Christeliicken waerseggher

[p. 82]

Cap. XXX.

VVelck is dat groot misbaer, en Roep van sulck beclaghen?

De boosheyd groot, en svvaer onrecht, niet om verdraghen.

⁺WAt een onverdraghelijcke saecke moet het wesen, die deur sulcke sonden gheschiedt: aenghesien dat de selue als een ghecrijsch uyt gheuen veur den Rechter-stoel Godts, om wrake te doen ouer de gene diese ghedaen hebben: als gheen straffe ter weerelt groot ghenoegh zijnde, om soo groot een boos stuck te straffen.

Soo dat wel te duncken is ende te bevreesen, dat daerom onse ghebeden en roepen niet verhoort en worden, om dat den roep vande boosheden, die hedens-daeghs regneren, aen de ooren Godts om wrake roepende, soo groot en gheweldigh is, dat hy den flauwen cleynen voys van ons karmijten en clagen, bidden en suchten niet en hoort. Ende soomen hier op niet en let, ende cleyn oft gheen teecken van beternis gheeft, maer eer van daghe te daghe met vele verarghert: alsoo isser cleyn hope van beteren tijdt te crijghen, oft van de plaghen ontslaghen te worden: maer dat ons t'elckent en nieuwe roede te verwachten staet, eer dander wel versleten is.

⁺Exempel, van de eerste der vier roepende sonden, hebben wy in⁺ Cain als hy sijnen broeder Abel vermoordt hadde. Soo sprak Godt [A] tot hem: Quid fecisti? Vos sanguinis fratris tui clamat ad me de terra: Wat hebdy ghemaeckt? Den voys des bloedts van uwen broeder⁺ roept tot my vander aerde. Van de tweede roepende sonde spraken [B] de engelen tot Abraham: Clamor Sodomorum & Gomorrhaeorum multiplicatus est: & peccatum eorum aggrauatum est nimis: Den roep van die van Sodoma en Gomorrha is vermenighvuldight: ende⁺ haerlieder sonde is al te seer verswaert. Vande derde roepende sonde [C] hebben wy claerlijck Godts ghetuyghenis, ende ghebodt daer teghen, sprekende vande vremdelinghen, armen, weduwen, weesen,⁺ ende derghelijcke ghebreckelijcke menschen: Si lęseris eos, vociferabuntur ad me. & ego audiam clamorem eorum, &c. Ist dat ghy die eenighe letsel oft onghelijck doet, oft erghens in vercort: sy sullen tot my roepen: ende ick sal haer-liederen roep verhooren: ende mijnen tooren sal hem ontsteken, ende ick sal u-lieden metten sweerde slaen: dat is, met alder-hande plaghen castijden. Ende u-lieder huys-vrouwen sullen weduwen werden, ende u-lieder kinderen, weesen: te weten om dat ghy weduwen en weesen ende andere veronghelijckt sult hebben.⁺ De vierde roepende sonde staet ons wel bekent, als Godt van [D]

+ Boosheyd der roepende sonden.

+ Vier roepende sonden.

+ I. Genes. 4.

+ II. Genes. 18.

+ III.

+ Exod.22.

+ IIII.

[p. t.o.82]

Qvis sit clamor ille, paccatrorvm clamantivm 30.

Quis sese hic Clamor caelo illetabilis effert?
Flagitium execrandum oculis Diuumque, hominumque.

Welck is dat groot misbaer, en roep, van sulcke beslaghen?
De boosheyt groot, en swaer onrecht; niet om verdraghen.

Que fait, ie vous prie, Le peché qui crié? A il sentiment?
Il crí par nature, Lors que son ordure, Put enormement.

[p. 83]

die sprekt tot sijnen volcke, aldus: Geeft den werck-man sijnen loon,⁺ oock binnen den seluen daghe, veur der sonnen onder-ganck: want hy arm is, ende daer by leuen moet: op dat ghy teghen v tot Godt niet en roepe: ende dattet v niet veur sonde gherekent en worde.

Sint Iacob sprekt totte rijcke onghenadighe menschen wel dapperlijck, in dese maniere: Ecce merces operariorum, qui messuereunt⁺ regiones vestras, quae fraudata est à vobis, clamat: & clamor eorum in aures Domini Sabaoth introiuit: Siet, den loon van v werk-luyden, die v landt ghemaeyt hebben, die ghy-lieden hun onthouden hebt, die roept: ende haer-liederen roep is inghegaen tot in de ooren Godts, heere der heyr-crachten. Veel saligher ist, wercken der bermhertigheydt toe doen, die sterckelijck om gratie en om ghenade roepen moghen, als ghy anders by ouonteur inden noodt soudt blijuen.

Men leest met verschricktheydt en schroom des herten, de hardigheydt ende wreedtheydt van sommighe heydenen: maer de wreedtheydt betaemt de sacht-moedighe Christenen alderminst: en nochtans vintmen daer sommighe die de heydenen in sulck te bouen gaen. Sulcke moghtmen wel by Tamberlanum stellen, die nochtans vande onghenadighste was, Coninck van Seythien. Desen⁺ Tamberlanus eens ghevraeght zijnde, waerom hy soo onmenschelijck was: ende oft hy niet eens ten eynden ophouden en soude van sijn onghenadigheydt: hy met een wreedt ghesichte, Meynt ghy, seyt hy, dat ick een mensche ben? Ick ben de gramschap ende de gheesel Godts, om de menschen te castijden. Dat moghten de verdruckte soo in verduldigheydt keeren: maer dat en verschoonde hem niet. Alsoo en salt hun niet verschoonen, wiens onghenadigheydt Godt te wercke stelt, tot oeffeninghe der vercorene, oft oock tot castijdinghe der sondarighe menschen: maer sylieden sullent metten eeuwighen brande becoopen. want alsmen de roede ghenoegh ghebruyckt heeft, soo worpt mense self int vier.

+ Deut.24.

+ Iac. 5.

+ Sabell. lib.8. cap.3. Tamberlanus onghenadigh.

Ghebedt teghen de wrake Godts.

HEt bloedt onser sonden, o goedertieren Heer, roept wrake tot u over ons: maer het pretieus bloedt Christi Iesu, dat roept noch al stercker om ghenade en gratie: Daerom, doet gratie en gheen recht, o Heer, over uwen knecht. Amen.