Hannes Brinker of de zilveren schaatsen

De jaren gingen voorbij

Vele jaren zijn voorbij gegaan, nadat dokter Boekman en zijn zoon terug reden naar Amsterdam op die gedenkwaardige dag.

Neel heeft toen gelijk gekregen: nog voor er een jaar om was stond het huisje aan de dijk leeg. Niemand heeft er nadien nog in gewoond. De wind blies de deuren open en dicht en liet de luiken klapperen. De ramen gingen stuk en regen en sneeuw drongen naar binnen. In de oude vloer kwam het ene gat na het andere en weldra was er van het huisje niet veel meer over dan wat planken, die schots en scheef tegen elkaar stonden aangeleund. Hierin kon geen mens meer wonen en ook voor dieren was het ongeschikt.

Toen kwam op een goede dag boer Pronk en haalde de planken weg. Daarvan maakte hij een hok voor zijn varkens.

Nu staan daar alleen nog maar een oude wilg en een wilgestronk aan de kant van de dijk. Elk voorjaar komen er nieuwe scheuten aan met frisse, jonge blaadjes. De koeien doen er zich aan te goed en van de twijgen snijden de jongens fluitjes. Weinigen zullen weten dat er eens bij die oude stronk een schat lag begraven. Dat is ook allemaal al zo lang geleden... Dat was nog in de tijden van zorgen en verdriet voor het gezin Brinker. Hoe anders is alles daarna voor hen geworden en hoe veel beter...

Vader Brinker is weer helemaal de oude geworden en in de fabriek van Laurens Boekman is hij nu diens rechterhand. Met moeder woont hij in een keurig huisje aan een van de grachten in Amsterdam. Ze hebben het heel goed samen en zijn gelukkig en tevreden. Dikwijls gaan ze op bezoek bij hun zoon Hannes of beter, dokter Brinker, de knapste dokter van Amsterdam. Die woont nog steeds bij dokter Boekman, maar nu met zijn jonge vrouw, de vriendelijke Antje Pronk. Ze hebben een paar lieve kin-

[p. 113]

deren en het is dokter Boekmans grootste vreugde om hen op zijn knie paardje te laten rijden. Daarvoor heeft hij nu wel tijd, want Hannes zorgt voor de patiënten. Dokter Boekman is nu te oud om er door regen en wind op uit te trekken. Hij wacht liever op een zonnige dag. Dan laat hij zijn koets voorkomen om uit rijden te gaan, met de kinderen of met zijn zoon of met zijn oude vrienden, mevrouw en meneer Ten Kate. En waarheen de tocht dan gaat? Wel, waarheen anders dan naar Broek, dat vriendelijke dorpje in Waterland? Waarheen kan men beter gaan?

Het is er nog net even schoon en fris als vroeger en iedereen kent de oude dokter en diens vrienden. Neel schudt nu niet meer haar hoofd als de koets van de oude dokter voor haar huisje stilstaat.

‘Is dokter Boekman daar? Laat hem maar gauw binnen komen!’ Maar dat doet de dokter niet dikwijls. Hij gaat naar het grote huis aan de Erven. Heerlijk is het om daar 's zomers in de koepel te zitten en over het Havenrak uit te kijken! En dan een lekker kopje thee, door de vriendelijke gastvrouw ingeschonken. Wie die gastvrouw is? Niemand anders dan Geertje, de jonge vrouw van Kees Bakker. Het vlugste meisje en de vlugste jongen van Broek zijn samen getrouwd! Hoe zou het ook anders kunnen? De zilveren schaatsen liggen veilig in de kast in de pronkkamer. Die worden daar bewaard voor als de kinderen groot zijn. Zullen zij net zo sierlijk en vlug over het ijs zwieren als hun ouders?

Geertje is gelukkig in dat grote huis aan de Erven. Alles ziet er keurig uit. Daar zorgt ze wel voor en anders zal Bet er wel op letten. Die woont nog steeds bij de oude koopman Bakker en zijn vrouw, nu in een kleiner huis. Maar in het huis aan de Erven komt ze nog maar al te graag.

Vele van Geertjes wensen zijn in vervulling gegaan. Daar zitten ze dan in de koepel, de hele familie bij elkaar, ook haar vader en haar moeder, als ze op bezoek zijn. Ze hebben mooie kleren aan en drinken thee uit een prachtig servies. Vader heeft een tabaksdoos, niet van goud, maar wel van zilver!

Geertje gaat ook wel eens naar Amsterdam, naar Hannes en die lieve Antje, van wie ze nog altijd veel houdt.

‘Als jij mij je schaatsen niet had geleend, zou alles nooit zo mooi

[p. 114]

zijn afgelopen,’ zegt ze dikwijls en daarin heeft ze gelijk.

Want voor allen is het leven nu goed.

Voor Laurens Boekman en zijn Engelse vrouw uit Birmingham. Samen gaan ze daar nog wel eens heen. En dan zullen ze zeker niet vergeten om een bezoek aan John te brengen. John, de Engelse kleinzoon van meneer en mevrouw Ten Kate. Als die toen niet naar Holland was gekomen en met zijn grootmoeder uit arren was gegaan, dan, ja dan was alles tòch nog anders gelopen. Niet alleen voor dokter Boekman en diens zoon en de familie Brinker. Nee, dan was het leven voor Trijntje Bakker ook anders geweest, want nu is ze met John getrouwd en ze woont in Birmingham. Ze komt nog wel eens een enkele keer in haar geboortedorpje Broek. Wie zou dat veilige plekje ook kunnen vergeten? Ze ziet haar ouders graag, maar ook haar oude vrienden. De dominee en meester, Bet, Ouwe Neel en Aal, Krelis en Geurt en allemaal.

En als ze dan in de mooie kamer zitten of met lekker weer in de koepel en ze kijken uit over dat vriendelijke Havenrak, dan wordt er wat gebabbeld! Want wat is er toch altijd veel te vertellen, over het heden en over het verleden. Over het verleden nog het meest en zeker over die lange strenge winter in 1840, toen het ijs zo dik op het Havenrak lag. Toen de wedstrijd gereden werd om de schaatsen! Die prachtige schaatsen van zilver!

Zo zijn we hier dan aan het einde van het verhaal gekomen, dat nieuwe vertelsel over een geschiedenis van meer dan honderd jaren oud. Veel is er sinds die tijd veranderd. Trekschuit en diligence zijn er niet meer. Treinen en bussen jagen nu door het land. Toeterende auto's en snorrende vliegtuigen verstoren de stilte. Maar Broek ligt daar nog steeds, midden in het Waterland. Het is nu geen verre tocht meer, van daar naar Amsterdam en omgekeerd. Je stapt in een bus of in een auto en je bent er zo. Zo ben je in Broek en zo ben je er weer uit. Maar zo zul je Broek en dat hele mooie Waterland nooit goed zien. Nee, neem liever je fiets of trek een paar stevige wandelschoenen aan en ga er op uit, niet over de grote verkeersweg, maar over Buiksloot, de oude trekvaart langs. Dan zul je toch nog iets zien van dat oude vlakke land, waar Han-

[p. 115]

nes en Geertje woonden, en je zult de frisse wind om je oren voelen waaien.

Ga niet in de drukke zomertijd, wanneer de vreemdelingen komen van overal. Ga liever op een dag in het voorjaar of anders wat later in de herfst. Maar wil je Waterland zien, zoals het was in dit verhaal, wacht dan op sneeuw en ijs en bind de schaatsen onder. Dan zul je het pas goed zien, dat mooie stukje land en dat vriendelijke oude dorpje Broek, waar eens de wedstrijd om de zilveren schaatsen werd gereden.

[p. 116-117]