Vermorzelde honden

[p. 2]

[p. 3]

Signalement

George Simenon deed ze als beginnend verslaggever bij de Gazette de Liège: de chiens écrasés oftewel de vermorzelde honden.

‘Cette nuit, une femme de mauvaise vie, une certaine Emma P., a été arrêtée après avoir subtilisé le portefeuille d'un honorable commerçant, M.V., de notre ville.’

Dat is er zo één: een ‘chien écrasé’. In Nederland zou het een gemengd bericht heten, maar de Franse uitdrukking is adequater. Die eerzame burger, ‘de notre ville’ nota bene, die zich zo ongelukkig heeft afgegeven met een slechte vrouw: ergens bevindt zich daar een dode hond tussen de regels, onwrikbaar stijf, de poten als stokken omhoog.

De Gazette de Liège bestaat niet meer, maar in haar plaats is er tegenwoordig La Meuse, een krant die de misdaad op haar beurt heeft onderkend als de bron van alle kennis en alle nieuws.

Op 15 oktober 1991 lees ik in La Meuse over een ontvoering die vijf dagen eerder heeft plaatsgevonden vanuit een pouponnière in de rue Albert de Cuyck in Luik. De ontvoerde is de één jaar oude Jonathan en hij is die bewuste dag rond kwart voor vijf verdwenen uit het kinderdagverblijf Sainte-Adeline waar hij op last van de kinderrechter verbleef.

Over de identiteit van de ontvoerders kan geen twijfel bestaan: het zijn Jonathan's moeder en haar ‘concubin’.

[p. 4]

Het signalement van de moeder luidt als volgt: 30 jaar, rond gezicht, kortgeknipt krullend kastanjebruin haar. Vooruitstekende tanden. Lengte: 1 meter 55. Corpulent. Doorgaans gekleed in een tuinbroek van jeansstof, een zogeheten salopette. Ze is zes weken zwanger (voor de Belgische politie kun je niets verborgen houden!).

De concubin is 44 jaar, 1 meter 60, mager, met een lang smal gezicht en ingevallen wangen. In het bezit van een snor of snorretje. Ringetje in één oor, waarschijnlijk het linker. Golvend kastanjebruin naar achteren gekamd haar. Sportkleding.

Wat de ontvoerde Jonathan betreft, die is te ondermaats om een bevredigend signalement op te leveren, ziekelijk, met een gewicht van 7,100 kg. Blauwe ogen en blond haar heeft hij, maar er zijn zoveel babies zo en allemaal zijn ze door hun liefhebbende moeders hetzelfde gekleed, in dezelfde blauwe jasjes, mutsjes en schoentjes. Als enig bijzonder kenmerk kan gelden dat het scharminkel buitengewoon gehecht is aan een speen met rode ring.

Behalve de persoonsbeschrijving heeft de krant ook de namen en adressen van de gezochten afgedrukt. Aan initialen ter bescherming van de privacy doen ze bij La Meuse niet.

Ter bescherming van wát?

De privacy. La vie privée.

Wij zijn geen mietjes, monsieur.

(On n'est pas des pédés, quoi!)

Na lezing scheur ik het bericht uit en berg het op.

Waarom?

Vanwege de koffer.

‘L'interessé serait souvent porteur d'une valise.’

Wat heeft dat te betekenen!

De betrokkene zou vaker met een koffer gesignaleerd zijn.

Ja, dat weet ik, maar wat zit erin?

Sokken. Bijbels. Boeken. Porno. Vuile was. Een lijk?

Dat staat er niet bij.

[p. 5]

Een man met een koffer, het kan een treinreiziger of een handelsreiziger zijn. Een goochelaar misschien?

‘Niet uitgesloten is dat hij gevaarlijk is of kan zijn.’

Met de koffer verschijnt er een element van suspense in dat signalement, iets onberekenbaars: straks maakt hij hem open en tovert er een machinegeweer uit. (Het woord signalement alleen heeft al iets alarmerends, het dolzinnige gerinkel bij de onbewaakte overweg, een slotmachine die oorverdovend leegloopt, het signaal van de wekker dat je wekt uit een droom: wie zijn dat? Zijn ze dát?)

Zou ik ze zonder koffer herkennen, vraag ik me af, stel dat ik ze zou tegenkomen in een tankstation?

Ik denk het niet.

Een levend persoon beschrijven op grond van een aantal gegevens is één ding, een beschrijving herleiden tot een levend persoon is iets heel anders.

(En wat als je een tekenaar van de politie een compositietekening laat maken van een bedacht personage, krijgen we dan het ware gezicht te zien van, noem eens een paar bedachte personen: de weduwe Lauwereyssen? Bint? Le commissaire Maigret?)

Na aftrek van de koffer is het enige dat mij van die ontvoerders bijblijft hun lengte, 1 meter 55 en 1 meter 60: dat zijn godbetert dwergen. Ter voorbereiding op de ontvoering hebben ze een rood Fiatje gehuurd, een vuurrood vluchtautotje. Daarin vervoeren ze hun bleekneusje, dat lijdt aan plotselinge heftige koortsaanvallen waarvan de oorzaak niet bekend is, één jaar oud en nu al rillend van koorts en zenuwen.

Het is of hun geringe lengte, hun postuur, verhindert hun drama op ware grootte in te schatten. Hun tengere gestalten lenen zich niet voor de grote serieuze gevoelens die in dat soort affaires in het geding zijn. En als je probeert ze er alsnog in te stoppen, puilen ze er ogenblikkelijk weer uit, als kapok uit een kussen.

De hoofdinspecteur der eerste klasse Claude Lambert heeft iedere verwijzing naar een motief achterwege gelaten, ach, hij

[p. 6]

vindt henzelf wel motief genoeg: een voortvluchtig gezinnetje in een huurautootje, de vluchtkoffer op het dak gesjord.

Achter het stuur zit de magere concubin met zijn golvend haar, hij kamt het de hele tijd, een en al nerveuze lichtgeraakte ijdelheid. Naast hem zijn overspelige geliefde met haar rond gezicht en haar ronde buik, ze bijt op haar lip of ze gaat huilen, dan lacht ze al weer, een lachebekje in een salopette. De kleine koortsachtig hijgend op de achterbank, zonder medicamenten zal hij het niet redden.

In hun amechtig autootje kruipen ze over de weg, naast hen de rivier die met hen meestroomt, links fabrieken die branden, rechts tegen roestbruine hellingen grillige villaatjes en kasteeltjes, een ouderwets industrieel sprookjesland. De drukte die er heerst is schijn, een luchtspiegeling, verkeer om het verkeer, chaos om de chaos, rook uit schoorstenen om rook uit schoorstenen. Ergens tussen Luik en Maastricht houden ook zij op te bestaan.

[p. 7]

[p. 8]