Het land van Reynaert

[p. 4]

Voor Hermeline, Hersinde en Gente

[p. 9]

Proloog

In dit boek gaan we met Reynaert de vos op pad. We verkennen langs een zorgvuldig uitgestippelde route het land van Reynaert, van Hulst tot Sint-Niklaas, van Rupelmonde tot Destelbergen.

Het Reynaertpad is een samensmelting van het oude en het moderne Reynaertland. Wie de tocht onderneemt, zal constateren dat Reynaert leeft in de streek tussen Hulst en Destelbergen. Zijn populariteit heeft zich vertaald in het culturele en toeristische leven. Mensen, organisaties en gemeenten identificeren zich in meerdere of mindere mate met de vos. Er bestaan in dit gebied een aantal Reynaert-mythen. Er is zelfs een zekere vorm van chauvinisme. Reynaert wordt commercieel belangrijk, een uithangbord van de horeca, een promotieprodukt in het streektoerisme. Deze Reynaertnaleving in beeld brengen, is een van de doelstellingen van dit boek.

Tevens willen we de lezer op een wat onorthodoxe wijze in contact brengen met een van de knapste teksten die onze literatuur ooit heeft voortgebracht: het 13de-eeuwse verhaal van Willem, Van den vos Reynaerde. Op een creatieve manier wordt het middeleeuwse verhaal via de omweg van een route weer tot leven gebracht. De inleiding geeft, naast een samenvatting van het verhaal, enkele literairhistorische gegevens over de specifieke kenmerken en de omzwervingen van de tekst. Een commentaar van het werk moet u niet verwachten, hoogstens een moderne lectuur, echter voldoende om de smaak te pakken te krijgen. Daarenboven is dit een wat eigenzinnige toeristische gids. De vos wordt soms het mom om een prachtige streek te verkennen, die begrensd wordt door de Schelde in het noorden en het oosten, en het Gentse in het westen. De route doorkruist van noord naar zuid en van oost naar west een pittoresk landschap met nog enkele (de industrie rukt op) vergeten stukjes natuur die dringend om bescherming vragen. Beginnend in het oude polderland, doorheen de zandstreek naar de Schelde: een variëteit van polder, hei, bos en weideland, geconcentreerd in luttele kilometers.

[p. 10]

Na enkele aanwijzingen voor het gebruik van het boekje en het rijden van de route (p. 33-36) nemen wij u mee op een 85 km lange tocht, die eventueel tot 104 of 164 km kan worden uitgebreid. Voor de wandelaars werd in een derde deel een langeafstandspad beschreven. Fietsers kunnen beide routes volgen.

Graag willen wij enkele mensen bedanken die bij de totstandkoming van dit boek een grote hulp waren. In de eerste plaats dank aan de Gewestelijke VVV van het Land van Waas onder het voorzitterschap van Lucien Bats, verder aan Els van Daele-Wauters, Fred van der Gucht, André Vanderveken, Erwin Verzandvoort en A.E.M. Hulshout, die geholpen hebben bij het persklaar maken van deze uitgave, en aan stadsbibliothecaris Luc de Backer, Raf Fouquaert, Katrien Duerinck-Gheysen en fotograaf Paul de Malsche, die ons tijdens onze speurtocht naar fotomateriaal grote diensten hebben bewezen. Ook Anton van Wilderode en Bert Peleman danken we hartelijk voor de gedichten die ze ons bereidwillig leenden.

Bij de tweede druk.

Niets verandert zo snel als de wereld om ons heen. Op anderhalf jaar tijd werd het beschreven landschap op tal van plaatsen gewijzigd, meestal verminkt.

In deze nieuwe druk werd het gebruikscomfort verbeterd. Tevens werden enkele onduidelijkheden weggewerkt. Graag danken wij hiervoor Wilfried Maes en Broeder Tarcis van den Bogaert.

De beschreven routes zijn ongewijzigd. Toch is er één fundamentele verandering. Het langeafstandspad wordt alleen nog voor de wandelaar beschreven. De kans is erg groot dat deze route nog in 1993 bewegwijzerd wordt. De fietser krijgt meer aandacht tijdens de beschrijving van het eigenlijke Reynaertpad. Daarom werd de route in drie delen opgesplitst (zie p. 158). Een aantal verbindingsroutes stelt de fietser in staat om vier of vijf unieke aparte lussen te volgen.

Tot slot een droeve noot. Op 17 februari 1992, precies negen maanden na de voorstelling van Het Land van Reynaert en het inrijden van de route in de pinksterdagen van 1991, verliet Herman ons, geheel onverwacht. Hij was pas 54. Dit boek (vooral p. 27-30 en 64-89) is samen met zijn Boonstudie over Wapenbroeders en zijn artikels in Tiecelijn Hermans Reynaerdiaans testament. Hij zal altijd bij ons blijven.