Tafel van den kersten ghelove. Deel 2: Winterstuc

Regelnummers proza verbergen

[p. 7]

tekstkritische noten

Tafel van den Kersten Ghelove.
(Winterstuc)

3³Anxt des heren, seit Salomon, is een beghinsel der wijsheit. 4 Anxt en doet niet alleen den menschen vresen voir sinen Scep-5per, dat hi ontsiet sijn recht ende oordel, ende oic voir pine 6 sijnre misdaet, mer si maect den mensch oic cloeck te weten 7 ende te kennen, waer hi Gode behaechlic mach an wesen. En-8de voirt dat hi wart behoetsam te scuwen, dair hi sinen God 9 an mach vertoornen ende mishaghen. Want Salomon voort-10¹⁰meer seit, dat die mensche doer den anxt des Heren vliet van 11 allen quaden (glosa:) dats van sonden. Daer-om, waerdige, 12 lieve here, op-dat ic iu moghe wisen ende leren dat ghi uwen 13 God ende Scepper mede salt leren kennen ende oefenen ende 14 oic bet te hoeden van sonden, so heb ic iuwer eren ghemaect 15 een tafel van den kersten gelove ende der ewen; ende also als 16 ic gaern woude iu willich te dienst staen¹⁵. Dat ghi dese tafel 17 hebben somwijl in uwer hant, op-dat ghi voir die oghen der 18 moghentheit Gods, die ghi vruchten, bedencken ende ghehoe-^18-20 19 ghen, hoe ghi hem te wille moghen leven ende in kersten ewe 20 ende gelove houden, op-dat ghi alle hinder ende quaet iuwer

G Dit is die prolooch in den boeck van den kersten ghelove in duitsch.
H proloog ontbreekt evenals inhoudstafel.
B wesen ontbr.
9 B seyt voort.
11 C lieve waerdighe mensche; G waerdighe lieve edell heer.
12 CB daer.
14 B tot u.e.
15 C ende also als ic gheerne woude darin u willich te dienste staen. - B ende als ic gaerne woude tot uwen willighen dienst staen. - G ende also als ick gaerne woude iu willich te dienste staen.
18 B die ghi vruchten ende bedencken selt.

3 Eccli, 1:16.

10 Eccli, 1:27.

15 ende also ... staen is het vervolg op: opdat ic iu moghe wisen ende leren. De bet. is dan: Ik heb deze Tafel gemaakt tot uw heil en nut en tevens omdat ik u gaarne van dienst wilde zijn. Met: dat ghi dese Tafel... enz. begint een nieuwe optatieve zin.

18-20 opdat gij voor de oogen van Gods almacht, die gij vreest, bedenken en u herinneren moogt. Voor den 2en ps. mv. op - en vgl. Franck,² Mnl. Gr. § 125, 7.

[p. 8]

tekstkritische noten

zielen moghen voor-bi-comen an dat aenschijn der ewigher eren, daer ghi salich ende heilich an ziel ende an live mit alle iuwe vrienden ewelic moet leven ende regnieren. Amen.

I.	Dat eerste capittel is van Gode ende vander Godheit ende Triniteit. Vanden naem Gods.
II.	Dat ander capittel is vanden boeck des levens dat Gods ghedachte selve is, ende van den naem ons [lb] Heren uter scrift Gods genomen.
III.	Dat derde is van den wercken der eerste ses daghen.
IV.	Dat vierde is van den neghen choor der enghelen yerarchien
V.	Dat vijfte is vanden VIII hemelen, die de heydensche meisteren bescriven.
VI.	Dat seste is vanden VII planeten des hemels.
VII.	Dat sevende is vanden XII teykenen des hemels firmaments inden hemel.
VIII.	Dat achte is vanden vier elementen: aerde, water, lucht, vuer.
IX.	Dat. neghende is vanden aertschen paradijs der weelden ende van sinen bomen.
X.	Dat tiende is vander fonteynen ende vier vloeden des aertschen paradijs.
XI.	Dat elfte is vanden mensche ende vanden vijf uutwendige ende inwendige sinnen sijns lichaems.
XII.	Dat twalefte is vander zielen ende van hairre vier becoringe ende van horen crachten.
XIII.	Dat dertiende is vanden vier complexien des menschen, dair sijn lichaem of te samen gheset is.
XIV.	Dat viertiende is vander phisonomien des menschen, diemen an sijnre ghedaente ende lidmate mach merken.
XV.	Dat vijftiende is vander seven ouderdoem ende tijt des menschen leven.
XVI.	Dat sestiende is vanden seven tiden ende ouderdoem der werelt.
XVII.	Dat seventiende is vanden ghenaden riken godliker duechden, gelove, hoep ende minne.
XVIII.	Dat achtiende is vanden vier voirbairsten heydensche cardinael duechden.
XIX.	Dat neghentiende is vanden seven gaven des heilighen Gheest.

21 B voer dat aenschijn; G an dat 23 C moeten. aenschijn.

[p. 9]

XX.	Dat twinchtichste is vanden achte salicheden der zielen, die Christus leerd.
XXI.	Dat xxiste is vanden twalef [lc] vruchten des boems des levens diemen oic noemt vruchte des Geests.
XXII.	Dat xxiiste is vander bosen gheesten val, condicie, natuer ende hoor quaetheit, die si hebben.
XXIII.	Dat xxiiiste is vanden drie cluften ende wortel der sonden.
XXIIII.	Dat xxiiiiste is van onser ouder val Adams ende Eva ende hoor becoringe.
XXV.	Dat xxvste is vanden seven hooftsonden ende hoorre telghen.
XXVI.	Dat xxviste is vanden seven duvelen die capiteyn sijn der vii hooftsonden.
XXVII.	Dat xxviiste is vanden seven sonden inden heilighen Gheest.
XXVIII.	Dat xxviiiste is vanden vierehanden sonden, die wi biechten.
XXIX.	Dat xxixste is vanden sonden, dair die bisscop of sijn penitenciaer of absolveert.
XXX.	Dat xxxste is vanden sonden, daer die paeus of sijn penitenciaer of absolveert.
XXXI.	Dat xxxiste is vanden heilighen lande van beloften.
XXXII.	Dat xxxiiste is vanden tien geboden Gods ons Heren.
XXXIII.	Dat xxxiiiste is vanden heydensche ghebode.
XXXIIII.	Dat xxxiiiiste is vanden vier ewangelien ende ewangelisten.
XXXV.	Dat xxxvste is vanden vollen tijt der genaden dat God woud mensche warden.
XXXVI.	Dat xxxviste is vanden echtscap Josephs ende der ioncfrouwen Marien.
XXXVII.	Dat xxxviiste is vander engelscher boetscap ende sijn gruet.
XXXVIII.	Dat xxxviiiste is vander heiligher ontfancnis ons liefs Heren Ihesu Cristi.
XXXIX.	Dat xxxixste is vander vanding Marien totter vrouwen Elyzabeth.
XL.	Dat xlste is vander saligher ghe[l d] boort ons liefs Heren Ihesu Cristi.
XLI.	Dat xliste is vander besnidinge ende vanden naem ons Heren Ihesu Cristi.

[p. 10]

XLII.	Dat xliiste is vanden epyphanie, die heerlike openbaringe, doe Ihesus opten dertienden dach versocht wort vanden heiligen drie coninghen.
XLIII.	Dat xliiiste is vander ioncfrouwe Marien kercganc ende van hair kindes presentiering inden tempel mit haer offerhande.
XLIIII.	Dat xliiiiste is van dat Joseph ende Maria vloghen uten lande mitten kinde dolende in Egypten.
XLV.	Dat xlvste is van dat kint drie daghen verloren was ende Ihesus wart ghevonden in den tempel in dat middel der doctoren.
XLVI.	Dat xlviste is van dat Ihesus opwassede in ghenaden in wijsheit ende duechden, overmits den gheest, voir Gode ende den menschen.
XLVII.	Dat xlviiste is van dat sinte Johan Baptista dopede onsen Heer Ihesum Cristum inden Jordaen.
XLVIII.	Dat xlviiiste is van dat Christus inder woestenije xl daghe vastede ende hoe en die duvel menigherhande becoorde.
XLIX.	Dat xlixste is van dat onse Heer Christus riep, vercoes ende vergaderde sijn .xii. apostolen ende van die lesse, die hi hem leerde.
L.	Dat lste is van ons Heren Ihesu Cristi ghedaente, wise ende forme van sinen leven, leer, predicaci ende miracule.
LI.	Dat liste is vanden overscoenre glorioseliker verclaring der transfiguracie ons liefs Heren Ihesu Cristi.
LII.	Dat liiste is van die oetmoedigher toecoemst ende vandinge dat Cristus vanden berch van Oliveten op enen ezelinne sittende versocht <Iherusalem>.
LIII.	Dat liiiste is van dat Cristus tooch [2a] inden tempel ende verwerp daer uut die coften ende vercoften ende wat doe bi hem gheviel ende gesciede.
LIIII.	Dat liiiiste is van die vrouwe Maria Magdalena onsen Her Ihesum Christum sijn hooft ende voeten salvede.
LV.	Dat lvste is vanden avontmale daer onse Heer Ihesus Cristus dat sacrament sijns lirhaems stichtede ende alle sijn iongheren pristeren wijede.
LVI.	Dat lviste is van dat onse Heer Ihesus sijn clederen dede uut ende gorde hem mit een dwael ende begonde sijnre ionghers voeten te wasschen.
LVII.	Dat lviiste is vanden godiliken sermoen, dat Cristus predicte ende vanden testamente, dat hi voir sijn doot besettede.