Algemeen letterkundig lexicon

hypothetische vergelijking

Etym: Gr. hupo = onder; tithenai = leggen; vandaar onder-stellen.

Vergelijking die zich onderscheidt van de reële vergelijking doordat men wordt geconfronteerd met een beeld dat impliceert niet aan te sluiten bij de werkelijkheid.

Als voorbeeld de volgende regels van M. Nijhoff:

Wanneer men kindren voor een venster brengt,
Vlak voor een venster, dat het stroomend licht
Hangt in het haar en diep in 't zacht gezicht,
Lachen hun oogen alsof God hen wenkt
(VG, 1995, p. 176 v.).

De implicatie van de vergelijking zou hier kunnen zijn 'alsof God hen wenkt maar dat is niet zo'.

Lit: W. Bronzwaer, Lessen in lyriek (1993), p. 176 v.

hypothesis zie quaestio finita

hypotyposis zie evidentia