Algemeen letterkundig lexicon

volvelle

Etym:  Lat. volvere = draaien.

Beweegbare draaischijven ter adstructie in boeken over vooral astronomie, astrologie, wiskunde en anatomie. Volvelles komen voor vanaf de middeleeuwen tot heden. De vroegste voorbeelden worden aangetroffen in het werk van Ramón Llull (ca. 1235-1316) van Majorca, een Catalaanse mysticus en dichter, die er zijn ingewikkelde filosofische ideeën mee wilde illustreren. Ook vanaf de 14^de eeuw komen over elkaar bevestigde bladen voor in met name anatomische werken die bij omslaan een steeds diepere laag van het lichaam tonen, zoals in Andreas Vesalius’ De humani corporis fabrica librorum epitome (1543). Zie ook pop-up.

Lit: S.G. Lindberg, ‘Mobiles in books: volvelles, inserts, pyramids, divinations, and children’s games’ in The Private Library 3rd series 2.2 (1979), p. 49-82 • J. Helfand, Reinventing the wheel (2002).

volumen zie boekrol

voorbeeldverhaal zie exemplum