Algemeen letterkundig lexicon

nulgraad

Term die alludeert op het eerste boek van de Franse criticus en semioticus Roland Barthes, Le degré zéro de l'écriture (1953), door E. Axel van Caspel in het Nederlands vertaald als De nulgraad van het schrijven (1970). Metaforisch kan hij verwijzen naar de evenaar (noch noordelijk, noch zuidelijk) en de nulmeridiaan (noch westelijk, noch oostelijk), of naar de temperatuurschaal (noch boven, noch onder 0 °C), enz.

Men doelt er doorgaans een stijl mee aan die zo ‘neutraal’ is dat hij niet langer als een stijl overkomt en de lezer als een transparant medium een directe toegang lijkt te verschaffen tot strikt denotatieve betekenis. Een dergelijke ‘nulgraad van het schrijven’ bestaat echter alleen als een illusie. Ook de maximaal neutrale stijl is uiteindelijk een stijlsoort, die met bepaalde bedoelingen en effecten gebruikt wordt (bijv. de indruk van onbetrokkenheid en objectiviteit), waardoor de zgn. neutraliteit alleen maar een retorische strategie is.

NUGI	numerologie zie getallensymboliek