Algemeen letterkundig lexicon

dodengesprek

Vooral in de 18^de eeuw populair genre, behelzende fictieve gesprekken in het hiernamaals tussen overleden personen die voor de tijdgenoot iets gemeenschappelijks of tegenstrijdigs hadden. Ze waren rond 1700 weer in de mode gebracht door de Franse auteurs Fontenelle (Dialogues des morts anciens et modernes (1683) en Fénélon (Dialogues des morts (1700-1712), maar het grote voorbeeld waren de dodengesprekken in de onderwereld door Loekianos (± 120-± 180).

Tot het genre kunnen gerekend worden het Maandelyks berigt van den Onderaardssen Parnas, of Toneelspelen uit de andere wereld, behelzende allerhande voorvallen en geschiedeniszen van hoge en lage Staatsperzonen (1722), De maandelyksche 't zamenspraaken tusschen de Dooden en de Leevenden (1726) van J.C. Weyerman en een wat later voorbeeld in 'Iets opgewondens over het eenvoudige', een van de opstellen van Jacob Geel in Onderzoek en phantasie (1841²), waarin hij Willem Bilderdijk laat discussiëren met Friedrich Schiller (facsimile editie W. van den Berg & P. Gerbrandy, 2012, p. 128-164).

Lit: J.S. Egilsrud, Le 'dialogue des Morts' dans les littératures française, allemande et anglaise (1644-1789) (1934) • A. Hanou, ‘Weyermans Maandelyksche 't Zamenspraaken (1726)’ in P. Altena e.a., Het verlokkend ooft: proeven over Jacob Campo Weyerman (1985), p. 160-194 • R. Veerman, 'Het dodengesprek in Nederland' in De achttiende eeuw 29 (1997), p. 35-60 • J. Geel, Onderzoek en phantasie; inl. en comm. W. van den Berg & P. Gerbrandy (2012), p. 102-114.

dodendans

dodenklacht zie elegie