Christeliicken waerseggher

[p. 92]

Cap. XXXIV.

VVat cracht heeft veur de handt, Aelmoes ghedaen alhier?

Sy bluscht der sonden brandt: ghelijck het vvater t'vier.

⁺ALs de sonde begonste te vermenighvuldighen opder aerden, ende dat nu alle vleesch sijnen wegh hadde bedoruen: [A] soo heeft Godt de diluuie ghesonden: als daer mede toonende, dat de weerelt in brande stondt deur de sonde, meest van vleeschelijcke wellustigheydt: ende dattet van noode was, om dien brandt te blusschen, sulck een maght van wateren te senden. Maer veur de ghene die beter willen beraden zijn, heeft hy ons nu eenen anderen raedt ghegeuen, om de sonden te blusschen: te weten, deur aelmoessen, ende wercken [B] der bermhertigheydt.

De vraghe dan is, Wat cracht dat aelmoessen heeft: want den mensche, uytter nature, soude lieuer ontfanghen dan gheuen: ende rekent somtijdts dattet verloren is t'ghene dat hy wegh gheeft. maer⁺ S. Paulus, uytten mondt ons Salighmakers, seght aldus: Het is veel saliger, gheuen dan nemen: dat is, dan ontfanghen. Soo moeten dan de aelmoessen sonderlinghe cracht hebben.

De antwoorde seght: Sy bluscht de sonde, ghelijck t'water t'vier: Aldus [C] ⁺ seght den Wijse-man: Het water bluscht het brandende vier: ende de aelmoesse weder-staet de sonde. Hier toe dient oock de ghetuygenis vanden engel Raphael tot Tobiam: volghende t'ghene dat wy int⁺ veur-gaende Capittel gheseyt hebben: Aelmoessen gheuen, is veel beter dat schatten van goude te vergaderen. Want (seyt hy) de aelmoesse, die verlost den mensch van de eeuwighe doodt: ende sy ist die de sonden uyt doet: ende maeckt datmen bermhertigheydt ende d'eeuwigh⁺ leuen vindt. Den H. leeraer Augustines seght: Aelmoesse is een groote ende crachtighe saecke, die de vlammen der brandende sonden vercoelt, ende met haer mildigh besproeyen bluscht: ende ouerweldight het vier der misdaden. Niet dat de aelmoesse eenige doosonde inden mensche gheblusschen can sonder biechten, oft sonder propost en wille der biechte, alsmen anders niet en soude connen: aenghesien dat het Sacrament van Penitentie van Christus inghestelt is tot vergheuenis van sonden, naer t'heyligh doopsel ghedaen: Maer aelmoesse bluscht de sonden, om dat sy veur Godt gratie verwerft, deur de welcke, den sondare beweghinghe ende inwendighe roeringhe van conscientie crijght, als oock berouw van sonden, wille van biechten, etc.

+ Genes.6. Aelmoessens cracht.

+ Act.20.

+ Eccli.3.

+ Tob.12.

+ August. in Serm.

[p. t.o.92]

Eleemosynae vis, et energia. 34.

Quanta Eleemosynae virtus, dum vita superstes?
Vnda velut flammas, scelerum sic obruit vndas.

Wat wacht heeft voor de handt, Aelmoes ghedaen alhier?
Gy blust den sonden brandt; ghelijck het water tvier.

Y a-il lexiue, Qui puisse d'eau viue, Lauer le peché?
Par aumonne a laise, Com'par eau la braise, Il est étanché.

[p. 93]

Deur sulcke ende andere middelen daer toe bequaem, brenght aelmoessen den mensche tot op-rechte ende vol-comen vergheuenis van sonden: ende soo bluscht sy die uyt. Hier van sietmen in Cornelius⁺ den hondertsten man een sonderlinghe exempel: want de aelmoesse heeft hem tot waerachtighe kennis van Christus deurt waerachtigh ghelooue ghebraght. De aelmoesse bluscht oock de sonden, alsmen naer de biechte, tot satisfactie, dat is voldoeninghe der tijdelijcker pijnen, aelmoessen is doende. Anders, iemandt niet⁺ willende biechten, noch de middelen van Christus tot vergif van sonden gheordineert, willende wercke stellen: al gave hy al sijn goedt den armen, soo en soude hy niet een dood-sonde daer mede uyt blusschen, noch hem dies quijt maecken. Want hy en houdt de inghestelde middelen niet van Christus onsen Heere: maer die latende, volght sijnen eyghenen sin ende goed-duncken.

Dat seggh'ick daerom int besunder, om dat sommighe haer seluen soo pleghen te bedrieghen, als sy in eenighe groote bedeckte sonde ghevallen zijn, die sy hun schaemen te biechten: meynende met crachte van aelmoessen te ghestaen. Het welcke, als oock bidden, suchten, weenen, ende andere penitentien, anders niet en helpen, dan om deur sulcke goede wercken, eenigh vermorwen des herten te crijghen, om soo ten eynden oock tot het biechten te comen.

Dat in de vraghe staet [ghedaen alhier] dat en geeft anders niet te kennen, dan dattet hier in dit leuen plaets en tijdt is van verdienen. De aelmoessen veur de dooden ghegeuen helpt tot af-slagh van hun tijdelijcke pijne: maer en vermeerdert hun verdiensten niet. Die aelmoessen by testamente gheeft, die verdient daer mede, t'is waer: maer niet soo vele, als de ghene diet gheeft als hyt noch selue besitten en ghebruycken moght. Daerom, men seght seer wel: Het is een schoon keersse die veur licht: principalijck daert doncker, en glat om gaen is, ende daer den wegh met vyandelijcke verraders bestelt is: ghelijck den wegh van dit leuen is, ende den deur-lijdt des doodts. Diet naer sijn doodt gheeft, dat is soo vele als die den lanterne oft flambeaux achter hem laet volghen: niet soo wel lichtende, als oft licht veur ginghe.

+ Act.10.

+ Geen aelmoessen en helpen, daer de biecht veracht vvert.

Ghebedt om een mildt herte te crijgen tot aelmoessen.

GHy hebt, o sachtmoedighste Iesu, v seluen arm ghemaeckt, ende ons v hemelsche schatten, en v mede ghegeuen: verweckt mijn herte, om v, hier in, wat naer te volghen: op dat ick met aelmoessen hier mijn sonden blusschen magh: ende veur het tijdelijck, het eeuwigh goedt vercrijghen. Amen.