De briefwisseling tussen Lodewijk van Deyssel en Albert Verwey

[p. 107]

83

Noordwijk/Zee

7 Mei '95

Amice,

Na je vertrek²⁸² zijn de bloemen afgeplukt en heeft er een storm gewaaid. Sints gister lig ik weer in het holletje achter het duin dat de kinderen zoo beschut vonden.²⁸³ Hierbij tijdschriften, en een brief van v. Deventer.²⁸⁴ Ik zoek te vergeefs een kaartje van Veth, die mij antwoordde dat hij zijn stuk nu al ‘elders gepresenteerd’ had,²⁸⁵ maar dat hij, mocht het terugkomen, nu wel weer bij ons zou aankloppen. In den toon lag verzoendheid. Van Deventer heb ik geantwoord dat 't zich laat aanzien dat ook wij bij de afspr. van verleden jaar zullen wenschen te blijven. Schrijf mij even p.o. naar Haarlem of jij dat ook vindt, dan spreek ik hem in Amsterdam.

Heb jij het boekje van Bierens,²⁸⁶ stuur dat dan aan Chap. Ik heb hem verzocht om dat stuk over die wijsgeeren namens ons te vragen. Het zou wel goed zijn, volgend jaar wat meer van zijn advies gebruik te maken. Ik wou hem daar meteen over spreken.

Morgenochtend gaan we voor een paar dagen naar Haarlem.

282 Van Deyssel en zijn oudste zoontje Joopie verbleven bij de Verwey's op Villa Nova van vrijdag 26 april, 12 uur 's middags tot donderdag-ochtend, 2 mei, kwart voor elf. Op de dag van hun vertrek trof Verwey 's morgens op zijn schrijfbureau het volgende briefje aan, daar 's avonds voor het slapen gaan door Van Deyssel neergelegd: ‘Om in 't algemeen aan het maatschappelijk gebruik meê te doen, en om, in 't bijzonder, ten eerste op hen niet den indruk te maken van schriel en norsch te zijn en ten tweede hun mijn erkentelijkheid voor hun zorg voor Joopie enz. eenigszins massief te laten merken, - zoû ik gaarne aan je dienstboden [de gezusters Aal en Griet van Beveren - H.P.] bij mijn vertrek een paar gulden fooi geven. Dit is echter voor mij een buitensporige en ongewone uitgaaf. - Wat dunkt je hiervan?’ Verwey legde een paar gulden bij dit briefje neer en schreef eronder: ‘Dat ik mijn gastheersplicht kwalijk vervullen zou als ik toeliet dat je je in mijn huis een aangename daad ontzegde, maar even kwalijk als ik gedoogde dat je je in je eigen huis een noodzakelijke ervoor ontzei.’ Ik druk hier het oorspronkelijk document af en niet de door Verwey uit het geheugen opgeschreven teksten zoals die geciteerd worden door Maurits Uyldert, Dichterlijke strijdbaarheid, Amsterdam, 1955, p. 86. Vader en zoon reisden terug via Leiden alwaar werd koffie gedronken bij Gerlof van Vloten. Van Amsterdam naar Baarn werd teruggereisd in het gezelschap van Jozef en Isaac Israels. Thuisgekomen legde Van Deyssel vast: ‘De Paasch-vakantie is nu geëindigd en heeft 5 dagen te lang geduurd, die wij zullen inhalen door de groote-vakantie 5 dagen te verkorten.’

283 De ‘struikbegroeiden duinschoot’, waarvan ook sprake is in de eerste regel van het zesde (van de tien) sonnetten ter gedachtenis van Gerlof van Vloten; zie Oorspronkelijk Dichtwerk, dl. I, p. 521.

284 Deze brief van Van Deventer aan Verwey, d.d. 3 mei 1895, die nooit door Van Deyssel werd geretourneerd, werd eerder openbaar gemaakt door Harry G.M. Prick, Lodewijk van Deyssel en Dr. Charles M. van Deventer, in Handelingen XXIII der Koninklijke Zuidnederlandse Maatschappij voor Taal- en Letterkunde en Geschiedenis, Brussel, 1969, p. 275-356; de betreffende brief a.w., p. 310-311. Van Deventer is van mening dat Van Deyssel en Verwey de heer Lotsy meer hebben ‘laten zeggen, dan tot sieraad van uw tijdschrift strekt. Ook de heer De Boer beteekent niet veel. De stukken van Jelgersma vind ik zeer interessant, doch hadden zij niet beknopter kunnen wezen? Thans geef ik u het advies Dr. Bierens de Haan uit te noodigen een studie te leveren over de uiteenzetting en de beteekenis der Eleatische filosofie, en, niet te vergeten, van de Eleatische paradoxen.’

285 Inderdaad verscheen het artikel van Jan Veth, Een geschonden meesterstuk? [n.a.v. de Schuttersmaaltijd door Bartholomeus van der Helst] in De Gids, juni 1895, p. 466-486.

286 Zie noot 219.

[p. 108]

Nederland, met het stuk van Jolles,²⁸⁷ en de brief van v. Deventer, ontving ik graag van je terug.

Veel groeten, ook aan vrouw en zoon.

Je Albert Verwey

Ik sluit ook Borel in, en een Boekbeoord. van de Boer,²⁸⁸ waarvan ik wensch te weten of je ze plaatsbaar vindt.

Borel²⁸⁹ doe ik ook erbij, misschien schrijf je er zelf iets over.

Tak vroeg me je Prozastukken aan te kondigen; ik heb hem niet meer kunnen sturen dan twee volzinnen, waarin ik je overgang van het naturalisme naar een nieuw heelal van kunstenaarsziening aanduid.²⁹⁰ Verder geen nieuws

tt

Alb. V.

287 Diens Vrouwtje van Stavoren.

288 T.J. de Boer, [bespreking van] Mario Pilo, La psychologie du Beau et de l'Art. Traduit de l'Italien par Auguste Dietrich, Paris, 1895, in Tweemaandelijksch Tijdschrift, 1e jrg., aflev. 6, juli 1895, p. 429.

289 Een overdruk van Henri Borel, Wu Wei/Studie naar aanleiding van Lao Tsz' filosofie, in De Gids, maart 1895, p. 415-449. Op 25 maart 1895 had Van Deyssel aan Borel laten weten: ‘Uw overige verzen zullen, zoo als ik u schreef, niet in het Tweemaandel. Tijdschr. geplaatst kunnen worden. Ik schreef er niet bij waaróm die verzen niet geplaatst kunnen worden, om dat dit, meen ik, van zelf duidelijk is. Bijdragen aan een Algemeen Tijdschrift kunnen maar om twee redenen niet aanvaard worden. Ten eerste als zij te speciaal zijn (over botanie b.v.); ten tweede, als zij niet goed genoeg zijn. Dit laatste is het geval met de door u ingezonden verzen. Zelfs volgens den Heer Van Eeden, die, meen ik, van de Hollandsche letterkundigen het dichtst bij u staat, zijn uw verzen te zwak om gedrukt te worden (niet alle, maar bijna alle). - Ik schrijf u dit zoo onomwonden alleen om dat u mij daarom heeft gevraagd en mij gezegd er tegen te kunnen. -’

290 Deze aankondiging zou eerst het licht zien in De Kroniek van 1 december 1895. Zie onder 130A.