertzhertogen van 't voorsz. provisioneel gedaen debvoir sal adverteeren, ende aenschryven, dat men haer sall verwittigen vanden antwoort, die haere Ho. Mo. sullen ontfangen. (Oct. 10).
Jo. Bucherus, pr. Is wederom gelesen de requeste van Johannes Bucherus, predicant tot Rhees, ende geordonneert deselve te stellen in handen vanden raedt van state, omme daerop te disponeren gelyck zy sullen bevinden te behooren. (Eod.).
Pred. te Nyeuwvliet. Opte requeste van baillu, borgermeesteren ende schepenen van Nyeuwvliet, is geordonneert deselve te stellen in handen van het collegie van het Vrye, omme te ondersoecken de gelegentheyt vande saecken, daerinne verhaelt, mitsgaders vande thiende ende de natuere van deselve, ende off daervuyt den predicant, der kercke lasten ende andere diergelycke behooren betaelt te worden, ende hoe sterck dat de voorsz. heerlicheyt is van ondersaten. (Eod.).
Aken. Ontfangen ende gelesen een brieff vanden Cheurfurst Paltzgraeff, geschreven tot Heydelberch den 2 Sept. laestleden, ten faveure vanden ouden magistraet der stadt Aaken, beroerende de 20,000 Car. guldens, die haere Ho. Mo. deselve oude magistraet in haeren noot by leeninge hebben doen verstrecken, hierop is voor desen geresolveert. (Oct. 12).
L. Persant, doctor. Is gelesen het advis by den raedt van state geformeert opte req.
| |
| |
van Leonhart Persant, medecyn tot Thyel, den 6 deses, inhoudende dat haer E. onder correctie soude duncken van te zeer groote consequentie, soo den suppl. op zyn versoeck een tractement zoude worden geaccordeert, omme dat ontwyffelyck alle andere van zyne professie, woonende in eenige steden ofte plaetsen daer twee ofte drye compaignien in garnisoen zyn, van gelycken souden connen versoecken ende pretendeeren. Hiermede hebben haere Ho. Mo. hun geconformeert ende dienvolgende opte requeste des suppliants gesppoincteert nihil. (Eod.).
Jo. Lydius. Is Johanni Martino Lydio, kerckendienaer tot Oudewater, toegeleet 100 guldens eens, voor de dedicatie ende presentatie van zeecker bouck, by hem gedaen aen haere Ho. Mo., geintituleert: Scriptores duo Anglici coaetanei ac.... de vitis Pontificum Romanorum, videl. Robertus Barns et Johannes Baleus etc. (Oct. 14).
Idem. Is den voorsz. Johanni Lydio geaccordeert te moegen doen drucken een Glossarium Latino-barbarum omnium vocum medii aevi te maecken, mitsgaders oock te laten drucken Vitas primorum Doctorum, qui Lucae evangelium Belgice illustrarunt. Is geappoincteert fiat ut petitur. (Eod.).
Religie te Rees, etc. Is gelesen eenen brieff, by den captn Wevert, commanderende tot Rhees, geschreven aen syn Excell., daermede hy oversendt copie van eenen brieff, by den Cheurfurst van Coelen geschreven aen borgermeesteren ende raedt der stadt Rhees, als pantheer van deselve stadt, gedateert den 30 Sept. laestleden, tegen de vergaderinge, die tot Rhees is geschiet in de religie ende 't geene dat mette fortificatien vande stadt, het kerckhoff daertoe geappliceert ende die dooden, aldaer begraven, verontroert werden, contrarie voorgaende tractaten; versoeckende de voorsz. captn noch versien te werden met eene compagnie knechten, voor de verseeckeringe vande stadt, ende dat de fortificatie aldaer souden mogen werden gevordert; ende nae deliberatie is geaccordeert, dat men aen de gedeputeerde vande provincien, die dat sullen begeren, sal copie vanden brieff vanden Cheurfurst, ende aen syn Excell. remitteren naer Rhees, noch te senden de versochte compagnie knechten, ende omme met advys van den raedt van state te disponeren opte voorder fortificatie wercken, die aldaer noch dienen gemaeckt. (Oct. 19).
Gereformeerde rel. te Aken. Ontfangen ende gelesen eenen brieff van borgermeesteren, schepenen ende raedt der stadt Nyemegen, gedateert den 5 deses, ten faveure van Pieter Simonsz. ende Caspar van Thienen, die welcke omme de professie vande christel. gereform. religie de stadt Aken hebbende verlaten, haer binnen Nyemegen onder haere Ho. Mo. protectie begeven hebben, ende hares handels cooperslagers voornemens syn, denselven handel tot Nyemegen te planten; versoeckende ende intercederende, dat haere Ho. Mo. daerover gelieven, elcken van der voorsz. suppll. vryheyt van convoy ende licent te octroyeren voor eenige jaeren, te weeten van 100,000 ponden calmins t'sjaers, ende van alle andere materialen, die weynich te beduyden hebben, nochtans totten voorsz. handel noodich zynde; hierop gedelibereert zynde, is in consideratie van 't voorsz. voorschryven ende dat anderen gelycken vrydom als versocht wert van convoy ende licent, voor desen is geaccordeert, elcken vande voorsz. supplianten geconsenteert, dat zy voor den tyt van vyff jaeren naestcommende, innegaende op date deses, vry van convoy ende licent in dese landen sullen moegen brengen 100,000 ponden rouw cooper ende 100,000 ponden calmins in 't jaer, om deselve quantiteyt te gebruycken tot het werck van hare moelens, die zy tot Nyemegen hebben opgericht ende gemaeckt, ende daer benevens eens haere instrumenten ende allen andere haere gereetschappen, die zy tot haere wercken noodich hebben ende zyn dienende; ordonnerende oversulcx den collecteurs ende andere officieren vande convoyen, haer hiernae te reguleren ende opte expiratie vanden tyt vande voorsz. 5 jaeren vrydoms te letten, opdat het landt in zyne gerechticheyt nyet en werde gedefraudeert. (Oct. 24).
| |
| |
Coperslagers. Dies wert verstaen ende geaccordeert, dat men generalyck gelycken vrydom sal vergunnen alle andere cooperslaegers van Aaken, die haer in eenige steden ofte plaetsen vande andere vereen. provintien sullen begeren neder te slaen, ende coopermolens op te richten, ende daernaer te wercken ende bedryven haren handel van cooperslagerye. (Eod.).
Piet. Ceperyn, pr. Ontfangen eenen brieff van Lambrecht Charles, commandeur tot Nyemegen, gedateert den 18 deses, daerby hy recommandeert zeecker gevoegde requeste van Pieter Ceperyn, bedienaer des Goddel. Woorts, Johan Rycken ende Johan Pauwels, borgers der stadt Goch, ten eynde deselve, om redenen in de requeste verhaelt, paspoort souden worden vergunt tot verseeckeringe van hare persoonen ende goederen, om soo in Brabant als andersints te mogen reysen, hare hanteringe ende coopmanschap bedryven; ende nae deliberatie is dit versoeck affgeslagen. (Eod.).
Fra. Synodus. Is geaccordeert, dat men sal depescheren ordonnantie vande somme van 500 gl., te betaelen aen de gecommitteerde van het Synodus vande Fransche kercke, tot behoeff vanden predicant, die 't voorl. jaer by weete ende kennisse van haere Ho. Mo. is onderhouden geweest in de affgeweecken Walsche provintien. (Oct. 27).
Heinsii poemata. Is Wilhem Jansz., bouckvercooper tot Amsterdam, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van 5 jaeren naestcommende alleene etc. te moegen drucken ende doen drucken ende vuytgeven seecker bouck, geintituleert: Danielis Heinsii Nederduytsche poemata, byeen vergadert door Petrum Scriverium. Verbiedende etc. (Oct. 28).
Ja. Baselius, pr. Is de kinderen Jacobi Baselii, gewesen kerckendieneer binnen Bergen opten Soom, toegeleet 50 gl., voor de dedicatie ende presentatie van seecker boucxken, by hun vuytgegeven, geintituleert: Historisch verhael, inhoudende seeckere notable exploicten van oorloge in de Nederlanden, t'seedert het oprechten vande compagnien vande ritmeesters Paulus ende Marcelis Bacx, gouverneurs tot Bergen voorsz., ten deele beschreven door den voorsz. Jacobum Baselium. (Oct. 29).
Joh. Lamotius, pr. Is Johanni Lamotius, kerckendienaer alhier in den Hage, toegeleet 40 gl., voor de presentatie van seecker bouck, by hem in de Nederlandtsche spraecke getranslateert, geintituleert: De stercke helper. (Eod.).
Isa. Pietersz. Pieter Isaacqsz. versoeckt in de plaetse van wylen Isaac Pietersz., onlancx overleden, geëmployeert te worden als commissaris in de Sont, maer is dese saecke gehouden in bedencken. (Eod.).
Wilh. Swart. Is Wilhem Swart, woonende tot Amstelredam, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van 8 jaeren naestcommende alleene etc. te moegen doen drucken ende vuytgeven een nyeuwe conste, daerby alle menschen, hoewel in musycque ende snarenspel gansch ongeleert ende onervaren, alderhande musicale stucken sullen kunnen spelen op violoncen ende violen de gambe, daertoe hy tot volcommen leeringe ende instructie heeft gemaeckt zeecker bouck. Verbiedende etc. (Nov. 4).
Dav. Solempne. Is David de Solempne, quartiermeestere vanden regimente vanden welgebooren heere Grave Ernst Casimir van Nassau, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van 12 jaren naestcommende alleene etc. te mogen maecken ende vuytgeven zyne vuytgedruckte caerten op de ordre van eens legers logeringe, nae de prospective ende geometrie gestelt, als in 't leven natuerlyck ende oogensienlyck, gelyck eenen formelen ende wel gedisponeerden leger in 't velt gestelt, distinctelyck in alle syne deelen ende continentien van verre ende oock by te speculeren, als oft men mette voeten daerin wandelde, te doen aenschouwen, in twee platte viercanten, vervattende in vuytgeven vuytdruckelyck beyde der cavaillerie ende infanterie haere gestalten, ordeningen ende dependentien. Verbiedende etc. (Nov. 6).
Nieuw medicynboek. Is Isaac Jansz. Canin,
| |
| |
bouckdrucker tot Dordrecht, geacc. octroy, omme voor den tyt van 7 jaeren naestcommende alleene etc. te moegen drucken ende vuytgeven een nyeuwe medicynbouck, geintituleert: Den lusthoff der medicynen, inhoudende den gront van alle sieckten ende gebreecken, daer de menschen mede mogen overvallen worden vanden hooffde aff tot de voeten toe, hare oorsaecken, teyckenen ende cureren, beschreven ende nagelaten by den welgeleerden medicyn D. Johan Hagens. Verbiedende etc. (Eod.).
Aecken. Is gelesen zeeckere attestatie van verscheyden vuytgeweecken vande stadt Aecken, resideerende binnen de stadt Nyemegen, opte vraechstucken, hun voorgehouden, ende goetgevonden, dat men deselve mette eerste bequaemheyt sal senden aen den heere ambassadeur Caron, om die by gelegentheyt zyne Co. Mat. van Groot-Brittannien te verthoonen ende voorts geaccordeert, dat men den bode, de voorsz. stucken overgebracht hebbende, by den ontfanger generael sal doen verstrecken seven ofte acht guldens eens, voor zynen loon ende moeyten. (Nov. 7).
Predd. in Walcheren. Gelesen het advys, by den raedt van state geformeert opte req. vande dienaeren des Goddel. Woorts in den eylande van Walcheren ende daeromtrent, den 5 deses, houdende, dat gelyck haer E. noch in Meerte laestleden haere Ho. Mo. voor advys hebben aengedient, dat den kerckendienst tot Sluys, mette kercke van St. Annen ter Muyden haers bedunckens wel met twee predicanten kan waergenomen worden, dat sy alnoch van denselven advyse souden syn, ten waere de traecheyt, ziecte ende indispositie door hoogen ouderdom (zoo zy verstaen) van den eenen der voorsz. twee jegenwoordige predicanten aldaer, zulcx dat zy daerom souden goetvinden, dat aldaer noch eenen derden gestelt werde, emmers by provisie, omme alsoo te beter de kercke ende gemeente van St. Anne mede te bedienen, d'welck zy wel kunnen gelooven, dat als nu mits de traecheyt vanden eenen der voorsz. predicanten, kan geschieden, met dier meeninge nochtans, dat commende deselve oude ende trage predicant, ofte heel te cesseren, ofte te overlyden, dat alsdan de stadt Sluys voorders met geenen anderen derden kerckendienaer meer en sal derven voorsien worden; ende hierop gedelibereert synde, hebben haere Ho. Mo. hem met 't voorsz. advys geconformeert. (Eod.).
Dr. Simonetti. Is Bartholomeus Symonetti, doctor in de medicynen, vertreckende naer Venetien, omme eenige goede consideratien, tot zyne reyse ende voor de laeste reyse, volgens syns selfs aengeven ende presentatie, toegeleet 100 daelders eens. (Eod.).
Dav. Solempne. Is Davidt de Solemne, quartiermeester vanden welgeboren heere Grave Ernst van Nassau, toegeleet 200 gl. eens, voor de dedicatie ende presentatie, die hy haere Ho. Mo. gedaen heeft van twee modellen, by hem constelyck gemaeckt, van des legers regimenten representatie, consenterende haere Ho. Mo., dat hy deselve wederom naer hem sal mogen nemen, ende daermede syn proffyt doen. (Eod.).
Steencoolen. Is gelesen de requeste van Thomas Pacquay (!), Isaac Borger, Henry le Maire ende Hans le Maire, inwoonders vanden Hage, versoeckende, om redenen daerinne verhaelt, dat men het octroy, haer geaccordeert den 6 Aug. laestleden, om haere inventie, omme te beletten het stoff, voortcommende vande gebrande Schotsche steen- ende smedekolen, 't welck metten roock vuyte schoorsteenen, walmgaten ende smissen vande brouwers, smeeden ende andere, die deselve consumeren, gedreven wort, voor den tyt van 10 jaeren alleene hun soude accorderen voor den tyt van 20 jaeren, gelyck zy supplianten daerop mette stadt Delft gecontracteert hebben, mitsgaders opten voet, bespreecken ende conditien van 't selve contract; ende hierop gesien 't selve contract ende gehoort het rapport vanden heere Vander Dussen, vande meeninge ende intentie vanden magistraet der stadt Delft, hebben haere Ho. Mo. in 't voorsz. versoeck vande supplianten geaccordeert ende accorderen mits desen. (Nov. 11).
J. v. Waesbergen. Opte requeste van Jan
| |
| |
van Waesberge, bouckvercooper ende drucker tot Rotterdam, versoeckende continuatie van syn octroy, om in druck te laten vuytgaen zeecker boucxken, geintituleert: La meditation de la mort, gemaeckt by Francois van Lansberge, geëxpireert in Augusto laestleden, is den suppliant syn versoeck affgeslagen. (Nov. 12).
P. Lammertyn. Opte requeste van Passchier Lammertyn, versoeckende, dat haere H.M. hem noch souden willen affcoopen drye dozainen servietten, ten pryse gelyck de voorgaende gecocht zyn, omdat die een maecksel ende sorteringe zyn, is dit versoeck voor dese tyt affgeslagen. (Nov. 16).
Ad. Baselier. Is Adam Baselier, coopman, van zyne Co. Mat. van Denemarcken geacc. volgende zyne Co. Mat. patente, van Antwerpen door dese landen te moegen transporteren naer Denemarcken, vry van convooy ende licent, ten dienste van zyne Mat. drye cassen met tapisserien, met twee cassen schilderyen, mits dat hy gehouden zal zyn binnen 6 maenden naestcommende over te brengen attestatie vande leveringe ende ontfanger van de voorsz. vyff cassen, ende daervoor te stellen suffisante cautie. (Nov. 17).
Henrick Jarichs. Opte req. van Henrick Jarichs, ontfanger generael van het collegie ter admiraliteyt in Vrieslandt, daerby den suppl. haere Ho. Mo. presenteert eenige exemplaren van zyne nyeuwe geinventeerde ende aldergebruyckelycste platte pascaerten; versoeckende dat haere Ho. Mo. gelieve eenige vuyt hare vergaderinge te committeren, voor wyen de remonstrant ten overstaen van alsulcke, die haer des verstaen (als mr. Stevin, Marolois ofte yemant anders) het gebruyck ende de nutticheyt van dien mach verthoonen, omme (naer 't advys derselver ende 't rapport vande gecommitteerden gehoort) voorts by haere Ho. Mo. gedaen te werden nae behooren. Is nae deliberatie verstaen ende geresolveert, dat men de voorsz. req. met een vande voorsz. exemplaren sal senden aen het collegie ter admiraliteyt binnen Rotterdam, ende deselve aenschryven, dat sy in haerl. collegie, ter presentie van eenige vanden magistraet der stadt Rotterdam, hen des verstaende, ende eenige vande beste ende ervarenste stuyrluyden van Rotterdam ofte andere, den remonstrant opte voorsz. zyne requeste, bouck ende demonstratie willen examineren ende hooren, ende haere Ho. Mo. adverteren, wat sy vande waere gelegentheyt van des remonstrants aengeven ofte inventie sullen vinden ende oerdeelen; omme daernae daerop gedaen ende gedisponeert te worden nae behooren. (Nov. 17).
J. Fra. Le Petit. Is den kinderen ende erffgenamen van wylen Jan Francois le Petit, eertyts greffyer van Bethune, in Artoys, toegeleet de somme van 200 gl., voor de dedicatie ende presentatie van zeecker houck, by hem in druck vuytgegeven, beschreven by den voorsz. Jan Franchois le Petit, geintituleert: Nederlandtsche republycque, geconfereert ende vergeleecken met die vande Switsersche cantoenen, mitsgaders van seeckere caerte, houdende de affbeeldinge vanden vrydom des Nederlandtschen verbouts; mits dat hy gehouden sal syn elcken vande heeren gecommitteerde vande provincien te geven een bouck ende caerte. (Dec. 3).
Jo. Christianus. Is Johannes Christianus, bouckvercooper binnen Deventer, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van 7 jaeren naestcommende alleene etc. te moegen doen drucken ende vuytgeven de affcontrefeytinge ofte affbeeldinge vande stadt Deventer, die hy in coopere platen heeft doen snyden, door eenen Karel Jansz. Verschor, tot Amstelredam. Verbiedende etc. (Eod.).
Henr. Jarichs. Ontfangen ende gelesen eenen brieff vande gecommitteerde van het collegie ter admiraliteyt binnen Rotterdam, gedateert den [.. ] deses, daerby sy adverteren, dat sy achtervolgende het begeren van haere Ho. Mo., by haere missive vanden 21 der voorl. maent hebben ter presentie, soo van haer als van wegen de gedeputeerde vanden magistraet van Rotterdam, doen examineren by de ervarenste seeluyden, jegenwoordich aldaer aen 't landt zynde, het boucxken van
| |
| |
Henrick Jarichs, ontfanger generael van het collegie ter admiraliteyt binnen Vrieslandt, genaempt: Het gulden zegel des grooten seevaerts, die welcke hun schriftelyck rapport gedaen hebben, hoedat de voorsz. seeluyden het sustenu vanden voorsz. Jarichs bebben verstaen, gelyck haere Ho. Mo. vuyte hierneffens gaende copie sullen kunnen affnemen, hiernae volgende geinsereert.
Alsoo myn heeren de raden ter admiraliteyt binnen Rotterdam ende de heeren borgermeesteren derselver stede, hadden ten versoecke vanden ontfanger vande admiraliteyt in Vrieslandt, Jan Hendrick Jarichs, gedeputeert den heere equipagemeestere Pieter Dircxz. Carie, ende Cornelis Matelieff de jonge, om het voorgeven vande voorsz. Jan Hendricksz. (wesende een bewys, om op een platte pascaerte te kunnen genyeten het effect vanden globus) door de stierluyden ende ingenieurs vande seevaert, residerende binnen deser stede, te doen ondersoucken; soo is 't, dat deselve hebben doen vergaderen eerstelyck mr. Davidt Davitsz., docerende deselve seevaert binnen Rotterdam, ende Pieter Cornelisz., alias Pieter met syn billen, Jan Claesz. Bal, Jan Hanst, stierluyden, ende Vigoreulx vander Linden, schipper, alle residerende binnen deser stede, die welcke verclaeren, dat het voorstel van dito (sic) Jan Hendricxz., te weeten, dat men in plano soude passen, 't gene men opten ronden globus gebruyckel. is te doen, een zeer wettige, warachtige, facile ende vaste kunste is, dienende zeer grootelyck allen stierluyden ende seevaerende lieden, waerdoor oock groote abuysen kunnen ende sullen geweert worden, die tot noch toe gepleecht syn opte platte caerten, daer men des weerelts gront nyet en kan op affbeelden, hebben daervan den voorn. equipagemeestere ende Cornelis Matelieff de jonge, haer wedervaren U E. mits desen wel willen relateren. In Rotterdam, den 1 Decemb. 1615. Ende was onderteeckent: Pr. Dircxz. Carie ende Cornelis Matelieff de jonge.
Hiernae is gelesen de requeste, by den voorsz. inventeur Jan Hendricx Jarichs gepresenteert, ende in consideratie genomen zynde de perfectie vande voorsz. inventie, mitsgaders den grooten aerbeyt, moyten ende costen, die den suppliant eenige jaeren gedaen heeft, om totte selve perfectie te mogen geraecken, hebben haere Ho. Mo. in recognitie vanden suppliant, toegeleet ende vereert mette somme van 500 gl. eens, te betalen vuyte incompsten vande comptoiren ter admiraliteyt binnen Doccom, daertoe hem by de gecommitteerde raden ter admiraliteyt aldaer ordonnantie sal worden verleent. (Dec. 4).
Epitaph. vd. Paltzgraaf. Ontfangen eenen brieff vanden Cheurfurst Paltzgrave, gedateert tot Heydelberch den 8 Sept. lestleden, by den welcken zyne Hoocheyt versoeckt, dat men door dese landen naer Heydelberch soude willen laten passeren, vry van convoy, licent ende thol, 22 stucken albastersteen, by hem in Engelandt doen coopen tot het volmaecken des epitaphii vanden Paltzgraeff Cheurfurst, zyns hoochgeërten heeren vaders, hoochstl. memorien; is nae deliberatie daerinne bewillicht ende geaccordeert te schryven ende recommanderen aen de provincien van Gelderlandt ende Hollandt, dat sy haren thol vande voorsz. alabaster steen willen remitteren. (Dec. 10).
Mich. Colyn. Is Michiel Colyn, boeckvercooper tot Amstelredam, toegeleet de somme van 250 gl., tot eene vereeringe voor de dedicatie ende presentatie, by hem aen haere Ho. Mo. gedaen van zeeckere boucken, inhoudende, byeen vergadert ende in figueren gebracht by den suppliant, alle de belegeringen, slagten ende feyten van oorloge, by haere Ho. Mo., door den huyse van Nassau, nu over de veertich jaren soo loffelyck gedaen. (Dec. 12).
Balsem-olie uit Italie. Opte requeste van Doctor Benedicto Salviani, van Milanen, versoeckende gelycke acte als zyn Excell. hem heeft verleent, omme vry ende vranck de balsem-olie, die hy vuyt Italien met hem heeft gebracht, allerwegen in de steden, vryheden, dorpen, marcten ende vlecken der vereen. provincien, sonder eenich beleth ofte moeyenisse, tot eenen redelycken pryse ende
| |
| |
hulpe vande gemeente te moegen veylen ende vercoopen; is verstaen dat den suppl. hem sal addresseren aen de provincien, in dewelcke hy syne balsem-olie sal begeeren te vercoopen. (Eod.).
C. Mirkimus, pred. Is gelesen het advys vanden raedt van state, geformeert den 14 deses, opte requeste van Conradus Mirkimus (?), predicant binnen Emmerick; ende nae deliberatie hebben haere Ho. Mo. hun daermede geconformeert ende dienvolgende des supplts versoeck affgeslagen. (Dec. 16).
Clooster van Zeelhem. Ontfangen eenen brieff vanden priveen raedt des Princen van Luydick, geschreven tot Maestricht den 13 Nov. laestleden, ten faveure vanden prior ende convent vande Kathusers broeders van Zeelhem, onder het district van zyne Hoocheyt den Cheurfurst van Coelen, haren Prince, gelegen, tegen eenen Paul de la Ravoir, die zyn ordre ende professie heeft gequiteert, ende hem getransporteert in de vereen. Nederlanden, alwaer hy het innecommen van 't voorsz. convent heeft gearresteert, om daervuyt te genyeten syn onderhout, nyettegenstaende dat hy in 't voorsz. convent van Zeelhem nyet en is religieulx noch geprofessyt, maer is een vreemdelinck, geboren in Savoyen; versoeckende mitsdien ende dat zy egeen redenen tot het voorsz. arrest en weeten, dat haere Ho. Mo. gelieve den voorsz. Ravoir te imponeren silentium, ende aen 't voorsz. convent te accorderen, hantlichtinge vande voorsz. gearresteerde goederen; is nae deliberatie geresolveert opten voorsz. brieff t'antwoorden, naedemael dese saecke is gehandelt by justitie, hebbende den provincialen raedt den voorsz. Paul de la Ravoir toegeleet 500 gl. tot zyn onderhoudt, ende den hoogen raedt by appellatie alleene 300 gl. eens, om de costen vande processe te vervallen, dat haere H.M. haere E. versoecken 't selve ten besten te willen verstaen, ende de saecke ten principalen met justitie te willen doen vervolgen, opdat daervan een eynde gemaeckt mach werden. (Eod.).
Bened. Salviani, doctor. Die staten generael etc. hebben geconsenteert ende geoctroyeert, consenteren ende octroyeren mits desen, dat Beneditto Salviani de Milano, Italiaens doctor, die volgende zyn gedaen ootmoedich vertoog, nae veele moeyten, grooten arbeyt ende costen, gevonden heeft een costelyck balsem, daermede hy tot soulagement, verlichtinge ende singuliere curen van veele ende verscheyden ingesetenen deser landen, soo alhyer in 's Gravenhage, Amsterdam ende elders rontsom in Hollandt ende Seelandt geholpen heeft, in saecke van apoplexien, paralisis, lemten, quade beenen, als diversche andere sieckten ende quellingen, breeder blyckende by eene groote quantiteyt van geloofweerdige certificatien ende attestatien, in haere Ho. Mo. vergaderinge gepresenteert, alleene in de voorsz. vereen. provincien sulcken oprechten balsem voor den tyt van 2 jaeren naestcommende sal moegen vercoopen ende distribueren, doen vercoopen ende distribueren by syne substituyten, voor eenen redelycken prys, ten dienst ende nut vande ingesetenen van deselve, sonder eenich bedroch ofte falsiteyt. Verbiedende etc. (Dec. 21).
Abr. Goos, caertsnyder. Is Abraham Goos, joncman, woonachtich tot Amsterdam, ende caertsnyder, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van vyf jaeren naestcommende alleene etc. in coopersneede te laeten vuytgaan in alle talen, zeecker caertbouck vande seventhien provincien, by hem aen haere Ho. Mo. gedediceert. Verbiedende etc. (Dec. 24).
| |
1616.
Catholyken van Twente. Ontfangen ende gelesen eenen brieff vande gedeputeerde der landschap van Overyssel, geschreven vuyt Deventer den 14 Dec. lestleden, houdende antwoert opten brieff, by haere H.M. ontfangen van die vanden secreten raedt vande Ertshertogen, raeckende de clachten, aen haere Hoocheyden gedaen by eenige catholyke ingesetenen van den lande van Twente, over de infractie van het bestant in de quartieren van wegen die van deser syden; ende daerop
| |
| |
gedelibereert synde, is den greffier geordonneert den voorsz. brieff te senden aen den heere audiencier Verreycken, ende denselven aen te schryven, dat haere Ho. Mo. verwondert syn, dat men omme eene soo cleyne saecke soo groten rumoer is aenrichtende, diewyle haere Ho. Mo. geresolveert syn den trefve in alle syne poincten te doen onderhouden, met vertrouwen, dat haere Doorluchticheden van gelycken begeeren te doen. (Jan. 5).
A. Goos, caertsnyder. Is Abraham Goos voor zyne dedicatie, als gepresenteert hebbende het nyeuwe Nederlandtsche Caertbouck, by hem tot zyne groote costen gesneden ende in 't licht gebracht, tot eene vereeringe toegeleet 120 gl. eens. (Jan. 8).
W. Baudartius. Is de vereeringe van 250 gl., toegeleet Michiel Colyn, bouckvercooper binnen Amsterdam, voor zyne gepresenteerde boucken aen de Ho. Mo. heeren staten generael, vande beschryvinge der Nassausche oorlogen, beschreven door Wilhelmum Baudartium van D'Eynse, verhoocht met 80 gl., mits dat hy noch sal leveren drye vande voorsz. boucken voor de heeren Dussen, Cool ende Haga. (Eod.).
Zach. Heyns. Is Zacharias Heyns, woonende tot Grol, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van 5 jaeren naestcommende alleene etc. te mogen doen drucken ende vuytgeven zeecker bouck, geintituleert: De weecke vanden edelen geestrycken Wilhem van Salusto, heere van Barthas, inhoudende de scheppinge des werelts, gestelt in rythme ende prose, ende by hem vuyten Franchoise vertaelt in onse Nederlandtsche spraecke. Verbiedende etc. (Jan. 9).
Louis Elsevier. Is Louis Elsevier, bouckvercooper tot Leyden, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van 6 jaeren naestcommende alleene etc. te mogen drucken ofte doen drucken ende vuytgeven in 't Latyn, de historie ende beschryvinge van Oost- ende Westvrieslandt, beschreven door Ubbo Emmius. Verbiedende etc. (Jan. 20).
Boek van mathem. instrumenten. Is Fausto Verantio Siceno geacc. octroy, omme voor den tyt van 6 jaren naestcommende alleene etc. te moegen doen drucken ende vuytgeven eenen bouck van mathematische instrumenten, by hem geinventeert ende met groote moeyten ende aerbeyt gecomposeert. Verbiedende etc. (Eod.).
Lusthof der medicynen v. Hagens. Opte requeste v. Isaac Jansz. Canyn, bouckdrucker tot Dordrecht, is denselven toegeleet 100 gl. eens, voor de presentatie ende dedicatie aen haere Ho. Mo. van seecker bouck, geintituleert: Den lusthoff der medicynen, inhoudende den gront van alle crankheden ende gebreeken, daer de menschen mede mogen overvallen worden vanden hoofde aff totte voeten toe, beschreven ende nagelaten by den welgeleerden medicyn D. Joannes Hagens, ende nu eerst in 't licht gebracht door synen soone Matthys Hagens. (Febr. 5).
Sr. Sam. Pallache. Syn Excell., haere Ho. Mo. ende raedt van state hebben geconvoyeert het lyck van Sr. Samuel Pallache, agent des Conincx van Barbarien, tot omtrent de brugge van de Houtstrate, van daer dat het voorts getransporteert is met sleden nae de geordonneerde plaetse vande begravinge. (February 9).
Lusthof der medicynen etc. Is geaccordeert, dat men die heeren gecommitteerde vande provincien elck sal geven een bouck, geintituleert: Den lusthoff der medicynen, inhoudende den gront van alle crancheden ende gebreecken, daer de menschen mede moegen overvallen worden vanden hoofde aff totte voeten, den welcke onlancx haere Ho. Mo. is gedediceert, ende is den heere Magnus gecommitteert, om den prys vande voorsz. boucken met den drucker te maecken. (February 10).
Idem. D'heere Magnus verclaert, dat hy gesproocken heeft met Isaac Canyn, gedruct hebbende het bouck, geintituleert: den lusthoff der medicynen, volgende de resolutie, gisteren genomen, ende dat deselve aengenomen heeft te leveren elcken bouck 14 gl., tot 20 boucken toe, bedragende alsoo den
| |
| |
prys t'samen 240 gl., waervan geordonneert is te depescheren ordonnantie. (Febr. 11).
Drossaert van Breda. Ontfangen eenen brieff vanden drossaert van Breda, aldaer gedateert den 9 deses, daerby hy adverteert dat hy op haere Ho. Mo. commissie ende apostille, hem gegeven opte requeste van Jan Claesz. Backers, Jan Jansz. van Wachelen ende Nicolaes Keyen cum sociis, al van in October laestleden alle debvoiren gedaen heeft by schouth, borgermeesteren, schepenen ende geswoorens van Oosterhout, omme over d'inwoonderen van deselve vryheyt, in achtervolg ende voldoeninge van haere H.M. verclaeringe ende vuytspraecke vanden 8 Aug. 1614, omme te slaen naer elck faculteyt ende middelen de somme van 6000 gl., soo over 't gunt dat noch vanden iersten termyn resteert, als over de voldoeninge vanden geheelen tweeden termyn, die voor Nov. laestleden behoorden betaelt te syn, volgende de voorsz. verclaringe, vuytspraecke ende ordonnantie; maer dat nyettegenstaende deselve debvoiren ende verscheyden vuytstellen, hun daertoe gegeven, hy nyet anders en hadde vuytgebracht als de gevougde missive vande voorsz. magistraet van Oosterhout als nu gelesen, remitteerende oversulcx aen deselve, diewyle sy daervuyt sullen verstaen, d'intentie van die van Oosterhout, daerop te resolveren ende ordonneren, wat voorders in dese saecke sal dienen gedaen, daernae dat hy hem altyts punctuelyck sal reguleren; hiernae is gelesen seecker requeste, aen haere Ho. Mo. wederom gepresenteert by de voorsz. Jan Claesz. Backers, Jan Jansz. van Wachelen, Nicolaes Keyen cum suis, versoeckende, om redenen daerinne verhaelt, dat haere Ho. Mo. souden gelieven den voorsz. drossaert van Breda te ordonneren ende belasten, haere voorgaende apostille ter behoorl. executie te stellen, 't sy by apprehensie ofte gyselinge vanden onwillige ofte gebreckelycke persoonen ofte andersints, gelyck haere Ho. Mo. dat sullen goetvinden tot maintenement van haere authoriteyt; ende op alles nae behooren geleth synde, is geresolveert ende geaccordeert, aengesien dat
die voorsz. schouteth, borgermeesteren, schepenen ende gesworens vande vryheyt van Oosterhout de voorgaende bevelen van haere Ho. Mo. hun by den drossaert van Breda aengeseet, nyettegenstaende verscheyden vreentl. ende ernstige vermaningen, hun daerom gedaen, nyet en hebben gepareert, dat men den voorsz. drossaert van Breda sal authoriseren, omme de voorsz. apostille van haere Ho. Mo., vanden 1 Oct. laestl., te stellen ter behoorl. executie, by apprehensie, ghyselinge ofte andersints vande onwillige ofte gebreckel. persoonen, vanden voorsz. schouth, borgermrn., schepenen ende gesworens van Oosterhout, vande voorsz. apostille nae te commen, gelyck hy best dienstel. sal vinden tot maintenement van haere Ho. Mo. authoriteyt, ende derselver gedaen vuytspraecke vande voorgaende verclaringe tusschen partyen. (Febr. 13).
Jos. Pallache. Opte requeste van Josepho Pallache, broeder van wylen Sr Samuël Pallache, agent vanden Co. van Marocke, is geordonneert, dat men deselve requeste sal senden aen het collegie ter admiraliteyt tot Hoorn ofte Enchuysen, ende deselve aenschryven, dat zy den remonstrant administreren cort, goet recht, ende expeditie van justitie in de saecke, in de voorsz. requeste naerder geëxpresseert. (Febr. 26).
Petro Bertio. Is Petro Bertio, professori philosophiae in de universiteyt van Leyden, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van 7 jaeren naestcommende alleene in de vereen. provincien door Jodocum Hondium vuyt te geven, Descriptionem urbis geographicam, verciert met caerten, ende geintituleert: Tabul. contract. quintam editionem latinam emendatiorem et auctiorem, met nyeuwe tabulis, hebbende haere behoorl. gradus, positiones etc. Verbiedende etc. (Maart 9).
Waterwerk. Is Govert, Jelis ende Cornelis Gerbrantsz., gebroeders ende borgers der stede van Enchuysen, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van 15 jaeren naestcommende alleene etc. te moegen maecken ende in 't werck stellen, seecker pracktycke ende middel, by haer geinventeert, omme de droogten
| |
| |
ende ondiepten van verscheyden havenen, seegaten, reeden, stromen, rivieren ende andere, buyten ende binnen gelegen wateren deser landen, hoe die zyn ofte waer die gelegen moegen wesen, 't zy oock van wat materie, harde, weecke, steenachtige, sandtachtige ofte anderssints, hoe 't soude mogen wesen, diep te maecken, tot alsulcken bequaemen diepte, als men begeren sal, ende dit alles sonder verleth ofte ongerieff vande selve vaerte ofte vaerten; item, noch een bequaem middel om te leggen onder water, ende soo diep als men begeert, de fondamenten van bruggen, sluysen ende andere diergelycke notable wercken, om alsdan tot believen, met cleenen ofte grooten steen, daerop te moegen metselen, ende dit alles mede sonder verhinderinge vande vaerten, achtervolgende de modellen ende forme, door dese getransfigeert. Verbiedende etc. (Eod.).
El. Trip. Syn Elias Trip, coopman tot Dordrecht, geaccordeert iterative brieven van voorschriften aen haere Hoocheyden, ten eynde deselve believen hem te vergunnen prolongatie van zyne licentie ende pasport, omme te moegen doen brengen in dese landen 600,000 ponden ysere cogels, vuyt de landen van Luydick, mits daervan betalende behoorl. licent, overmits hy binnen den tyt van zyne pasport de voorsz. cogels nyet en heeft kunnen affbrengen door het cleyne water, dat in den voorleden somer is geweest. (Maart 14).
Verdreven borgers van Aken. Ontfangen ende gelesen eenen brieff van borgermr. ende regierders der stad Amstelredam, gedateert den 1 deses, ten faveure van eenige verdreven borgers van Aaken, ten eynde op de clachten van deselve borgers, in de gevoechde requeste verhaelt, by haere Ho. Mo. aen den magistraet van Aacken favorabel. soude werden geschreven, tot voorcomminge vande groote onbehoorl. lasten ende schattingen, die zy hun opleggen; waerop gedelibereert zynde, is geaccordeert dat men aen den voorsz. magistraet eenen brieff sal schryven in civile termen, ten eynde haer gelieve opte clachten vande supplianten met alle beweeglycke consideratien favorabelyck te letten, ende tegen deselve te gebruycken sulcke reden ende redelicheyt, dat zy nyet en worden gebracht in voorder verloop, innesiende tot dien eynde haren jegenwoordigen bedroeffden staet ende gelegentheyt. (Eod.).
Idem. Opte requeste vande verdrevene van Aecken, in dese landen gerefugeert ende in deselve woonende, versoeckende, alsoo de jegenwoordige regeringe binnen Aecken by dreygementen van executie, ontfangen heeft soo vande supplianten als van die vande religie alnoch tot Aecken woonende, de somme van 20,000 gl., die haere Ho. Mo. den voorgaenden magistraet hebben by leeninge doen verstrecken, die welcke daervan hebben gegeven eenen verbantbrieff vande stadt, onder den segel van deselve stadt, dat haere H.M. gelieve, soo wanneer als sy dese penningen sullen ontfangen, hun supplianten de quote by hun daerinne betaelt, wederom te laeten volgen, om hen daermede te behulpen in dese haere jegenwoordige sobere gelegentheyt, onder behoorl. cautie te stellen voor de respective magistraten vande steden daer sy in dese landen syn geseeten, van dat zy alsulck gelt, t'samen bedragende 4000 guldens, met grooten danck sullen restitueren, soo wanneer als sy daertoe van haere Ho. Mo. wegen sullen worden vermaent; is nae deliberatie geaccordeert (alvoren op het versoeck vande supplianten te disponeren), te schryven aen den commandeur van Gulich, Pithan, nademael die vanden jegenwoordigen magistraet tot Aecken ontfangen hebben die 20,000 gl., die haere Ho. Mo. den voorgaenden magistraet by leeninge hebben doen verstrecken, dat hy wil sien deselve somme vanden jegenwoordige magistraet te crygen ende ontfangen, ende daertegen hun over te leveren ende restitueren d'obligatie vande stadt, die hem is over eenigen tyt toegesonden; ende daernae haere Ho. Mo. vande voorsz. ontfangen penningen te adviseren die hem alsdan sullen adverteeren, wat hy daermede sal hebben te doen. (Maart 16).
| |
| |
Uitgew. van Aken. Is gelesen seeckere remonstrantie van eenige borgers ende inwoonders vande vereen. provintien, die voor dese tyt vuyt de stadt Aken geweecken ende in dese landen syn commen wonen; versoeckende, om redenen daerinne verhaelt, dat tegen de tyrannie ende extraordinaris proceduren, die tegen haer binnen Aacken worden voorgenomen, op zoodanige middelen bedacht mach worden ende ten effecte gebracht, daerdoor die supplianten promptelyck mogen gesoulageert worden; ende nae deliberatie is verstaen ende geresolveert, dat men die supplianten sal aenseggen, dat haere Ho. Mo. mitlyden met hun hebben in de proceduren, die tegen hun werden gepleecht; ende mitsdien altyts zeer geerne voor hen sullen doen wat behoort, ende zy zullen kunnen, vermanende, dat zy hun willen addresseren aen den Cheurfurst Paltzgrave. (Apr. 2).
H. Drommandius, Eng. pr. Is gelesen het advis, by den raedt van state geformeert den 30 der voorleder maent, op het schryven vanden generael van Bergen opten Zoom, ten faveure van een Engels predicant aldaer, genoempt Henricus Drommandius, ten eynde deselve soude moegen gegaigeert worden, houdende, dat daerinne nyet en mach getreden worden, om tot last van 't landt binnen de voorsz. stadt een predicant te gaigeren, om de beswaerl. consequentie, daerinne gelegen in 't regard van andere frontiersteden, daer oock Engelsche ende andere vuytheemsche compagnien in garnisoen liggen. Ende daerop gedelibereert zynde hebben haere Ho. Mo. hun daermede geconformeert, edoch die suppliant omme eenige goede consideratien toegeleit vyftich guldens eens. (Eod.)
Afcontrefeytsel v. 's Gravenh. Is Cornelis Bosch, lantmeter ende Jury Faes van Haren geaccordeert Octroy, omme voor den tyt van seven jaeren naestcommende alleene in de Vereenichde provincien te mogen maecken, etssen, drucken ende vuytgeven de caerte ende afcontrefytsel van 's Gravenhage by hen met groote moeyten, costen ende arbeyt gemaeckt, waerinne den grond op zyn behoorl. mate naer de conste van de geometrie, mitsgaders alle de gebousels ende gestichten naer t leven verthoont worden. Verbiedende etc. (April 6).
Bolsweert, plaetsn. Is Boetius Bolsweert, plaetsnyder tot Amstelredam, geaccordeert octroy voer den tyt van vier jaeren naestcommende alleene inde Vereenechde Nederlanden in drucke te mogen vuytgeven de effigies by hem in coper gesneden van den Welgeboeren heere grave Wilhem Loduwich grave van Nassau, Stadtholder van Vrieslandt, stadt Groeningen ende Ommelanden, Drenthe, etc., ende dat na de schilderye die Mr. Michiel van Meerevelt tot Delfs selffs naer het leven van den welgemelten heere grave gedaen heeft. Verbiedende etc. (Apri 15).
Jesuiten. Te schryven aen de provincie van Vrieslandt, alsoo haere Ho. Mo. verstaen, dat haere E. soo goede devoiren gedaen hebben, dat sy eenige jesuiten hebben geattrapeert ende gecregen, by de welcke haer Ed. eenige stucken ende papieren hebben achterhaelt, daervoor haere Ho. Mo. haer Ed. bedancken. Versoeckende by soo verre als haer E. vuyte voors. stucken ofte examinatie van de gevangens yets bevinden, dat andere provincien oock souden mogen aengaen ende dienstelyck wesen, te weeten, dat haer E. haere Ho. Mo. daervan willen adverteren ende de stucken daervan alhyer oversenden, daermede zy gedaen moegen hebben, ofte copie autentyck van deselve, die welcke men haer E. daernae sal restitueren, soo sy dat begeeren. (April 25).
Ad. Baselier. Is Adam Baselier, coopman van zyne Co. Mat. van Dennemarcken geaccordeert paspoort omme volgende de opene patente van syne Co. Mat. gedateert den iersten Meerte laestleden van Antwerpen, doer dese Vereenichde Nederlanden nae Dennemarcken te moegen transporteren vry van convoy ende licent tot dienste van Syne Mat., drye cassen tapitsserien ende twee cassen schilderyen inde patente van Syne Mat. geexpresseert. (April 26).
Breda, Delft, pr. Te schryven aen die magistraet der stede van Breda, ende insge- | |
| |
lyks aen den kerckenraedt aldaer, alsoo hare Ho. Mo. van wegen die borgermeesters ende regeerders der stede van Delft aengegeven is, dat haerl. inde plaetse van eenen affgestorven predicant in deselve stadt geerne gedient souden syn van D. Isaacum Diamantium, bedienaer des Goddelycken woorts, binnen Breda, voer hebbende daerom denselven Diamantium met bewillingen vanden magestraet aldaer hem te beroepen, mede in considerata dat hy by hare Ho. Mo. wert gegageert tot Breda, ende voer geenen tyt aen de kercke aldaer en is verbonden, daertoe haer L. haere Ho. Mo. voerschriften hebben versocht, dat haere Ho. Mo. daerom versoecken ende begeren, dat zy die voers. borgermeesteren ende regeerders, mitsgaders de goede gemeente der stadt Delft metten voers. D. Diamantium willen gerieven ende believen, ende van zynen dienst verloven. (April 28).
Geschutgieter. Opte requeste van Mr. Coenraedt Anthonisz, geschutgieter van de generaliteyt, is geordonneert te schryven aen het collegie ter admiraliteyt binnen Rotterdam, alsoo den tyt lange is geexpireert, daerenboven dat zy hadden belooft de quantiteyt van 35 duysent ponden zweets cooper zeugen te remboursseeren, die aen den equippagemr. van haerl. collegie Pr. Dircx Kaire by leeninge zyn gelevert, by hoere Ho. Mo. ordre, dat tgeene haere Ho. Mo. daerom begeren, dat zy die voers. quantiteyt cooper den voers. Mr. Coenraedt sullen metten eersten doen restitueren ende haere Ho. Mo. adverteeren, wanneer dat deselve restitutie zal geschieden, opdat deselve Mr. Coenraedt zyne reeckeninge mach doen sonder confusie. (April 30).
Joan. Meursius. Is geaccordeert te depescheren ordonnantie van drye hondert guldens voor Joannes Meursius, professor Graecae linguae tot Leyden, die welcke om te thoenen acte van zyne diligentie, als nu wederom geoffereert heeft zynen aerbeyt, versoeckende, dat haere Ho. Mo. gelieven denselven aen te nemen. (Eod.)
Elias Trip. Is gelesen de requeste van Elias Trip versoeckende octroy voor den tyt van twaelff jaeren, omme alleene te mogen vaeren op eenige eylanden ende plaetsen, gelegen tusschen Congo ende Capo de bonne esperance alwaer bevonden zyn eenige minen van salpeter, welcke plaetsen ende eylanden hy geerne soude besoucken ende vuyte selve minen eene quantiteyt salpeters doen maecken, omme dat in dese landen te brengen ten dienste van haere Ho. Mo. Ende nae deliberatie, omme redenen in de voors. requeste int lange verhaelt, geaccordeert, dat men den suppliant tot vervallinge van de costen by hem alreede ten fyne voors. gedaen ende noch te doen, sal depescheren octroy, omme alleene vyer reysen opte voers. eylanden ende plaetsen met zyne schepen te mogen doen ende aldaer de voergegeven negotie van salpeter te exerceren, ende deselve in de Vereenichde Nederlanden te brengen, sonder dat yemant vuyt dese landen hem in deselve handelingen opte voers. plaetssen binnen den voers. tyt sal mogen doen eenich hinder ofte empeschement, ofte deselve ten fyne voers. te bevaren directelyck of indirectelyck opte pene van sess duysent Nederlantsche ducaten, met verbeurte van schip ende goederen tot behoeff van den suppliant, mits dat deselve suppliant gehouden sal zyn een maent nae de wedercompste van zyne eerste reyse van deselve aen haere Ho. Mo. warachtich rapport te doen, ende aen te wysen, waer dat de voers. eylanden gevonden ende gelegen syn. (Eod.)
W. Jansz. Is Wilhem Jansz bouckdrucker tot Amsterdam geaccordeert octroy, omme voor den tyt van vyff jaeren naestcommende alleene inde Vereenichde provincien te mogen drucken ofte doen drucken ende vuytgeven zeecker boucxken geintituleert. Danielis Heinsii loffzanck van Jezus Christus. Verbiedende etc. (Mey 7).
Predic. v.d. heere v. Langerack. Is den predicant van den heere van Langerack alhyer gecommen, met last om te liquideren metten ontfanger generael de betalinge van het tractement des heeren van Langerack, om eenige consideratien toegeleit tsestich guldens eens. (Mey 12).
| |
| |
Predicant Breda. Ontfangen ende gelesen eenen brieff van Drossaert, borgermrn. ende schepenen der stadt Breda gedateert den 5 deses, daerby zy excuseren de stadt Delft te accomoderen met haeren derden predicant Mr. Isaac Diamantius, omme redenen in de voers. brieff begrepen. Is goetgevonden, dat men de stadt Delft van den voers. brieff sal geven copie, des begerende. (Mey 13).
Idem. Ontfangen eenen brieff van Drossaert, borgermrn. ende scepenen der stadt Breda, gedateert den 11 deses, houdende voor antwoort op haere Ho. Mo. voorschriften voor de stadt Delft, ten eynde die van Breda Isaacum Diamantium souden willen dimitteeren ende die van Delft daermede accommoderen, dat sy in de selve dimissie nyet kunnen consenteren om redenen in den brieff verhaelt. Is goetgevonden, dat men die van Delft daervan sal geven copie, des begerende. (Mey 14).
Sepulture van syn Extie. Is geaccordeert dat men aen Hendrick de Keyser aengenomen hebbende te maecken de sepulture van syn Extie hoochl. memorie, noch op reeckeninge van zyn aengenomen werck sal doen verstrecken opten voorgaenden voet by het collegie ter admiraliteyt binnen Amsterdam, de somme van zes duysent guldens eens. (Juny 9).
Delft, Breda, pr. Is gelesen de requeste gepresenteert van wegen borgermrs. ende regeerders der stadt Delft, ten eynde om redenen daerinne verhaelt iterativelyck by haere Ho. Mo. geschreven ende geintercedeert soude worden aen den Drost, borgermrs. ende regeerders der stadt Breda, dat zy D. Isaacum Diamantium, kerckendienaer aldaer, den remonstranten willen laten volgen in de plaetse vanden kerckendienaer tot Delft gestorven, tot beter onderhout, ruste, vreede ende eenicheyt in de selve stadt, daerinne dat haere Ho. Mo. hebben geaccordeert ende oock goetgevonden, dat men sal schryven aen den kerckenraedt binnen Breda, dat zy mede hierinne willen bewillighen. (Juny 22).
Medaillen. Is geresolveert ende geaccordeert, dat men sal maecken eene gouden medaille van de ontruyminge van de steden ende plaetsen van asseurantie van de vreempde garnizoenen, ende de unie gemaeckt mette hanzesteden; ende tot een gedenckteecken van deselve handelinge aen elcken van de heeren gedeputeerde van de provincien ter deser vergaderinge geven een van de voors. medaillen van de weerde van hondert daelders tot het gewoonelyck getal. (Juny 23).
Plaetsnyder. Is Franchois Schellermans plaetsnyder, borger der stede van Middelburg in Seelandt, geaccordeert octroy omme voor den tyt van vyer jaeren naestcommende alleene in de Vereenichde provintien te mogen vuytgeven ende vercoopen de stadt van Middelburg by hem in vyer coopere platen gesneden. Verbiedende etc. (October 15).
Andries Clouck. Opte requeste van Andries Clouck bouckvercooper binnen Leyden, versoeckende octroy om te mogen drucken zeecker bouck geintituleert: het Schatbouck der verclaringen over de Catechismum der Christel. religie, is geappoincteert Nihil. (October 18).
Gerefugeerde van Aken. Is geleesen de requeste van zeecker gerefugeerde van Aken, nu ter tyt inwoenders der steden van Nimmegen, Dordrecht, Amstelredam ende andere, ende daerop gedelibereert synde, zyn de supplten geaccordeert civiele brieven aen de keyzerl. gesubdelegeerde commissarien tot Aken wesende, ten eynde sy tegen die supplten tegen deser landen privilegien nyet en willen voornemen, noch deselve vuyte voors. steden tot Aken te evoceren, maer die toe te laten hun te verantwoorden voor haren competenten rechter, by soo verre als yemant tegens haer eenige actie soude willen intenteren, genoech op den selven voet, gelyck die van Nimmegen aen de voors. Keyserlycke commissarien geschreven hebben by haren brieff van den 22 der voerleder maent. (Eod.)
Louys Elzevier. Is Louys Elzevier bouckvercoper inden Hage toegeleit twaelff guldens voer seecker bouck by hem hare Ho. Mo. gepresenteert, geintituleert: Historia Frisiaca
| |
| |
Ubbonis Emmy met caerten, gebonden met zyden banden. (Octobris 20).
Salomon Ophey. Opte requeste van Salomon Ophey woonende tot Amstelredam, versoeckende octroy voor den tyt van veertich jaeren omme daerentusschen alleene te mogen practiseren de conste by hem geinventeert, die men noempt eene eeuwige beweginge, waardoore men op stillestaende wateren mach doen gaen alderley aert van molens, gelyck se doer lopende stroomen gedreven worden, mitsgaders van meer andere inventien in de requeste verhaelt. Is geappoincteert, alvooren hyerop te disponeren, dat den supplt. eerst sal hebben te exhiberen de modellen van zyne inventie. (October 22).
Jesuyten. Ontfangen ende gelesen eenen brieff van Drossaert, borgermeysteren, schepenen ende raedt der stadt Bergen op ten Soom, gedateert den 22 deses, daerby sy versoecken verclaringe om redenen daerinne verhaelt, op het placcaet, geemaneert tegen de Jesuyten, te weeten oft nyet alle borgeren ende ingesetenen binnen Bergen, die hun buyten ten platten lande binnen het Marquisaet ende andere, begevende in eenige kercken, cloosters, capellen ende andere conventiculen omme missen te hooren ende de Paepsche religie te exerceeren, ende bevonden tselve gedaen te hebben, nyet en sullen wesen calengierbaer ende straffbaer voor de penen, mulcten ende amenden int voers. placcaet begrepen; maer is voor als noch opgehouden, daerop te resolveren. (October 25).
S. Ophey. Is Salomon Ophey, woonende tot Amstelredam, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van twaelff naestcommende jaren alleene in de Vereenichde Nederlanden te mogen maecken, doen maecken ende int werck stellen de conste by hem geinventeert, die men noempt: eene eeuwige bewegenisse, waerdoore men op stilstaende wateren mach doen gaen allerley aert van molens, gelyck se doer loopende stroomen gedreven werden. Item wateren vuyt de platte landen in de hoochte over dammen ende dycken te brengen, tot soodanige quantiteyt ende hoochte als van noode sonde mogen syn; oeck een besundere aert ofte conste van wintmolens, die te gelyck doer den wint ende met water gedreven kunnen worden, ende veel meer hoochte, als oock veel meer waters sullen kunnen vuytmalen dan de tegenwoerdige watermoelens doen; ende voorts alderley gaende wercken, ende instrumenten die vuyte voers. conste van beweginge gemaeckt cunnen worden. Verbiedende etc. (Eod.).
E. Trip. Syn Elias Trip, coopman van Dordrecht, geaccordeert brieven van voorschriften aen den coninck van Groot Brittannien, om vuyt Engelandt te mogen transporteeren de quantiteyt van drye hondert ysere stucken geschuts tot deser landen dienste, ende is goetgevonden dat men deese saecke oock sal recommandeeren aen den heere ambassadeur Caron, ende tot dien eynde den voors. brieff van den coninck in syne handen senden, omme die aen syne Mat. te presenteren indien hy dit oorboer ende voerdeelich vint. (November 1).
Papier. Syn Cornelis van Lockhorst, de jonge, coopman wonende tot Amstelredam, geaccordeert brieven van voorschriften aen de raden van Basel ende Straetsburch, alsoo menichte van pampier inde vereenichde provintien gesleten wordt, dat aldaer gemaeckt wordt, selffs tot dienste van de vereenichde provincien, dat haere Ho. Mo. daerom ernstelyck versoecken dat haer L. ordre stellen, ende voersieninge willen doen, dat die papiermaeckers goede papieren maecken, lymen ende leveren, volgens d'oude mercken, sonder eenige valsheyt. (November 2).
A. Peres. Is Allonse Peres, geboren in Duytslandt, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van seven jaren naestcommende, alleene in de Vereenichde provincien te mogen maecken, vercoopen ofte doen vercoopen seecker compositie, by hem geinventeert, by maniere van olye, mette welcke dunnekens bestreecken synde eenige wapenen, geweyren ofte andere instrumenten van yser ofte metael gemaeckt, kan voergecomen werden eenich roest ter werelt op deselve wapenen,
| |
| |
alwaert oock sulcks, dat de voers. wapenen gestadich in vochtige plaetsen ofte water gebruyckt mosten werden; oock mede de voers. compositie weynich ofte nyet en beleth de glans van eenige schoengemaeckte wapenen. Verbiedende etc. (Nov. 2).
A. Megoen. Is Abraham Megoen, schoolmeyster tot Rotterdam, geaccordeert de somme van tsestich guldens, voer dat hy haere Ho. Mo. gedediceert ende gepresenteert heeft seecker bouck, geintituleert: gereduceerde tafelen van interest, waerdoor een yegelick onervaren in de cyferkunst seer lichtelyck ende perfectelyck allerley custingbrieven tot gereet gelt sal cunnen maecken. (Nov. 4).
J. Mybois, ingen. Opte requeste van Jr. Mybois, ingenieur, is geordonneert deselve te stellen in handen van Jan Pietersz. van Rheede, omme binnen den tyt van acht dagen na de insinuatie deses hierop ofte tegen te doen ofte seggen, wes synen raedt sal gedragen. (Nov. 9).
A. Cabeljau. Is Abraham Cabeljau, woenende tot Amstelredam, geaccordeert octroy voor hem ende syne erffven omme voor den tyt van thien naestcommende jaren, alleene inde vereen. Provintien te mogen doen drucken ende vuytgeven, seecker bouck, by hem beschreven, geintituleert: Rekenkonst vande groote Seevaert, waerdoor men op alle streecken vant compas, soo wel de lengde, oost ende west sal kunnen vinden, als de breede suyt ende noort. Verbiedende etc. Ende voer soe veele den supplt. versoect acte voor hem ende syne erffgenamen als eerste vinder vande voers. lengde van der See, daerby haere Ho. Mo. souden beloven te betalen ofte ordonneren te ontfangen, alsulcke somma van penningen, als deselve belooft hebben opt vinden vande voers. lengde, soo wanneer den suppliant ter goeder trouwen deugdelycke certificatien sal hebben gebracht van schippers ende stierluyden die op lange ende verre reysen varen, dat de rekenconste tot dienst vande landen ende de gemeene seevaert goet bevonden is, waertoe alsulcke schippers ende stierluyden gehouden sullen syn by expres bevel ende last van haere Ho. Mo., alle gewillige neersticheyt te doen, omme deselve konste in de usantie ende gebruyck te brengen. Is by haere Ho. Mo. verstaen ende verclaert, soo wanneer als de voors. rekenkonst in de maniere voers. by experientie oprecht bevonden sal syn, dat haere Ho. Mo. alsdan sullen examineren ende daerop letten, mitsgaders wije van alle de inventeurs in het gestelde ende beloofde premium sal behooren geprefereert te worden. (Eod.).
Kercke te Steenbergen. Is gelesen de requeste vande Magistraet ende kerckenraedt der stadt ende landen van Steenbergen, versoeckende subsidie totte reparatie vande vervallen kercke van Steenbergen. Is voergeslagen dat men die supplianten soude mogen accordeeren, (indien sy daermede te hulpen souden syn), te mogen opstellen op elcke tonne biers die binnen Steenbergen sal werden gesleten, voer eenige jaren twaelf stuyvers, ende op elck oxhooft wyns ses gulden, mitsgaders de rantsoenen verhoogen met eenen halven stuver; maer en is daerop nyet eyntelyck geresolveert. (Nov. 19).
Voorschriften. Syn Duarte Fernandes, portugies coopman tot Amstelredam, geaccordeert brieven van voorschriften aen de Ertzhartogen, ten eynde den supplt. tot Antwerpen soude mogen blyven ende converseren den tyt van ses maenden, omme daerenbinnen te mogen verrichten syn ende syner kinderen negocien, nyettegenstaende dat den Bisschop van Antwerpen hem geordonneert heeft vuyte selve stadt te vertrecken binnen den tyt van veerthien dagen. (Nov. 21).
Aken. Ontvangen ende gelesen eenen brieff van des Keys. Majs. subdeleg. Commissarissen tot Aken, aldaer geschreven den 10 Novembris lestleden, houdende antwoort opten brieff van haere Ho. Mo. van den 18 der voerleden maent, ende goetgevonden dat men denselven brieff sal communiceeren den sollicitant vande vuytgeweecken van Aaken. (Nov. 24).
L. de Geer. Opte requeste van Louys de Geer, coopman tot Amstelredam, versouc- | |
| |
kende permissie om nae Rochelle te mogen brengen, vyff hondert musquetten mette bandelieren ende veurken, mitsgaders vyff hondert corseletten, tsamen om te wapenen duysent man. Is verstaen, dat men op dit versouck sal disponeren, alsser tot desen eynde schryven sal commen aen haere H.M. van wegen de voors. stadt Rochelle. (Nov. 26).
Aaken. Ontfangen ende gelesen eenen brieff vande stadt Aaken, van den 16 deses, gesonden met eenen van haere secretarissen, daerby gepresenteert wert het rembourssement vande twintich duysent guldens, die haere Ho. Mo. de voergaende regeringe geleent hebben, maer is vuytgestelt daerop te resolveren voor eenen dach twee ofte drye, om eenige consideratien. (Nov. 28).
Schoonschrift. Is Davidt Roelandts van Antwerpen, franchoyschen schoolmeyster binnen Vlissingen geaccordeert octroy, omme voor den tyt van seven naestcommende jaeren alleene inde vereen. Provintien te mogen doen snyden, drucken ende vuytgeven, seecker bouck by hem gemaeckt, geintituleert: tmagasyn oft packhuys der loffelycker penneconst, vol subtile ende lustige trecken, percken, beelden ende fiegueren van menschen, van beesten, vogelen ende visschen, ende noch meer dan hondert onderscheyden geschriften, verciert met diversche capitalen, oraculen ende gulden sententien, etc. Verbiedende etc. (Dec. 6).
Aaken. Is gedelibereert opten brieff vande stadt Aaken, overgebracht by den eersaemen Joos Bogaert, secretaris van deselve stadt, daerby den eerbaeren raedt presenteren te erleggen, ende haere Ho. Mo. te remboursseeren vande twintich duysent guldens brabants gelts, die haere Ho. Mo. seeckeren tydt geleden aen de voergaende magistraet der voers. stadt geleent hebben, daer ende alsoo haere Ho. Mo. dat sullen goetvinden, mits hebbende restitutie vande obligatie vande voors. geleende penn. Ende verstaen, nadamael de penningen gereet syn, ende gepresenteert worden te rembourseren, dat men tselve rembourssement sal aennemen ende den ontfanger generael lasten vande voors. twintich duysent guldens hollants gelt, te maecken descharge op den contrerolleur vander Myle tot Gulich, die deselve sal hebben te verantwoorden. (Dec. 9).
Idem. Opte requeste van seecker vuytgeweecken der stadt Aaken, nu ter tyt borgers ende inwoonders der steden Dort, Amstelredam ende Nimwegen, versouckende om redenen daerinne verhaelt, eenich naerder favorabel voorschryven aen de gesubdeligeerde commissarissen tot Aaken, opdat in hunne onschuldige saecken nyet geattenteert en werde, twelck tegens de reden ende deser landen gerechticheyden ende privilegien de non evocando soude mogen strecken ende stryden; ende hiernae gelesen synde copie van den brieff, die burgermrn. ende regeerders der stadt Amstelredam den 7 Novembris laestleden ten faveure vande voors. supplten aen de voors. gesubdeligeerde commissarissen hebben geschreven, is geaccordeert, dat men in substantie ende op gelycke voet oock van wegen haere Ho. Mo. aen deselve heeren commissarissen ten faveur van de voors. supplianten sal moegen schryven. (Eod.).
Anna Walcke. Is Anna Walcke, melancolieke vrouwe, omme eenige consideratien toegeleet vyftich guldens, mits dat sy gehouden sal syn haer vuyten Hage te vertrecken ende te houden, sonder haere Ho. Mo. meer moeyelick te vallen. (Dec. 10).
W. Jansz. Opte requeste van Wilhem Jansz, haere Ho. Mo. gedediceert hebbende eenen aerts[...]ot van grooter formen, inhoudende die deelen des aertsbodems, die tot dese tyden toe ontdeckt ende bekent gemaect syn, mitsgaders eene hemelsche sphera van gelycke groote, is den suppliant voor deselve dedicatie toegeleet vyftich guldens eens. (Eod.).
A. Cabeljau. Is gelesen seeckere corte remonstrantie van Abraham Cabeljau ende geordonneert deselve te stellen mette stucken vande pretensien ende bewysen des suppliants daertoe dienende, in handen van den fiscael vande generaliteyt, omme alles te visiteren
| |
| |
ende examineren, ende daervuyt casum te stellen met syn advys. (Dec. 16).
F. Spierinck, tapitsier. Syn Francois Spierinck, tapitsier tot Delft, geaccordeert syne versochte voerschriften aenden Coninck van Polen, ende eenen eerbaren raedt der stadt Danzyck, volgende de concepten. (Dec. 24).
|
|
Auteursrechtvrij