De briefwisseling tussen Lodewijk van Deyssel en Albert Verwey

228

Noordwijk/Zee

12 Juli '97

Amice,

Wees zoo goed mij bijgaanden brief⁶³¹ na lezing met je advies terug te sturen. Na lang overleggen vond ik beter mij te houden aan de hoofdzaak die daarin beschreven staat en niet te vervallen in het betoogende noch in het gemoedelijke.

De verzen van Gorter in de Nieuwe Tijd⁶³² - het eerste een verheerlijking van zijn hervonden geestelijke eenheid, het tweede het sonnet waarvan ik een afschrift heb - maken, zooals zij daar staan den indruk een liefdes-hymme aan de sociaal-demokratie en een uiting over het bij haar gevonden geluk te zijn. In Amsterdam waren ze ook o.a. door Jolles zoo opgevat.

In Kras vond ik behalve Jolles ook Holst met wien ik onmiddelijk in diskussie kwam over de verhouding tusschen dichter-zijn en partijman-zijn, welke van de twee meer iemands dichterdaden moet beinvloeden. Een diskussie die me den trein deed missen en

631 Het concept van een brief aan Frank van der Goes stemt in grote lijnen overeen met Verwey's brief aan Herman Gorter, van 17 juli 1897, waarin hij de verzenreeks Spinoza's leer voor het Tweemaandelijksch Tijdschrift aanvaardde. De reeks zou geplaatst worden in de 4e jrg., aflev. 1, september 1897, p. 106-114; laatstelijk herdrukt in Herman Gorter, Verzamelde lyriek tot 1905, Amsterdam, 1966: ‘Hoe meer ik erover denk, hoe verkeerder ik het vind dat jullie de N. Tijd die een propagandatijdschrift was, in konkurrentie gaat brengen met het eenige algemeene tijdschrift waar de soc. dem. ideeën vrij toegang hebben. Ik heb Goes ook daarover geschreven.’ (Kunstenaarslevens, a.w., p. 153).

632 In De Nieuwe Tijd, 2e jrg., p. 14 en 15, publiceerde Gorter de verzen Zooals een schip dat rondgeworpen wordt en Het zoete licht des middags giet op mij, laatstelijk herdrukt in Herman Gorter, Verzamelde lyriek tot 1905, Amsterdam, 1966, p. 341 en 342.

[p. 241]

in gezelschap van Jolles in Amsterdam blijven. De jeugdige Kalff⁶³³ is nu werkelijk tot de R.K. kerk overgegaan.

Als je wilt, stuur me dan tegelijk met den brief ook de Rekg. Courant terug die je nog hebt. Beste groeten. Mijn verzen zal ik plaatsen,⁶³⁴ maar zeg dan nooit meer dat ik op jou een invloed heb die vergelijkbaar is bij den invloed van jou op mij.

Adieu. Groet Cateau.

tt

Albert Verwey

633 De kunsthistoricus Jan Kalff (1873-1954), de latere directeur van het Rijksbureau voor de Monumentenzorg. Kort na de eeuwwisseling liet Kalff de tweede f van zijn naam vervallen. Zie over hem Walter Thys, De Kroniek van P.L. Tak, a.w., p. 58-59.

634 Albert Verwey, Oorsprongen, te weten: I, De jaren gaan. Ik die eerst zeven jaar; II, Ja eerst door droomen, toen met oogen leefde ik; III, Hij die eerst droomde en daarna vorschte en zoo; IV, Het zaad van 't Leven is het een 'ge wonder; V, Nu komt na lange en schrale helderheid; VI, Zooals een boompje in d'aard staand bloesems drijft; VII, Mijn hart hongrend naar spijs niet, niet naar iet; VIII, Mijn hart bedwong dit lijf dat soms zoo klaagde; IX, Voelt gij niet langer enkel vorm en kleur; X, Ben ik dit zelf? o vriend, uw harenblond, in Tweemaandelijksch Tijdschrift, 4 jrg., aflev. 1, september 1897, p. 115-124, aldaar gedagtekend April-Mei 1896; laatstelijk herdrukt in Oorspronkelijk Dichtwerk, I, p. 250-254. Het eerste sonnet zou later door Stefan George vertaald worden; zie Albert Verwey en Stefan George/De documenten van hun vriendschap, a.w., p. 43 en p. 312.