Het late geluk van Remi Zwartekens

[p. 6]

AAN VICTOR QUIENEN mijn kameraad.

[p. 7]

I

WIE had ooit durven veronderstellen, dat Remi Zwartekens een dichter was?

Hij had niets van een dichter; noch het lange haar (van er aan te trekken om inspiratie te krijgen), noch de dwepende oogen (van naar de muse te lonken), noch de excentrieke manieren (die een wezenlijk dichter hebben moet). Zwartekens was daarentegen een echt burgermannetje, goed in het vleesch en in de kleeren, met vinnige oogjes in den bolronden kop, waarop stekelig haar groeide, dat kort geknipt was omdat het in geen ordentelijke streep wou liggen. Hij was altijd pikfijn in orde, gladgeschoren en met zuivere nagels en in 't Ministerie van Openbare Werken, waar nochtans zeer nette heeren werkten, werd de ‘commis-rédacteur’ Zwar-

[p. 8]

tekens beschouwd als een voorbeeld van zorg en nauwgezetheid.

En zoo'n mensch was een dichter...

Hoe hij er toe gekomen was om verzen te schrijven? De liefde had ook dit mirakel verwezenlijkt. Jaren geleden, toen hij nòg verkeerde - vóór zes maand vierden hij en zijn vrouw hun koperen jubileum - had hij voor zijn Martha een kort gedichteke geschreven, dat hij ergens in een brief te pas bracht. Een pijpenrek



waarop geschreven stond ‘In kommer en verdriet, vergeet Uw pijpje niet!’ had hem de gedachte gegeven en het rijm ‘verdriet - niet’ had hij in zijn gedicht kunnen gebruiken. Maar hij herinnerde zich ook hoe hij wanhopig gezocht had naar een rijm voor ‘Martha’ en zich ten slotte had moeten tevreden stellen met ‘een pakje chocola’, dat hij zijn geliefde koopen zou... Martha was er zoo door ontroerd geweest, dat ze bij

[p. 9]

de eerstvolgende samenkomst bijna niet spreken kon als hij haar het pakje chocolade gaf en met tranen in de oogen had ze hem omhelsd. En Remi Zwartekens had zijn vocatie ontdekt... Geen enkelen brief heeft hij sinds nog naar Martha geschreven of er kwamen een paar gedichten bij te pas en - oefening baart kunst - hij zelf en Martha vonden, dat zijn verzen van langs om schooner klonken.



't Kwam zoo ver, dat Martha ook dichterlijke neigingen begonte krijgen, maar daar zij zelf geen woord kon doen rijmen, schreef ze net-

[p. 10]

jes al de gedichten van haar geliefde over in een dik schrijfboek van 4,95 Fr. met een gemarbreerd kaft. Zij deed dit buiten de weet van haar vent en op hun trouwdag gaf ze hem het schrijfboek. Nu was het de beurt aan Zwartekens om van ontroering een krop in de keel te krijgen.

Eens getrouwd moest hij Martha natuurlijk geen brieven meer schrijven, maar nu las hij haar het gedicht voor als hij er een aaneen gekregen had. In het begin ging het nog altijd over liefde en wat er betrekking mee heeft, maar op den duur geraakte dit onderwerp versleten en Zwartekens begon zijn inspiratie elders te zoeken: in de eerste zwaluw en het eerste madeliefje, in den maneschijn (maar hij had nog nooit den moed gevonden om uit het gemakkelijk bed te kruipen en den maneschijn van dichtbij te bewonderen), in de sneeuw en in een manken bedelaar, dien hij voor de gelegenheid blind maakte. Stilaan ging hij echter dieper tasten en hij schreef nu al eens een gedicht waarin hij zijn verlangen naar een kindje uitdrukte, want zijn huwelijk was, helaas, onvruchtbaar gebleven... Martha

[p. 11]

schreef alles braafjes over in het gemarbreerd schrijfboek en toen het vol was kocht zij er een nieuw, een van 6,95 Fr., want in het tempo waarin Remi nu schreef, was een van 4,95 Fr. te gauw vol.

Ach... wie van ons heeft er zijn stille liefhebberij niet? Zijn kanarievogel, zijn mandoline, zijn postzegels, zijn houtzaagje, zijn gedresseerde witte muis, zijn meccano? Waarom mocht Remi Zwartekens zijn brave gedichtjes niet hebben? Waarom moest een vriend er hem van af trekken? Zonder dien vriend had hij wellicht zijn leven lang die innige verzen geschreven en Martha had ze met dezelfde zorg en liefde overgepend in een schrijfboek en nooit was iemand het te weten gekomen. Door de schuld van dien vriend zou echter deze late troubadour de paden van de gemoedelijke poëzij verlaten en zich ontpoppen tot een hartstochtelijken barbaar, die den modernsten expressionist zou doen blozen. En, wat het ergste was, de wereld zou het weten en zijn oordeel vellen.