Atlas van de Nederlandse klankontwikkeling (ANKO). Aflevering 2

[p. 5]

Een woord vooraf

Deze tweede aflevering is typografisch, ook wat het uiterlijk van de kaarten betreft, gelijk aan de eerste. De tekst is naar inhoud echter anders. De ‘algemene lezer’, voor wie deze atlas is bedoeld¹⁾, zal er meer moeite mee hebben, zoals het ook de auteurs is vergaan. Misschien zal deze lezer zich afvragen of hij niet is opgeofferd aan een schijnbaar of reëel wetenschappelijk niveau.

De oorzaak van dit verschil ligt vooral in het gebruikte materiaal. Voor de eerste aflevering zijn hoofdzakelijk gegevens uit vragenlijsten gebruikt. Deze worden meestal ingevuld door niet-taalkundigen, met gebruikmaking van de letters van het alfabet, en geven daardoor een vereenvoudiging van de klanksystemen door gebrek aan bruikbare symbolen of door ‘fonologisering’. De tweede echter ontleent het materiaal aan de Rnd, waarin de gegevens in fonetisch schrift, aangevuld met diakritische tekens, zijn genoteerd. De auteurs hebben getracht deze gegevens in meer algemeen bekende te ‘vertalen’, voor zover het ze mogelijk was; daarbij hebben ze hun onzekerheid en onkunde niet verbloemd. In verband hiermee wordt in de tekst, onder verwijzing naar oudere literatuur, slechts een beknopte samenvatting van de daarin geponeerde theorieën gegeven; daarnaast en daarna wordt ook wel een eigen visie ontwikkeld, die door dit unieke materiaal werd ingegeven.

Het was een uitdaging om te proberen in deze gegevens de foneemsystemen te vinden. De verrichte arbeid tot een eerste aanzet hiertoe was echter al zo veelomvattend dat het hierbij moest blijven, we konden te veel vragen die we ons stelden, niet beantwoorden. We hopen dat anderen met gebruikmaking van deze voorarbeid verder zullen komen.

1) K. Heeroma, Een woord vooraf. In: ANKO afl. 1 (1972) blz. 7.