Algemeen letterkundig lexicon

topiek

Etym: Gr. topos = (gemeen)plaats.

Topiek of topica is een term uit de retorica voor de leer van de topoi (topos), de voorraad ‘gemeenplaatsen’ uit werken van klassieke auteurs waaruit door iedere redenaar of auteur telkens opnieuw geput kon worden, bijv. ten behoeve van de inleiding of het slot van een betoog. Het oudste werk over deze materie is Aristoteles' Topica; ook Cicero schreef een Topica. De middeleeuwse topiek werd in beeld gebracht door H. Brinkmann en E.R. Curtius.

Lit: E.R. Curtius, Europäische Literatur und lateinisches Mittelalter (1978⁹), m.n. hoofdstuk 5 • A.J. Gelderblom, 'Woeste Noormannen en geile Spanjaerds: iets over de topiek van het stededicht in de Renaissance' in Stad en land in de Renaissance (Renaissancestudies 3) (1984), p. 7-30 • G. Ueding (red.), Historisches Wörterbuch der Rhetorik, dl. 9 (2009), kol. 605-626.

topica zie topiek

topos