Algemeen letterkundig lexicon

Werther-effect

Term met een literaire oorsprong die evenwel vaker gebruikt wordt in het kader van de communicatiewetenschap (mediastudies) en de zelfmoordpreventie. Hij verwijst naar het bekende fenomeen dat berichten in de media over een zelfdoding (vooral van een bekend persoon) of fictionele voorstellingen van zelfdoding mensen met suïcidale neigingen kunnen drijven tot de fatale daad. In een aantal wetenschappelijk gedocumenteerde gevallen leidt dit effect tot meetbare pieken in de statistieken en tot de perceptie van een ‘epidemie’ van zelfdodingen.

De term verwijst naar Werther, het hoofdpersonage in Goethes bekende briefroman Die Leiden des jungen Werthers (Het lijden van de jonge Werther) uit 1774. Die kende een enorm succes, waarbij heel wat lezers zich identificeerden met de centrale held en zijn gedrag gingen kopiëren. Ook de zelfdoding van Werther werd door een alarmerend aantal lezers geïmiteerd.

Het Werther-effect heeft journalisten en mediabedrijven in verschillende landen ertoe gebracht om behoedzaam om te springen met berichten over zelfdoding (bijv. geen details of grafische beelden, nadruk op beschikbare hulp en preventie).

Lit: Y. Chen, F. Yan, G. He & W. Yan, ‘The werther effect revisited: Do suicides in books predict actual suicides?’ in Poetics 81 (2020), online • M. Mestas, ‘The “Werther effect” of Goethe’s Werther: Anecdotal evidence in historical news reports’ in Health communication 38 (2023), online. 

Werkinterpretation

western