| |
| |
| |
Periodisering van het internationale naturalisme
In vetjes gedrukte namen duiden het begin van het naturalisme in dit taalgebied aan. Uit de vooral op Frankrijk gebaseerde indeling blijkt onder meer dat het naturalisme in de Verenigde Staten, Tsjechoslowakije en Vlaanderen erg laat doorbrak. Ook Nederland was beslist geen koploper.
| |
| |
|
Frankrijk - Rusland |
Scandinavië, Italië, Spanje, Franstalig België, Portugal |
|
1865-1878: Aanloop |
|
|
1865: |
Gebr. de Goncourt, Germine Lacerteux |
|
1866: |
F. Dostojewski, Schuld en boete |
|
1867: |
E. Zola, Thérèse Raquin |
|
|
L. Tolstoj, Oorlog en vrede (1867-1869) |
|
|
I. Toergenjev, Rook |
|
1869: |
G. Flaubert, L'Education sentimentale |
|
1871: |
F. Dostojewski, Boze geesten (1871-1872) |
|
1875: |
A. Ostrovski, Wolven en schapen |
|
|
M. Saltykov, De familie Golovljov (1875-1880) |
|
1877: |
|
H. Ibsen (N.), De steunpilaren van de maatschappij |
1878: |
L. Hennique, La Dévouée |
P. Heusy (F.B.), Un coin de la vie de misère |
|
L. Tolstoj, Anna Karenina |
|
|
|
1879-1889: Bloei |
|
|
1879: |
A. Daudet, Les rois en exil |
H. Ibsen, Het poppenhuis |
|
E. de Goncourt, Les frères Zemgano |
A. Strindberg (Zw.), De rode kamer |
|
J.-K. Huysmans, Les soeurs Vatard |
H. Bang (D.), Realisme en realisten |
1880: |
E. Zola, Le roman expérimental |
L. Capuana (I.), Studi sulla letturatura contemporeanea |
|
E. Zola, Nana |
|
|
A. Tsjechov, Verhalen (vanaf 1880) |
A.L. Kielland (N.), De familie Garman |
|
|
J.P. Jacobson (D.), Niels Lyhne |
|
|
C. Lemonnier (F.B.), Un mâle |
|
|
G. Verga (I.), Vita dei campi |
1881: |
H. Céard, Une belle journée |
H. Ibsen, Spoken |
|
G. de Maupassant, La maison Tellier |
B. Pérez Galdós (Sp.), La desheredada |
|
J.-K. Huysmans, En ménage |
G. Verga, I malavoglia |
|
|
M. Serao (I.), Cuore infermo |
1882: |
L. Hennique, Benjamin Rozes |
H. Ibsen, Een vijand van het volk |
1883: |
E. Zola, La joie de vivre |
J. Lie (N.), Een slaaf van het leven |
|
G. de Maupassant, Une vie |
E. Verhaeren (F.B.), Les Flamandes |
|
A. Daudet, L'Evangéliste |
|
1884: |
A. Daudet, Sapho |
G. Eekhoud (F.B.), Kermesses |
|
|
J.-L. Pinto (P.), Estética naturalista |
|
|
A. Strindberg, Huwelijksverhalen |
1885: |
E. Zola, Germinal |
B. Pérez Galdós, Lo prohibido |
|
G. de Maupassant, Bel-ami |
L. Capuana, Per l'arrte |
|
P. Alexis, Le besoin d'aimer |
C. Lemonnier, L'hystérique |
1886: |
E. Zola, L'Oeuvre |
E. Pardo Bazán (S.), Los Pazos de Ulloa |
|
|
B. Pérez Galdós, Fortunata y Jacinta |
|
|
C. Lemonnier, Happe-chair |
|
|
A.L. Kielland, In de sneeuw |
1887: |
E. Zola, La terre |
J. Lie, Een huwelijksleven |
|
J.-K. Huysmans, En rade |
A. Skram (N.,) De mensen uit Helle |
|
|
A. Strindberg, De vader |
| |
| |
Joegoslavië, Polen, Tsjechoslowakije, Groot-Brittannië, Verenigde Staten, Duitsland |
De Nederlanden |
|
G. Gissing (G.B.), Workers in the dawn |
|
1880 |
|
E. Kumičıć (J.), Olga en Lina |
|
1881 |
|
J. en H. Hart (D.), Kritische Waffengänge (ts.) |
|
1882 |
E. Kumičić, Over de roman |
|
1883 |
|
E. Kumičić, Mevrouw Sabine |
|
1884 |
|
G. Conrad (D.), Die Gesellschaft (ts). |
A. Prins, Uit het leven |
1885 |
G. Moore (G.B.), A mummer's wife |
|
|
E. Orzeszkowa (P.), De Dziurda's |
|
|
K. Bleibtreu (D.), Revolution der Literatur |
F. Netscher, Studies naar het naakt model |
1886 |
B. Prus (P.), De voorpost |
|
|
|
H. Sudermann (D.), Frau Sorge |
L. Van Deyssel, Een liefde |
1887 |
G. Conrad, Was die Isar rauscht |
|
|
W. Bölsche (D.), Die naturwissenschaftlichen Grundlagen der Poesie |
|
|
| |
| |
|
Frankrijk - Rusland |
Scandinavië, Italië, Spanje, Franstalig België, Portugal |
|
|
J.M. Eça de Queirós (P.), A Relíquia |
|
|
G. Eekhoud, Nouvelles Kermesses |
1888: |
A. Daudet, L'immortel |
A. Strindberg, Freule Julie |
|
G. de Maupassant, Pierre et Jean |
J.M. Eça de Queirós, Os Maias |
|
|
F. de Roberto (I.), Documenti umani |
|
|
G. Giacosa (I.), Tristi amori |
|
|
G. D'Annunzio (I.), Il Piacere |
1889: |
G. de Maupassant, Fort comme la mort |
G. Verga, Mastro don Gesualdo |
|
|
1890 -: Uitbloei |
|
|
1890: |
E. Zola, La bête humaine |
A.C. Leffler (Z.), Vrouwelijkheid en erotiek |
|
|
J.-F. Elslander (F.B.), Rage charnelle |
|
1891: |
P. Alexis, Madame Meuriot |
A. Skram, Mevrouw Inés |
|
E. Zola, L'argent |
A. Botelho (P.), O barāo de Lavos |
|
|
H. Nizet (F.B.), Suggestion |
1892: |
E. Zola, La Débâcle |
C. Lemonnier, La fin des bourgeois |
|
1893: |
E. Zola, Le docteur Pascal |
|
|
1894: |
|
L. Capuana, Le paesane |
|
1895: |
|
A. Skram, Professor Hieronymus |
|
|
A. Botelho, O livro de Alda |
|
1896: |
|
F. Mahutte (F.B.), Sans horizon |
|
|
G. Deledda (I.), La via del male |
|
|
G. D'Annunzio, Le virgini delle rocce |
1897: |
A. Tsjechov, Oom Wanja |
R. Fuccini (I.), All'aria aperta |
|
|
G. Deledda, Il tesoro |
1898: |
|
V. Blasco Ibáñez (S.), La barraca |
|
|
F. de Roberto, Gli amore |
|
1899: |
|
G. Eekhoud, Escal Vidor |
|
|
G. Giacosa (I.), Come le foglie |
|
1900: |
A. Tsjechov, Drie zusters |
|
|
1901: |
|
A. Botelho, Amanha |
|
|
L. Pirandello (I.), L'esclusa |
| |
| |
Joegoslavië, Polen, Tsjechoslowakije, Groot-Brittannië, Verenigde Staten, Duitsland |
De Nederlanden |
|
G. Hauptmann (D.), Bahnwärter Thiel |
M. Emants, Juffrouw Lina |
1888 |
A. Dygasiński (P.), De boeren |
F. Netscher, Menschen om ons |
|
G. Gissing, A life's morning |
|
|
T. Hardy (G.B.), Tess of the d'Urbervilles |
|
|
|
G. Hauptman, Vor Sonnenaufgang |
L. Couperus, Eline Vere |
1889 |
A. Holz-J. Schlaf (D.), Papa Hamlet |
L. Van Deyssel, De kleine republiek |
|
|
A. Holz-J. Schlaf, Die Familie Selicke |
J. De Meester, Een huwelijk |
1890 |
G. Hauptmann, Das Friedensfest |
M. Emants, Haar zuster |
|
M. Halbe (D.), Freie Liebe |
A.P. Van Groeningen, Martha de Bruin |
|
H. Sudermann (D.), Die Ehre |
|
|
B. Prus, De pop |
|
|
A. Holz, Die Kunst. Ihr Wesen und ihre Gesetze |
A. Aletrino, Zuster Bertha |
1891 |
G. Hauptmann, Einsame Menschen |
L. Couperus, Noodlot |
|
E. Orzeszkowa, Op het gevaar af |
G. D'Hondt, Novellen en schetsen |
|
G. Hauptmann, Die Weber |
F. Coenen, Verveling |
1892 |
G. Gissing, The old woman |
H. Heijermans, Trinette |
|
S. Crane (V.S.), Maggie, a girl of the streets |
C. Buysse, Het recht van de sterkste |
1893 |
M. Halbe, Jugend |
H. Heijermans, Ahasverus |
|
G. Moore (G.B.), Esther Waters |
M. Emants, Een nagelaten bekentenis |
1894 |
A. Mrštik (TS.), Marysa |
|
|
S. Źeromski (P.), De raven en de kraaien |
A. Aletrino, Martha |
1895 |
K.M. Capek-Chod (Ts.), Op het derde erf |
A.P. Van Groeningen, Een nest menschen |
|
S. Crane, The red badge of courage |
|
|
W. Reymont (P.), De actrice |
F. Coenen, Een zwakke |
1896 |
G. Hauptmann, Florian Geyer |
H. Heijermans, Kamertjeszonde |
|
|
A. Mrštik, Zumři |
|
1897 |
|
E.A. Bennet (G.B.), A man from the North |
C. Buysse, Schoppenboer |
1898 |
G. Hauptmann, Fuhrmann Henschel |
E. De Bom, Wrakken |
|
|
H. Heijermans, Ghetto |
|
F. Norris (V.S.), Mc Teague |
J. De Meester, Zeven vertellingen |
1899 |
W. Reymont, Het beloofde land |
M. Emants, Op zee |
|
|
H. Heijermans, Het zevende gebod |
|
|
S. Streuvels, Lenteleven |
|
S. Źeromski, Mensen zonder tehuis |
C. Buysse, Te lande |
1900 |
T. Dreiser (V.S.), Sister Carrie |
H. Heijermans, Op hoop van zegen |
|
H. Sudermann, Johannisfeuer |
S. Streuvels, Zomerland |
|
|
P. Van Assche, Galswinthe |
|
F. Norris, The Octopus |
L. Baekelmans, Uit grauwe nevels |
1901 |
T. Mann (D.), Buddenbrooks |
M. Emants, Inwijding |
|
|
I. Querido, Levensgang |
|
|
L. Couperus, De boeken der kleine zielen (1901-1902) |
|
| |
| |
|
Frankrijk - Rusland |
Scandinavië, Italië, Spanje, Franstalig België, Portugal |
1902: |
|
|
|
1903: |
A. Tsjechov, De kersentuin |
V. Blasco Ibáñez, La catedral |
|
1904: |
|
H. Krains (F.B.), Le pain noir |
|
1905: |
|
|
|
1906: |
|
|
|
1907: |
|
|
1908: |
|
M. Renard (F.B.), Ceux du pays noir |
1910: |
|
M. Renard, Le pain quotidien |
1911: |
|
N. Doff, Jours de famine et de détresse |
1912: |
|
|
1914: |
|
|
|
1915: |
|
|
1916: |
|
|
|
1917: |
|
|
| |
| |
Joegoslavië, Polen, Tsjechoslowakije, Groot-Brittannië, Verenigde Staten, Duitsland |
De Nederlanden |
|
E.A. Bennet, Anna of the five towns |
H. Heijermans, Ora et labora |
1902 |
|
S. Streuvels, Langs de wegen |
|
F. Norris, The responsibilities of the novelist |
C. Buysse, Het gezin Van Paemel |
1903 |
F. Norris, The pit |
I. Querido, Menschenwee |
|
|
G. Van Hulzen, De man uit de slop |
|
S. Źeromski, Asse |
G. Vermeersch, De last |
1904 |
W. Reymont, De boeren |
H. Hartog, Sjofelen |
|
|
R. Stijns, Hard labeur |
|
J. Kosor (J.), De aanklacht |
P. Van Assche, In 't Veen en Polderland |
1905 |
E.A. Bennett, Sacred and profane love |
M. Emants, Waan |
|
|
G. Vermeersch, Mannenwetten |
|
J. Kosor, Het verval |
L. Couperus, Van oude menschen |
1906 |
J. Kosor, De arbeiders |
G. D'Hondt, Van simpele menschen |
|
J. London (V.S.), The game |
M. Emants, Domheidsmacht |
1907 |
J. Merhout (Ts.), Vranov |
C. Buysse, Het volle leven |
1908 |
B. Stanković (J.), Onzuiver bloed |
H. Heijermans, Glück auf! |
1910 |
|
|
1911 |
|
I. Querido, (De Jordaan) |
1912 |
A. Kraigher (J.), Controleur Skrobar |
J. Van Oudshoorn, Willem Mertens' levensspiegel |
1914 |
T. Dreiser, The genius |
|
1915 |
|
M. Emants, Liefdeleven |
1916 |
|
J. Van Oudshoorn, Louteringen |
|
K.M. Capek-Chod, De turbine |
|
1917 |
|
|