Eduard de Dene. Testament rhetoricael

[p. 205]

Van thuterste oordeel
Eene Balaede
Daer nyemandt Voordeel
Zal hebben, Wiet baede⁺

O Mensschen Onachtsameghe Creathueren
waent ghy gheen Rekenynghe gheuen speciaelick
meent ghy min dan alle ontfanghers verbueren
van gods ghiften by hu ghebruuct zo quaelick
Ten oordeele zalmen niet dynghen verbaelick
het wordter ghedaen zeer cort zonder Respyt
ouerpeynst hu gherynghe want principaelick
zult niet meer Regieren / dies hu zeluen quyt
Rekenynghe van dyn ontfangh gheuende zyt
voor des oordeels Tydt /

Om Drie poincten / moet elck gods oordeel vreesen
oudt ionck groot cleene nyemandt wordter ghespaert
hoe edel hoe mueghende hoe Aerme weesen
elcx Rekenynghe wordt daer gheheel verclaert
van dies hem gods goetheyt heeft gheopenbaert
in ziele in lyfue / ende van allen goede
dus int effen calculeren hu zeluen bewaert
neerstelick zynde altyds vp hu hoede
eer dat hu god zende tsdoods viereghe Roede
Zweerdich ten bloede /

⁺⁺ Teerste poinct der vreesen van gods oordeele
es Reden te bewysene groot ende smal
van Zesse zaecken / Eerst vanden iuweile⁺
huwer zielen / die ghy in dit eerdsche dal
niet en hebt bewaert voor den zondeghen val
maer tlichaem ghelaeten als vrauwe Domineren
end hu ziele als slaue / in tslichaems stal
peynst / dat al gheel tsweerelts tryumpheren
mach / ter weerde niet ieghens een ziele proffiteren
Om naermaels iubileren

Ten tvveetsten zult ghy daer moeten bewysen⁺
of ghy tslichaems esele onderdaenich der zielen
ghecastydt / en ghevoedt hebt / met gheestlicker spysen
ofte ghelaeft metter penitentien oetmoedich knielen^*
// ick duchte neen ghy / maer laeten vernielen
van alle baldaedicheyt / dies traegh te gods dienste
peynst / Rasch loopen tsdoods onghestaedeghe wielen

+ Anno .1549.

+ 438 v

+ Fol. 438 v, r. 3 ‘Zesse zaecken’ onderstreept.

+ 1

+ 2

* Oorspronkelijk ‘gheCrielen’; doorgehaald, en ‘oetmoedich knielen’ interlineair toegevoegd in grijzere inkt.

[p. 206]

 

dus hu zeluen stelt / niet als gods onvrientste

 

maer beghint te Rekenen / het word hu tzientste

20

gheestwyse gheingientste /

 

 

 

De derde zaecke van Rekenynghe vry dies ghelooft⁺

 

zult moeten van huwen euen menssche gheuen

 

zonderlynghe die ghestelt zyt een hueverhooft

 

int gheestelick end oock int weerlick Leuen

25

ziet dat hu Regiment zoo blycke ghescreuen

 

dat hu Rekenynghe mach huutCommen claer

 

anders zult ghy oock in dhelssche pyne beuen

 

doet gods wet onderhouden / ende volght die naer

 

beschermt weduwen en weesen huut lasten zwaer

30

als vroom clouck pylaer

 

 

 

De Vierde wordt van al huwe ghewercken⁺

 

van huwe ghepeynsen ende ydele woorden

 

peynst hier vp achterclappers / leeck ende clercken

 

die nauwelick naer gods ghebod noyndt hoorden

 

⁺ maer doet zo menich mensschens fame vermoorden

 

hoe beclaetert zal hulieder Rekenynghe blycken

 

steltse net met berauwe / Tot dyns accoorden

 

ende wiltse wel neerstelick ouerkycken

5

god zal zyn oordeel Rechtueerdelick strycken

 

Van aerme totten Rycken

 

 

 

Ten vyfsten zult niet gheuen Redene alleene⁺

 

van al huwe quaede ghewercken en zonden

 

maer van hu achterghelaeten duechden ghemeene

10

die ghy hadt mueghen doen in tyden en stonden

 

van hu verloren tydt / zalmen daer oock vermonden

 

vvant ter weerelt niet weerdigher noch precieux

 

nochtans minst gheacht in tsmensschens gronden

 

dan den tydt es / dus peynster omme hoe Coragieux

15

te wyle dat den iuge hu es gracieux

 

Lydtsaem victorieux

 

 

 

De zeste zaecke die ghy Rekenen moet⁺

 

es van tinsturten der gheestelicker dynghen

 

oock Lichaemlicke schoonheyt / ende tydelick goed

20

ende dat hu god te Leuene laet ghehynghen

 

ziet wat acquyten dat ghy hier of zult ouerbrynghen

+ 3

+ 4

+ 439 r

+ 5

+ 6

[p. 207]

 

dat ghy hem hebt dancbaerich ghelooft ghedanct

 

O mensschen / en laet hu gheen tydt ontsprynghen

 

peynster omme / Eer hu de dood tleuen cranct

25

want elck naer wercken / (daert al an hanght

 

Daer / loon ontfanght /

 

 

 

Tweetste Redene / der Vreesen / Worden controleurs

 

tot zeuen toe / die elcken zullen Condemneren

 

de conscientie / Vyandeghe Temptateurs

30

de goe inghelen / zullen hem zeluen excuseren

 

Dat wy / van zondighen / niet en wilden cesseren

 

⁺ Alle creatueren / Aerme onnoosel mede

 

die veel iniurien moesten passeren

 

onse zonden / en gods passyen tormentelichede

 

zullen hu controlueren thuwer schaemten tdier stede

5

end onzaelichede

 

 

 

De derde Reden es / thooren der stranghe sentencie

 

die totten zondaers zal wesen ghepronunchiert

 

ghaet vermalendyde huut myn presentie

 

int eeuwich vier dwelck hulieden es bestiert

10

metten vyandt en zyn inglen blyft ghy ghelogiert

 

Dus mensschen hu Rekenynghe ghereed wilt maecken

 

eer hu deeuweghe dood zeer straflick hanthiert

 

en steltse net zonder eenich cabaesen of caecken

 

dat dander sentencie mach vp hu daecken

15

Daer veel naer haecken

 

 

 

Comt bezit end ontfanght myn ghebenedyde

 

het Rycke myns vaders Twelck hu was bereedt

 

van tbeghinsel des weerelts / Weist nv hier blyde

 

vvant ick was gheel naect / en ghy hebt my ghecleed

20

dat ghy myne minste weldaet / zoo ick wel weet

 

mensschen dit zyn christus woorden / gheen ydel historie

 

zyt dancbaerich Laet hu wesen dyn zonden Leed

 

zo mueght ghy duer christus doods victorie

 

als meErfghenaemen leuen ter eeuwegher glorie

25

in dhemelssche consistorie

 

 

 

EDel^* prinche der hooghster onverghanclicxste staeten

 

Waert / zyt / ende blyft / in eeuwicheden almachtich

 

De Ontfaermeghe wercken zullen meest Baeten

 

De behoufteghe / ghedaen huut Charitaeten

30

Ne gheenssins die ongheloont laeten waerachtich

 

zyt bermhertich dies deen andren huut liefden crachtich

 

zoo Christus ons lief heeft ghehadt totter doodt /

+ 439 v

* ‘EDel’: oog van ‘e’ afgeschilferd; ‘l’ geschreven in gotische cursief.

[p. 208]

 

⁺ ghy zultter certeyn duere zyn verwachtich

 

te besittene Abrahams Rusteghen schoot

 

vry los huut alder noodt /

+ 440 r