Algemeen letterkundig lexicon

serenade

Etym: It. serenata = helder < Lat. serenus; de betekenis werd beïnvloed door It. sera = avond.

Oorspronkelijk de benaming voor een Provençaals liefdeslied, ‘s avonds gezongen als een avondgroet aan de teerbeminde (vgl. met aubade), bij voorkeur onder haar raam. De term werd nadien vooral voor instrumentale stukken gebruikt (bijv. Mozart, Serenata Notturna), terwijl de vocale serenades zich vanaf de 18^de eeuw ontwikkelden tot kunstliederen (Du. Ständchen) of kleine hofopera’s.

Als voorbeeld kan Hoofts ‘Avontsang’ gelden:

O Phebus fiere proncker
Geen rust jck u misjon.
Vaert vrij met uw gefloncker
In zee der vloeden bron.
Den avont met sijn doncker
Is voorboô van mijn son.

(P.C. Hooft, Gedichten, ed. P. Leendertz & F.A. Stoett, dl. 1, 1899, p. 175)

Lit: N. Veldhorst, De perfecte verleiding: muzikale scènes op het Amsterdams toneel in de zeventiende eeuw (diss., 2004).

sequentia

serendipiteit