Christeliicken waerseggher

[p. 44]

Cap. XV.

Seght nu, vvie datter net, den naem van Christen heeft?

Die Christus leer en vvet, belijdt ende beleeft.

⁺ALsmen een ketter soo naert leuen afghemalen heeft, dat hy licht om kennen en om schouwen is, van een ieghelijck die sijn siele leef heeft: soo volght nu seer wel, wat van een Christen is, ende die dien naem weerdigh is. Want wat salt v helpen, dat ghy de boosheydt der ketteren kent ende haet, ist dat ghy gheen goedt Christen en zijt? Want het is den vyandt euen te pas, als hy iemandt ter hellen crijghen can, het zij deur faute vant oprecht ghelooue, t'zij by ghebreke van een goedt leuen. Nu dan, laet sien wattet van een Christen is: wiemen soo noemt, ende wat hem toebehoort. Ende dit al int corte: want het den Catechismus int langhe veurhoudt ende leert.⁺ Die werden al int ghemeyn Christen gheheeten: die gedoopt zijnde, de salighe leeringhe Christi belijden, teghen alle secten. Waer in begrepen zijn alle Christene menschen, oock qualijck leuende. Maer daer is te mercken, dat de vraghe wat meer en besonders inhoudt: te weten: Wie datter den naem van Christen, net, wel, ende ten rechte heeft. dat is: Wat een goedt ende oprecht Christen is.

⁺De antwoorde seght wel: Die de leeringhe en wet Christi niet alleen [A] en belijdt, maer oock metten wercke beleeft. Ende dat verschil [B] isser tusschen dese twee manieren van Christenen: Dat, die het ghelooue [C] belijden, maer niet en beleuen, zijn wel Christenen, ende hebben t'waerachtigh ghelooue, als den wortel des booms, maer ten sal haerlieder niet saligh maecken, want de vruchten des gheloofs, dat zijn goede wercken daer uyt spruytende, die en zijnder niet. Die t'ghelooue belijden, en beleuen, die sullen comen int eeuwigh leuen. Ende de sulcke werden seer wel by alderleye goede profijtelijcke [D] beestkens gheleken in de heylighe Schrifture: als by duyfkens, [E] schaepkens, lammerkens, ende derghelijcke: ende by goede boomen en prijselijcke planten.

Dese veurgaende onder-scheydinghe der goede ende quade Christenen, wordt ons bevestight deur ghetuyghen van Sinte Cyprianus⁺ in deser manieren: Niemandt en wordt ten rechten Christen ghenoemt, dan die Christum, soo verde alst hem moghelijck is, in sijn manieren van leuen, naervolght ende ghelijck wordt. S. Augustijn⁺ en gheeft gheen sachter sententie als hy soo seght: Ten onrechte ende te vergheefs draeght hy den naem van Christen, die

+ Goedt Christen.

+ Act.11.

+ Belijden en beleuen.

+ Cyprianus de 12. Abus. cap. 7.

+ August.de vita Christian.

[p. t.o.44]

Hominis vere Christiani descriptio. 15.

Dic age: Christicolae augusto quis nomine dignus?
Qui Verbo Factoque, sui vim nominis implet.

Seght nu wie datter net, den Naem van Christen heeft?
Die Christus Leer, en wet, belydt, ende beleeft.

Qui porte l'enseigne, Qui est vrayment digne, Du nom de Chrestien?
Qui suit la loy sointe, De coeur, non de sevite, D'ocuure, et de maintien.

[p. 45]

Christum niet nae en volght. De reden gheeft hy daer by aldus: Want, seyt hy, wat batet v, te heeten dat ghy niet en zijt, ende eens anders naem te ghebruycken? Ende t'is soo: wat salt iemandt helpen, smidt, oft timmerman te heeten, ende noch handt noch vingher aent werck te connen steken, van sulcks als dien oft dien naem toebehoort? soo ist, dat iemandt den naem hadde van eenen Graue, Prince, Coninck, etc. ende niet met allen vande saecke ende daedt.

Ende om dese saecken beter in te sien, hoe qualijck dattet staet, dien⁺ excellensten naem Christen te draghen, ende metten wercke niet min te doen: dan dat dien naem vereyscht: denckt eens, veur soo veel als wy Christi naervolghers moeten wesen, dat wy al schilders zijn ende contrefaiters, om soo te segghen: maer ons ambacht ende officie qualijck bedienen. Laet v dan veur-staen, dat ghy vele schilders⁺ siet, aent werck sittende, ende d'ooghen op Christum slaende, om hem naer te schilderen: het zij int hofken biddende, t'zij ghegeesselt, t'zij t'cruyce draghende, etc. Ende dat sy de wijse schilderden den eenen Christum daer hy vande drij Coninghen aenbeden werdt: den anderen, daer hy water in wijn verandert, in de bruyloft: daer hy op den bergh van Thabor glorieuselijck ghetransfigureert wordt, oft op d'eselinne sittende met groote triumphe ende eere te Hierusalem inghehaelt, ende ontfanghen wordt: oft derghelijcke andere, blijde, eerlijcke, en behaghelijcke dinghen: daer hem vele Christenen lieuer in naer-volghen souden, dan in bespot, ghegeesselt, ende ghecruyst te worden. Dat en zijn al gheen goede schilders, noch ghetrouwe contrefaiters, oft na-volghers Christi. Wat sullen wy dan segghen, van de ghene, die in de plaets van Christum soo naer te schilderen, erghens eenen Iudam, iae eenen duyuel in haer seluen naebotsen: ende daerop nochtans den naem Christi als Christenen draghen Die dan Christum ten besten naevolght, die is den naem Christi weerdigh. Anders is hy S. Augustijns straffe weerdigh, als hy seght: Ghy werdt betrapt ende ontdeckt, o ghy Christene mensch,⁺ als ghy anders doen dat ghy belijdt. Gheloouigh metten naem, maer metten wercke anders betoonende.

+ Christenen, Christi naervolghers en schilders.

+ Sit op d'eynde des boecks een beldt hier van: int begin der Rolle.

+ Augustin de Symbolo ad Catechum.li. 4.cap.1.

Ghebedt om sijn Christendom wel te beleuen.

ICk dancke v, Christe Iesu, onser sielen bruydegom, dat ghy my tot deser hoogheydt gheroepen hebt, om v dienaer vriendt, broeder en lidtmaet te wesen: Laet my soo mijnen hooghen Christenen naem beleuen, dat ick eens met v verblijden magh, als erfghenaem des eeuwighs leuens. Amen.