Archief voor kerkelijke en wereldsche geschiedenissen, inzonderheid van Utrecht. Deel 5

[p. 330]

XXX. H. Ennens Philenius, aan Jo^r. Nic. van Matenesse. (1561).

Mynen stedeghen gans willighen dienst, wes ick lieves ende gudes vermach, tvoeren. Edele, Erentfeste L. joncker, naer alle behoerlike grotenesse advertere ick U L., hoe dat Henrick, de bode, hyr by ons t'Orleans gecomen is den 9. July, ende hefft ons noch gelt noch enighe breven van U L. gebracht, dat my groot wonder gefft. Die bode seyde ons, dat ghi geseyt hadden, dat wy van geen gelt geschreven hadden op deser tydt, dan als hy wederomme quame, dat men ons dan gelt zoude senden, anders en hadden ghy uth onsse brieven niet konnen verstaen. Het inhout van onser brieven noch onser meninghe en ys alsoe niet gewest, ende ghy wusten oik wel, dat aleer Henrick hyer int lant koste komen, dat wy al int anderde jaer waren gegaen; oik U L. beloeffden inden selffden brieff, daerby wy laestmael dat gelt hebben ontfangen, dat ghi noch zoe vele wouden (senden) als Henrick wederomme quame. Het hefft hyr over winter ende inde vasten tot noch toe een grote dure tyt gewest, dat wy dus meer hebben moeten verteren, ende oik omme dattet hoff hyr langer gelegen hefft dan anders. Alle myne last, arbeyt ende moyte, die hebbe ick omme de dure tydt vergeves gedaen, want ick en hebbe daer gantzliken niet aen geprofiteert, evenwel hebbe ick haer getracteert, dat eerlick ende recht yes, dat sy sich myner in genes dingens beclaghen moeghen. Derhalven beghere, U L. willen zulkes verbeteren, wat by dese bode achtergebleven yes, ende senden van S. Johannes avent, ingaende dat anderde jaer, daer wy nu in zyn, de dre virendeljaers, tweten vant halve jaer 70 gl. ende en verendel jaers ys 35 gl., fasit tsamen hondert ende vyff gl., beghere op U L. ghi dat by desen tegenwoerdighen bode senden willen, want al eer de bode wederomme zal hyr by ons zyn, zoe zal 't omtrent aller heillighen zyn, dattet naer de winter toe lopt, dat wy gelt moeten inden handen hebben, als U L. zelven wel bedencken koenen, hyr yn willet dat beste doen, als ick U L. dat toebetrouwe. Uwen neve Adriaen van Mathenesse aengaende, die schictet sich zeer wel, ende ys leefftalich by vele gude geschickede gesellen, als en igelick dar aff mach kuntschup doen, hy doet offt trekket niet ten handen offt het zy by myn raet, wylle ende consent, als men oek anders van hem niet seggen en kan mitter waerheyt. Hy wasset seer in duechden ende wassdoem, alsoe dat hy (soe veer hem Godt spaert in gesontheyt) en rustich man zal werden. Hy hefft geschreven om gelt, twyvele niet, offt ghi sult hem dat senden tot zyn behoeff, tot dre verendeel jaers; hy en zal niet enen stuver utgheven, het zy by myn consent, want hy yes wel toeseende op zynen penninck; wy zouden geerne (waer de bode gekomen) met onse geselschup naer Angiens reysen, omme de universiteyt te besene ende omme ons wat t'verluchtegen, daer doer men en luchtege geest mochte krighen, want hy en ys niet zoe vroelick van naturen als ick wel woude, daeromme wil ick hem doen leren up enege instrumenten, tusschen teden den geest t'verblyen; oek zoe wort men in 't reysen wat stout in 't spreken ende 't frequenteren onder vriembde luden. Ick hope ende twivele niet U L. ende alle des ghehele vrientschup zoelen my ziner bedancken. Hy hanteert geen wilt vagebondich geselschup, dan gude edelluden kinderen ende gesellen van eren. Daromme uwer aller neve, Gisbrecht van Duvenvoerde ende Nicolaes van Renes op my vianden zyn, dat ick niet wil consenteren (noch uwe neve van Mathenesse en begeert oick sulkes niet) dat hy met Hoechdueschen slempe ende dempe, gelyc sy doen, darmede sy groot gelt onnuttelicken verdoen ende alle de werlt schuldich zyn, ende daer nement scheer offt morgen eer offt doechde mach aff komen, doch ick vrage nae de gramschup niet, ick moet ende wil doen, dat ick aengenomen hebbe. Gisbrecht van Duvenvorde blyft dar t'Saumuers noch leggen op en dorpstedeken, wat de orzake yes en wete ick nyet. Uwer aller neve, Iselsteyn,

[p. 331]

hefft alle de tydt, dat hy t'Orleans gewest yes, aen ons vrientschup gehouden, dan met Renes ende Duvenvoerde daer en hadde hy geen grote conversatie mede, omme haer ruge, wilde levent. Iselsteyn hefft aen ons geschreven, dat hy kortelicken met zyn neve Wyngaerden wyl hy ons t'Orleans komen. Sodanig geschickede luden ende ander versochte gesellen darmen mach aff hoeren ende leren, die hyr ende daer overal geweest zyn omme die ende dergeliken altemet te tracteren, dat imant mach doechde aff geschien, ende de van ere ende van state zyn, ende tot meerder staet moegen komen thanteren, kostet gelt, ende dat men aen zodane vrienden lecht, dat yes gelt (als men seyt) op de zolder gelegt, dat kompt scheer offt morgen dubbelt wederomme t'huys, by zodane geselschup voere ick uwen neve alst tyt ende plaets geefft, men zal oek anders niet hoeren. Wy hebben van desen zommer in de universiteyt van Burges gewest met gude geschickede gesellen, die ons mede begeerden, kosten dat haer niet weigeren; hebben daer de professores gehoeret, daromme wouden wy oock geerne metten ersten naer Angiens ende Poictiers reysen, omme oek aldaer de professores thoren, omme also tvoeren zekerlick weten, als wy zouden willen van Orleans reysen, waerdat ons onser studia meesteliken profitelikst zouden moeghen zyn, opdat wy scheer offt merghen nyet gelyck vele en onzekere reyse deden. Summa begheer U L. willen ons zodane gelt senden, als vor my de dre verendel jaers tractement i^C ende v Carol. ende vor Mathenesse 45 gl., fasit in summa i^C ende l gulden; dat beste gout dat men hyr gebruken mach, dat ys alls dobbelde Ungarische ducaten vor 4 gl. ende 12 st., enkelde offt dobbelde gouden realen, de dobbelden voor 3½ gl., aen ander gout moet men hyraen verlesen. Niewstidenghe en ys hyr zonderlingher niet, dan dat men voer warachtich seyt dat die Coninck van Francryc den 2. Novembres zyn intree zal doen t'Parys. Ick sende U L. de ordonnance des Konincks van allerleye cledinghe, anders en weet ick niet nieuws; ende omdat onse brieven niet ledich zouden overkomen, zonder eets vth Francryc, hebbe ick dit tzenden niet verby moegen, want anders en ister op deser tyt niet. Alles dingen is hyr t'lande (Godt zy gelooft) priselic ende guet. Hyrmede den Heere bevolen, die ons alle gader moet zalich met gelucke gesont sparen. Ick gebide my zeer inde gude gratie van myn joffr. uwe beminde huysfr., mitsgaders aen alle uwe neven ende nichten van Mathenesse. Uth Orleans, a^o. 1561, den 22. July.

Die alle uwe guetwillighe getruwe diener, wat ick vermach,

Hermanus Enens Philenius.

Opschr.: Den Edelen etc. Joncker Nicolaes v. Mathenesse, etc., in Hollant op 't huys t' Lis.

(Naar het origineel.)