Archief voor kerkelijke en wereldsche geschiedenissen, inzonderheid van Utrecht. Deel 5

XXXIX.

Mr. Peter van Leeuwen, raedt ende procureur generael inden hove van Utrecht, gevraecht, alsoe men wel onderrigt is, dat Albert Dier hem te kennen gegeven heeft, hoe verre hy, Dier, hem in 't stuck van dese muyterye verlopen heeft, dat men daeromme van hem begeert te verstaen, wat den voorn. Aelbert Dier hem al te kennen gegeven, ende wat raet hy den voorn. Aelbert Dier daerop gegeven heeft, ende wat hy verder van dese saeck weet.

Heeft daerop geantwoordt ende verhaelt, dat ten tyde van het spul ofte roemoer van Claes de Goyer, die moeder van Aelbert Dier by hem gecomen is, schreyende ende clagende, dat sy met haren sone seer becommert was, om dies wille, dat hy in 't spul met Claes de Goyer hem verlopen ende oick geteyckent hadde, begerende van hem raet, wat sy met heur soone doen soude.

Dat hy, Leeuwen, daerop geseyt hadde: ‘Ick moste hem selfs hooren spreken, ende hy mut my oprechtte biecht doen, sonde ick hem raedt geven.’

[p. 161]

Dat dienvolgende den voorn. Aelbert Dier des anderen daechs daeraen by hem gecomen is, ende geseyt, dat hy nyet geteeckent, maer beloften aen de handen malcanderen gedaen hadden, van wat d'een overcompt, d'ander mede overcomen soude.

Dat sy omtrent 40 sterck waren, die dese beloften gedaen hebben, ten huyse van Claes de Goyer, om dat sy niet en wilden lyden, andere ofte nieuwe leeringen, die men hier sochte in te voeren, ende dat Jo. Wten Bogaert nu anders preeckte, dan te voren plach te preken.

Dat syn meester, Johan Ruysch, hem te meermalen ende oock nu, als hy de beloften dede, tot Claes de Goyer gebracht hadde.

Dat hy, Leeuwen, hem daerop geraden hadde, van hier te vertrecken ende voor een wyle tyds t'Ampsterdam te gaen wercken, hem daertoe gevende een Spaensche mat aen gelt.

Dat de moeder van Aelbert Dier, hem, Leeuwen, dickwyls geclaecht heeft, dat Johan Ruysch haer soon inde taverne brachte, in plaets van hem op syn werck te houden.

Den voorn. raetsheer Leeuwen gevraecht, off hy van Aelbert Dier niet verstaen hadde, wie de hooftlieden waeren, daeran dat hy ende anderen de beloften deden, ende wat haer desseing ofte voornemen was te effectueren.

Seyde, dat den voorn. Aelbert Dier syn nabloet is, ende dat hy daerom nae rechten nyet gehouden en es tegens hem te deposeren ende alles te seggen.

Dat hy wel verstaen hadde, dat het waren Thyman van Wee, Oucoop ende meer anderen, die men by naerder informatie uyt anderen wel sou cunnen vernemen.

Dat hy oock wel verstaen hadde, nyet uyt Aelbert Dier, maer uyt anderen, dat haer voornemen was de staten soe te tracteren, dat sy nyet weder uytte stadt nae den Hage souden gaen, omme daer yet aen te rechten, maer dat sy wilden vertouven, tot dat Ledenberch uyt den Hage weder te huys gecomen soude syn, soe sy anders wel dochten, dat Ledenberch, horende quade tydinge, niet weder binnen Utrecht soude willen comen.

Dat sy doen oock noch besich waren, om een hooft tot dat exploict te vinden.

Den voorn. Leeuwen noch gevraecht synde, wat hy vermoeyt ofte geloofde, van de onderteyckeninge, seyde, dat hy geloofde, dat er onderteyckeninge was, dat oock de moeder van Albert Dier sulcx tegen hem nyet geseyt en soude hebben, ten waer sy uyt haren soone 't selve verstaen hadde.

Noch den voorn. Leeuwen gevraecht, off hy niet en wiste, waer Aelbert Dier nu is, seyde, dat syn moeder dat wel wiste, ende dat hy meende, dat hy niet verre van hier en is.

Lestelyck is den voorn. raetsheer Leeuwen versocht Aelbert Dier te bewegen tot ronde verclaringe ende confessie, by geschrifte, sonder yets achter te houden ofte anders te seggen dan de waerheyt, met toesegginge van pardon, indien hy 't selve doet, daerop den voorn. Leeuwen geantwoordt heeft, dat hy de moeder daervan spreken ende geerne syn beste daertoe doen wilde.

Den xv. February 1611, des nanoens, is den procureur generael aen der staten camer gecomen, ende heeft verclaert, dat hy de moeder van Aelbert Dier gesproken ende versocht heeft, ten einde sy haren soon soude bewegen de volcomen waerheyt te seggen vande onderteyckeninge ende van het desseing; dat sy daerop vraechgewyse geseyt hadde, ende off daer door dan yemant in last quame; dat hy, Leeuwen, daerop geantwoordt hadde, daer moste sy voor sorgen, daer op het aen soude comen; dat sy daerop repliceerde, dat sy liever hadde, dat haer sone liep, dan dat hy yemant in last soude brengen; dat hy haer ten lesten versochte, dat sy dan haren soon soude schryven, dat hy ten minsten de sake, die syl. voorhadden, met het getal van degenen, die geteyckent hebben, soude overschryven, dewelck de moeder aennam te doen; dan alsoe sy twee dochters heeft, die wonen by den

[p. 162]

jongen Canter, dat sy het die eerst te kennen wilde geven; dan hy Leeuwen meent, dat het goet ware, dat men de moeder selfs ontboot, ende hoorde, dat men uyt haer verbreder verklaringe crygen soude.