De briefwisseling tussen Lodewijk van Deyssel en Albert Verwey

[p. 285]

285

[niet verzonden] Baarn, 20 Maart 1898.

Waarde Vriend,

Ik ben voornemens mijn afzonderingstijd met nog eenige weken te verlengen, ik denk zoo tot 15 Mei of 1 Juni.

Vergun mij geheel oprecht tegen je te zijn en je te bekennen, dat het mij eenigszins hinderlijk is je dit te schrijven om dat ik vermoed je daarmeê lichtelijk onaangenaam te zijn. In de eerste plaats om de vriendschappelijke bezorgdheid, die ik bij je veronderstel - en al de vriendschap, die je mij bewezen hebt en voortgaat mij te bewijzen is mij aanleiding tot die veronderstelling - de bezorgdheid over een mogelijke overspanning, die uit mijn langdurige opsluiting zoû blijken of er het gevolg van zoû kunnen zijn. Laat mij je nu hieromtrent gerust mogen stellen. Ik ben zoo rustig, zoo gezond en zoo normaal als ik in vele jaren niet geweest ben.

Ik ben het met je eens, dat er een hoogeren graad van gezondheid en normaalheid bij mij zoû blijken indien de mozaïek van mijn welvaren een aller-aangenaamst bezoek niet als eene verwoesting vreezen maar integendeel als een der schoonste invoegselen te gemoet zoû zien, die hare harmonie zoude voltooyen.

Ik vrees echter dat míjn wezen dien hoogeren graad niet zal bereiken; en ik wéét, dat ik dien tot nu toe niet bereikt héb.

Ik weet, daarentegen, dat ik vóór dit, slechts één voldoende werk-tijdperk in mijn leven heb gehad, namelijk den winter van 1887 op 1888 te Houffalize, dat, toen ik het heb afgebroken, ik het nimmer heb kunnen herstellen en dat ik mij jaren lang later in droefheid heb afgevraagd wáárom ik toch in Godsnaam zoo roekeloos ben geweest van het te laten varen, toen ik het eenmaal te pakken had.

Het is waar dat ik reden heb te hopen dat de verschillende levens-omstandigheden, die toen hebben mede gedaan om de herstelling van mijn verbroken werk-vermogen en werk-gewoonten te bemoeilijken, zich nu niet weêr zullen voordoen en er nu een langdurig gedeelte van mijn leven is begonnen, dat zich door regelmatige, gestadige en niet overdreven arbeidzaamheid zal kenmerken.

Ik hoop dit dan ook, máár ik weet er niets van. Het is mij nog nooit gebeurd. Nog nooit heb ik twee jaar achter elkaâr gedurende een goede portie van elk dier jaren kunnen werken. Het is altijd geweest eenige maanden hollen en daarna eenige jaren zoo goed als stil staan. Het is dus best mogelijk, dat ik iemant ben, die om de vier of om de acht jaar een tijdperk van goed werken krijg en dan weêr jaren van zenuwziekte, moedeloosheid of andere depressie en lamlendigheid.

Dat voorzie ik als mogelijk op grond van mijn ervaring en daarom wil ik nu, nu ik eenmaal, na tien jaar, het tot matig draven weêr eens gebracht heb, dit ten minste zoo lang mogelijk volhouden. Komen er daarna dan weêr geheel ledige jaren, - dan zal mij deze herinnering althands eene voldoening zijn.

Ik verlang zeer naar je, ik denk zeer dikwijls aan je. Ik gevoel de grootste vriendschap voor je en ik stel je gezelschap op den hoogsten prijs. Over je werk - dit, even nog in andwoord op iets uit je brief over mijn Gorter-artikel van eenige maanden geleden - over je

[p. 286]

werk denk ik eigenlijk... precies zoo als jij er over denkt, evenals ik over mijn eigen werk denk precies zoo als jij er over denkt. Ik vermoed dit eerste niet, maar weet het uit je eigen woorden, en het laatste weet ik, nu mijn oordeel weêr klaarder is geworden.

Ik verlang je een staaltje van mijn tegenwoordig werk te laten zien, want, hoe groot de verschillen tusschen onze manieren ook mogen zijn, je oordeel over mijn werk houd ik voor onfeilbaar, evenals je bij voorbeeld de echtheid van een Redon kunt waardeeren al sympathiseer je niet speciaal met dat soort werk; maar ál mijn verlangens zal ik het zwijgen opleggen, zoo lang ik dat ééne behouden mag, de aanwezigheid waarvan mij nu eerst recht de ellende doet peilen waarin zijn gemis mij zoo langen tijd heeft doen verkeeren. -

Ik zeide mijn afzonderingstijd tot 15 Mei of 1 Juni gaarne te willen verlengen; eigenlijk bedoel ik nog langer, zoo lang tot eene ‘force majeure’ mij noopt dien af te breken. Als zoodanig zoude in de eerste plaats in aanmerking kunnen komen een vernieuwd bezoek van Cato aan Aken. Zij heeft dezen winter influenza gehad in den vorm van rug-pijnen, waartegen morfine-inspuitingen, enz. niet veel hebben gebaat. Ook kleine rheumatiek-recidiven. Een en ander in verband met haar instinktief verlangen naar die heilzame baden en met de aanbeveling der doctoren, zoû een kleine herhaling der kuur gewenscht kunnen maken. Zij zoû echter slechts 2 a 3 weken en alleen, of door een voor zich zelf betalende vriendin vergezeld, kunnen gaan, zoo dat een bedrag van ƒ120,- a ƒ150,- hiertoe zoû volstaan. Wie weet of ik je vriendelijke hulp niet nog eens zal inroepen om de vijf-entwintig-guldenaars van verleden jaar tot kontributie van een tientje te bewegen. Want mijn financiën floreeren niet, o.a. wijl de bundels der jaren '94, '95, '96, in de herfst van '97 niet door een vierden zijn gevolgd. Op 't oogenblik hindert het mij nog niet daar wij zeer zuinig leven. Maar voor extratjes is niets beschikbaar. - Hoe het met dat Akensche kuurtje gaan zal, zal de toekomst leeren. Misschien kan het tot '99 uitgesteld. -

Vaarwel, veel liefs aan je omgeving, van

je vriend

Karel Alb. Thijm