Algemeen letterkundig lexicon

anticipatie-2

Etym: Lat. ante = voor, capere = nemen.

In de context van de teksteditie is een anticipatie een schrijf-, spreek- of zetfout die optreedt als een taalgebruiker tijdens het uitschrijven, uitspreken of zetten van een woord met zijn gedachten al bij de volgende lettergreep of het volgende woord is. Het gevolg is woordverminking met elementen van de volgende lettergreep of het volgende woord, bijv. ‘minich’ in plaats van ‘menich’ (Die Rose, ed. Verwijs, 1868, vs. 217). Anticipatie is een veel voorkomende kopiistenfout. Het tegenovergestelde van anticipatie is analogie-2.

Lit: B. Kruitwagen, ‘Werd er in de Middeleeuwen bij het schrijven gedicteerd?’ in Het Boek 4 (1915), p. 217-229 • A.M. Duinhoven, Bijdragen tot reconstructie van de Karel ende Elegast I (1975), p. 417-418.

anticipatie-1

anticipatio zie prolepsis-1, prolepsis-2, prolepsis-3