Het late geluk van Remi Zwartekens

[p. 60]

X

ER bleven nu nog twee belangrijke kwesties op te lossen: den geschikten drukker te zoeken en een passenden titel voor het boek te vinden. Voor beide zorgde Wittewrongel en zoo bewees hij, dat het geen ijdele belofte was geweest toen hij Zwartekens zijn hulp toezegde.

Eerst zocht hij naar een drukker, die tegen een civielen prijs den bundel wou drukken en die daarenboven waarborgen gaf, dat hij later geen ‘onvoorziene’ onkosten in rekening zou brengen.

Laat mij eerst zeggen, dat Wittewrongel dezen geschikten vogel niet zoo gemakkelijk vond als men het achteraf wel zou geloofd hebben. Vooraleer hij de hand kon leggen op Silveer Lauwereys had hij te Antwerpen en te Brussel

[p. 61]

veel drukkerijen afgeloopen en met veel drukkers discussies gevoerd. Tot Wittewrongel's eer moet er getuigd worden, dat hij te werk ging of het voor hem zelf was en als hij het tot geen overeenkomst bracht, dan was het omdat hij vermoedde, op grond van de opgedane ervaringen, dat Zwartekens een slechte zaak zou doen; ofwel stelden de drukkers hun prijs te hoog, ofwel waren zij onbetrouwbaar. Ten slotte vond Wittewrongel den geschikten persoon in zijn eigen stadje.



Silveer Lauwereys was de drukker-uitgever van ‘DE Vrije Stem’ het plaatselijk weekblad van de christendemocratische partij, waarin hij overigens een gewichtige rol speelde, want hij was algemeene secretaris en bij de verkiezingen bekleedde hij op de lijst altijd de strijdplaats: de vierde, bijvoorbeeld, wanneer er zeker drie gekozenen zouden zijn. Maar een overwinning behalen was hem nog niet gegund geweest en een mandaat had hij nog niet moeten vervullen. Er werd

[p. 62]

gezeid, dat dit de oorzaak was van Lauwereys' onmogelijk karakter en men noemde hem hierom in de partij ‘de ijsbeer.’

Lauwereys was een goedkoope drukker,. dit uit noodzakelijkheid des gebods, want hij geraakte niet gemakkelijk aan werk. De leden van de partij waren immers menschen, die behalve hun doodsbrief omzeggens niets te drukken hadden. En anderzijds kon Lauwereys geen werk loskrijgen bij de rijken, die natuurlijk bij den drukker van hun partij gingen voor hun brieven en visitekaarten en voor alles wat een rijke mensch nog noodig heeft.

Een boek te mogen drukken was voor Lauwereys dan ook een buitenkans en hij aanvaardde met beide handen als Wittewrongel, na al de mislukte pogingen met de andere drukkers, bij hem aanlandde. Veel moest er niet gediscussieerd worden: Sylveer Lauwereys was zeer menschelijk en hij stelde zijn prijs zóó laag, dat Wittewrongel nog eens met bitterheid dacht aan de factuur van ‘Verzen I’. Daarbij gaf Lauwereys al de garanties, die Wittewrongel maar wenschte,

[p. 63]

want deze had laten



verstaan, dat hij later wellicht met nog verzenbundels zou afkomen.

‘Bezorg mij het handschrift,’ zei Lauwereys kategoriek. ‘We zullen er iets van maken dat gezien mag worden.’

't Was Zwartekens, die hem 's anderendaags het manuscript bracht en hij vond een gansch anderen Lauwereys dan deze waarmee Wittewrongel onderhandeld had. De overeenkomst was immers gesloten, dus hoefde hij niet meer lief te zijn en anderzijds lag de prijs,



dien hij werkelijk té laag had gesteld, hem ellendig op de maag. Lauwereys bewees aanstonds, dat hij zijn naam van ijsbeer ten volle waardig was.

‘Meneer Zwartekens, vooraleer gedichten uit

[p. 64]

te geven zoudt ge mogen uw taal leeren,’ zei hij bruut gelijk altijd en hij plaatste zijn zwarten vinger onder het woord ‘bomen’, dat met één o geschreven stond, dan als een schooljongen uit het derde studiejaar weet, dat het met twee o's moet zijn.

‘Meneer Lauwereys,’ antwoordde waardig Zwartekens, ‘ik kan u verzekeren, dat ik mijn taal goed ken, zéér goed. Als ik echter bomen met één o schrijf, dan is het omdat ik de moderne spelling volg.’

Van zoo iets had Lauwereys nog nooit gehoord. En hij was drukker... Bestonden er dan twee manieren om zonder fouten te schrijven? Zwartekens had een half uur noodig om hem uit te leggen waarin de moderne spelling verschilde met de oude. ‘Soit,’ gaf Lauwereys eindelijk toe. Maar daar bemerkte hij opeens, dat er nergens hoofdletters of zinteekens gebruikt werden. ‘Is dit misschien ook moderne spelling?’ ‘Dat niet,’ bekende Zwartekens. Hij wachtte eenige oogenblikken en vervolgde dan aarzelend, want hij vond het zelf nogal straf:

[p. 65]

‘Een moderne dichter heeft het niet noodig hoofdletters te gebtuiken.’

‘En punten heeft hij ook niet noodig? En komma's?’

‘Ook niet.’

Waren, bijvoorbeeld, de linotype en de groote pers van Lauwereys op dit oogenblik de ‘Brabançonne’ beginnen te zingen, hij zou zeker niet dwazer gekeken hebben. Waar ging de wereld naar toe met zulke theorieën? Hij zag reeds zijn ‘Vrije Stem’ gedrukt zonder hoofdletters of zinteekens... Garantie: zijn abonnenten zouden de drukkerij komen verwoesten! Hij peuterde bedachtzaam met den pink in zijn groote rechteroor.

‘Soit,’ zei hij weer. Ten slotte moest Zwartekens maar weten wat hij deed en als een klant er graten in vond, zou hij zeggen, dat het zijn schuld niet was als dichters onnoozel zijn. ‘Toekomende week krijgt ge de eerste drukproeven,’ brak hij het onderhoud af. Want hij dacht er ineens aan, dat er nog twee bladzijden moesten gezet worden van ‘De Vrije Stem’ en 't was reeds Donderdagavond...